Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie

Turniej Wiedzy Kryminalistycznej dla Aplikantów to przedsięwzięcie dydaktyczne, obecnie skierowane do aplikantów aplikacji prokuratorskiej oraz aplikantów aplikacji sędziowskiej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Rywalizując w Turnieju, aplikanci mają doskonałą okazję do sprawdzenia swojej wiedzy oraz umiejętności u progu kariery zawodowej.

Historia organizowanego przez Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie Turnieju Wiedzy Kryminalistycznej dla Aplikantów sięga połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. W czerwcu 1995 r. odbyła się bowiem jego pierwsza edycja i przedsięwzięcie to kontynuowane było corocznie przez 20 lat, aż do roku 2014. Twórcą Turnieju Wiedzy Kryminalistycznej dla Aplikantów Prokuratorskich (taką wówczas nosił nazwę) był Aleksander Głazek, Dyrektor Instytutu w latach 1992–2009, zainspirowany przez organy ówczesnej Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie, którą kierował Prokurator Włodzimierz Wolny. Celem podjęcia tej inicjatywy było popularyzowanie wiedzy kryminalistycznej wśród przyszłych praktyków wymiaru sprawiedliwości.

Od samego początku przedsięwzięcie to wsparli swoją wiedzą i doświadczeniem, powołani przez Dyrektora Instytutu do pełnienia funkcji Jury Turnieju, prokuratorzy: Jerzy Biederman, Mariusz Gózd, Andrzej Leciak, członkowie ówczesnej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dla aplikantów prokuratorskich przy Prokuratorze Generalnym. Do składu Jury pierwszej edycji Turnieju zaproszony został przedstawiciel Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji, Jacek Zalewski. Po roku do grona jurorów Dyrektor Instytutu powołał Prokuratora Jana Wojtasika, także członka Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dla aplikantów prokuratorskich przy Prokuratorze Generalnym. Temu czteroosobowemu zespołowi prokuratorów przez szesnaście lat przewodniczył prof. dr hab. Józef Wójcikiewicz, obecnie kierownik Pracowni Kryminalistyki UJ. W roku 2011 funkcję Przewodniczącej Jury objęła i pełniła przez cztery lata prof. dr hab. Janina Błachut, pracownik naukowy Katedry Kryminologii UJ. Rolą Jury było merytoryczne przygotowywanie zadań na potrzeby każdego z finałów Turnieju, a następnie ocena ich wykonania przez poszczególnych finalistów.

Przez szesnaście lat Turniej adresowany był wyłącznie do aplikantów odbywających aplikację prokuratorską. Uczestnikami Turnieju byli zwycięzcy eliminacji przeprowadzanych na poziomie początkowo dziesięciu, a od 2005 r. jedenastu prokuratur apelacyjnych. Jednak zdarzały się odstępstwa od tej reguły, czego przykładem było uczestnictwo w finale Turnieju, w roku 2000, także aplikantów reprezentujących Prokuraturę Wojskową.

W związku z powstaniem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury i zmianą modelu kształcenia aplikantów nastąpiła zmiana formuły Turnieju i umożliwiono uczestnictwo w nim także aplikantom aplikacji sędziowskiej oraz ogólnej. Począwszy od XVII edycji, która odbyła się w 2011 r., Turniej organizowany jest we współpracy Instytutu Ekspertyz Sądowych z Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury. Finaliści w liczbie dziesięciu wyłaniani są w drodze kwalifikacji przeprowadzanych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.

Scenariusz finału Turnieju niezmiennie składa się z dwóch części: teoretycznej oraz praktycznej. W części teoretycznej zadaniem finalistów jest rozwiązanie testu z zakresu kryminalistyki, medycyny sądowej, psychiatrii i psychologii sądowej oraz sporządzenie optymalnej liczby postanowień o zasięgnięciu opinii – powołaniu biegłego na podstawie przygotowanych akt sprawy z postępowania. Część praktyczna polega na przeprowadzeniu przez każdego z aplikantów czynności kryminalistyczno-procesowej do upozorowanego zdarzenia. Symulacje, od strony technicznej, ale często również merytorycznej, przygotowywane są przez pracowników Instytutu, którzy także odgrywają role uczestników czynności. Przedstawiciele kolejnych pokoleń pracowników Instytutu wcielają się zatem w role: biegłych z różnych dyscyplin nauk sądowych, techników kryminalistyki, ale również: policjantów, zabójców, ofiar, świadków, narkomanów, uczestników rozbojów itp. W zależności od scenariusza zdarzenia, ekipy pozorantów wspomagają specjaliści z dyscyplin naukowych niereprezentowanych w Instytucie, np. lekarze medycyny sądowej z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Collegium Medicum UJ. Jury Turnieju czuwa nad przebiegiem wykonywania poszczególnych zadań i skrupulatnie ocenia prace pisemne oraz czynności przeprowadzane przez poszczególnych aplikantów. W ostatnim dniu finału Turnieju odbywa się uroczystość ogłoszenia wyników i wręczenia nagród oraz omówienie zadań.

