Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

Sinanodonta woodiana fot. Anna Maria Łabęcka

 

Nazwa polska: Szczeżuja chińska

Nazwa łacińska: Sinanodonta woodiana (Lea, 1834)

Nazwa angielska: Chinese pond mussel

 

Kategoria stopnia inwazyjności: mało inwazyjny gatunek obcy

Kategoria stopnia rozprzestrzenienia w Polsce: gatunek szeroko rozprzestrzeniony

 

Informacje o gatunku

Szczeżuja chińska występuje naturalnie w Azji Wschodniej, w dorzeczu rzeki Amur i Jangcy. Gatunek ten został zawleczony do Europy wskutek niezamierzonej działalności człowieka. W Polsce małż ten występuje od ok. 40 lat, gdzie dostał się pod postacią pasożytujących na rybach larw, wraz ze sprowadzonymi z Węgier słodkowodnymi gatunkami ryb. Obecnie szczeżuja chińska jest w Polsce szeroko rozprzestrzeniona, a liczba jej stanowisk stale rośnie. Proces rozprzestrzeniania się szczeżui chińskiej w krajowych wodach jest spowodowany przypadkowym wprowadzaniem jej do hodowli ryb w postaci larwalnej (nie można też wykluczyć możliwości samoistnego rozprzestrzeniania się tego małża w wodach otwartych). Szczeżuja chińska może rozmnażać się wielokrotnie w ciągu roku, a liczba inkubowanych przez jedną samicę glochidiów wielokrotnie przekracza liczbę produkowanych larw przez rodzimą szczeżuję zwyczajną. Cechy te świadczą o dużych możliwościach rozrodczych gatunku. W połączeniu z przenoszeniem glochidiów przez ryby gatunek ten może łatwo zwiększać swój zasięg w wodach otwartych. Prawdopodobnie spadek temperatury wody zimą i pokrywa lodowa są kluczowymi czynnikami hamującymi wzrost populacji tego gatunku poza ciepłymi wodami pochłodniczymi i zbiornikami będącymi pod ich wpływem - niskie temperatury są parametrem ograniczającym możliwości rozrodcze i wielkość populacji gatunku. Warunki siedliskowe w Polsce są raczej korzystne ze względu m. in. na rodzaj podłoża i chemizm wód zwłaszcza, że szczeżuja chińska charakteryzuje się dość dużym zakresem tolerancji w odniesieniu do czynników środowiskowych. Wpływ szczeżui chińskiej na środowisko przyrodnicze jest mały. Dotychczas tylko w badaniach laboratoryjnych, gatunek ten wykazywał cechy „inwazyjności”. W środowisku naturalnym, o wiele bogatszym w interakcje z organizmami (w przeciwieństwie do prostego układu eksperymentalnego), trudno dostrzec znaczący wpływ tego gatunku na rodzimą faunę. Nie zanotowano również sygnałów od hodowców ryb np. o spadku produktywności prowadzonych przez nich stawów.

Mapa występowania gatunku w środowisku przyrodniczym w Polsce w Geoserwisie GDOŚ