Po jubileuszowej, XX edycji Turnieju, nastąpiła kilkuletnia przerwa w jego organizacji. Instytut wznowił to przedsięwzięcie w 2018 r. W odpowiedzi na postulaty pracowników Instytutu oraz dotychczasowych jurorów Turnieju, Rada Naukowa Instytutu podjęła uchwałę o nadaniu temu przedsięwzięciu imienia Aleksandra Głazka.

Aleksander Grzegorz Głazek (ur. 1955 r., zm. 2009 r.), prawnik z wykształcenia, został zatrudniony w Instytucie w 1978 r. W roku 1980 został biegłym Instytutu z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów. Kierował Pracownią Badania Pisma i Technicznej Ekspertyzy Dokumentów (1988–1989) oraz Zakładem Kryminalistyki (1990–1991), przez kilka miesięcy 1991 roku pełnił funkcję Zastępcy Dyrektora. Zwyciężywszy w konkursie na stanowisko dyrektora Instytutu, objął je w 1992 r. Pełnił tę funkcję przez ponad siedemnaście lat, zwyciężając w konkursach na kolejne kadencje. W 1998 r. złożył egzamin prokuratorski. Był członkiem Rady Naukowej IES w latach 1991–2003 (VII–IX kadencji). Dzięki jego wysokim kwalifikacjom zawodowym, wybitnym zdolnościom menedżerskim, inicjatywie w poszukiwaniu nowych rozwiązań zarówno w sferze problematyki badawczej, jak i organizacyjnej, Instytut stał się placówką znaną i uznawaną nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami. Jego ogromna wiedza z zakresu nauk sądowych, rozległe horyzonty oraz niezwykła dociekliwość sprawiały, że był autorytetem cenionym w środowisku naukowym oraz wśród praktyków wymiaru sprawiedliwości. Dla osób, które zetknęły się z nim bezpośrednio, był niedoścignionym wzorem kreatywności i pracowitości. Turniej Wiedzy Kryminalistycznej był dla Aleksandra Grzegorza Głazka bardzo ważną częścią aktywności Instytutu. Mimo tak licznych obowiązków osobiście angażował się w przygotowanie każdego finału i dawało mu to wiele satysfakcji.

Funkcję jurorów kolejnych XXI i XXII edycji Turnieju, które odbyły się w latach 2018 i 2019 sprawowali: Dariusz Barski – Prokurator Prokuratury Krajowej w stanie spoczynku, jako przewodniczący Jury oraz Dariusz Dryjas – Prokurator Okręgowy w Kielcach, Mariusz Gózd – Prokurator Prokuratury Regionalnej w Katowicach, Tomasz Kozioł – Prokurator Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu, delegowany do Prokuratury Krajowej i Mieczysław Śledź – Prokurator Prokuratury Krajowej, jako Członkowie Jury.

XXIII edycja Turnieju przypadła na trudny okres, bowiem rok 2020 był początkiem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Mimo wielu ograniczeń spowodowanych pandemią udało się w 2020 roku przeprowadzić kwalifikacje aplikantów do finału Turnieju, natomiast finał odbył się w kolejnym 2021 roku. W skład Jury XXIII edycji Turnieju, w miejsce Prokuratora Mieczysława Śledzia oraz Prokuratora Tomasza Kozioła powołani zostali: Jarosław Malinowski – Prokurator Prokuratury Regionalnej w Warszawie, delegowany do Prokuratury Krajowej oraz Marek Wolff-Zdzienicki – Prokurator Prokuratury Rejonowej Kraków Śródmieście-Wschód, delegowany do Prokuratury Krajowej.

Obserwując już ponad dwudziestoletnią historię tego przedsięwzięcia, nasuwa się myśl, iż udział w finale Turnieju znakomicie wróży karierze zawodowej aplikantów, czego dowodem jest późniejsze piastowanie przez wielu finalistów Turnieju odpowiedzialnych i zaszczytnych funkcji w strukturach wymiaru sprawiedliwości.

Edyta Rzeszuto

Powrót>