Czym jest nieodpłatna mediacja?

Nieodpłatna mediacja kierowana jest do osób, które znajdują się w konflikcie. Nieodpłatną mediację prowadzi mediator, który pomaga stronom dojść do porozumienia, bez potrzeby stawania przed sądem.

Nieodpłatna mediacja jest rodzajem polubownego rozwiązywania sporów. Prowadzona jest w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego. Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania między stronami konfliktu poprzez dialog z udziałem mediatora.

Mediator może także pomóc obywatelowi w sporządzeniu projektu umowy o mediację, wniosku o jej przeprowadzenie przed sądem, wniosku o przeprowadzenie mediacji w sprawie karnej lub wniosku do sądu o zatwierdzenie ugody, którą zawarto wcześniej podczas mediacji.

Uwaga! Z usługi nieodpłatnej mediacji wyłączone są mediacje zlecone przez sąd oraz sprawy, w których istnieje uzasadnione podejrzenie, że pomiędzy stronami konfliktu występuje przemoc.

Kto może skorzystać z nieodpłatnej mediacji?

Nieodpłatna mediacja kierowana jest do wszystkich obywateli, którzy znajdują się w sytuacji konfliktowej i pragną ją rozwiązać pokojowo. Odnosi się to także do przedsiębiorców samozatrudnionych, czyli takich, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Osoba występująca o mediację musi jedynie spełniać warunki skorzystania z systemu nieodpłatnej pomocy.

Nieodpłatna mediacja może zostać przeprowadzona zarówno na etapie przedsądowym, jak i podczas trwania postępowania sądowego, o ile sąd nie skierował jeszcze stron na mediację w tej sprawie.

Uwaga! Należy pamiętać, że mediacji ze stronami nie może przeprowadzić doradca lub prawnik, który wcześniej udzielił porady którejś ze stron.

Jak mogę się zapisać na mediację?

telefonicznie – poprzez specjalny powiatowy numer do zapisów;
elektronicznie – pisząc na podany przez powiat adres e-mail lub zapisując się przy pomocy formularza dostępnego na stronie https://zapisy-np.ms.gov.pl;
Osobiście – stawiając się w starostwie powiatowym.

Uwaga! Obecnie wobec zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego od 1 lipca 2023 r. powiaty co do zasady udzielają porad w trybie stacjonarnym. Planowane jest przywrócenie porad zdalnych z chwilą wejścia w życie nowelizacji ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

Co muszę ze sobą zabrać na mediację?

W przypadku skorzystania z porady stacjonarnej, beneficjent składa pisemne oświadczenie, w którym deklaruje, że nie ma możliwości ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

UWAGA! Dane o sprawie zbierane są anonimowo i nie są powiązane z oświadczeniem o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej. W praktyce oznacza to, że dane dotyczące sprawy, z którą beneficjent zgłosił się do punktu, nie widnieją w sąsiedztwie danych osobowych beneficjenta.

Natomiast beneficjent będący przedsiębiorcą składa:

pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłątnej pomocy prawnej;
oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku;
wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku, w którym ubiegają się o nieodpłatną mediację oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających ją lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.

Gdzie mogę udać się po mediację?

Nieodpłatna mediacja prowadzona jest w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Pomoc w sporządzeniu pism otrzymasz we wszystkich punktach w Polsce rozmieszczonych w każdym z powiatów.

Jak to działa?

Organizacje pozarządowe prowadzące punkty nieodpłatnej pomocy podpisują umowę z mediatorem, który jest uprawniony do przeprowadzenia mediacji między stronami. Nieodpłatna mediacja jest udzielana także w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej prowadzonych przez adwokatów i radców prawnych, którzy jednocześnie mają uprawnienia mediatora. W przypadku, gdy beneficjent wyrazi chęć zapisania się na poradę, zostanie poproszony o udanie się do punktu w powiecie, w którym dostępna jest usługa mediatora.

Niektóre z punktów dysponują dyżurami, które mają specjalizację mediacji. Jeżeli w danym powiecie żaden punkt nie ustalił takiej specjalizacji, nie oznacza to, że nie ma możliwości się na taką usługę zapisać. W takim przypadku najlepiej jest skontaktować się telefonicznie ze starostwem powiatowym i poprosić o udzielenie informacji, w których punktach prowadzona jest mediacja.

Sprawdź dostępność punktów nieodpłatnej pomocy i zapisz się na mediację przez stronę zapisy-np.ms.gov.pl.

Informacje o dostępnych punktach znajdują się także w starostwach powiatowych, urzędach gmin i urzędach miast oraz na ich stronach internetowych.

Czy mogę skorzystać z nieodpłatnej mediacji, jeżeli jestem osobą z niepełnosprawnościami?

System nieodpłatnej pomocy jest kierowany między innymi do osób ze szczególnymi potrzebami. Każda z takich osób może skorzystać z nieodpłatnej mediacji. W przypadku konieczności zapewnienia udogodnień potrzebnych do udzielenia porady (np. usługi tłumacza języka migowego) należy taką potrzebę zgłosić podczas umawiania wizyty lub niezwłocznie po jej umówieniu.

Osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, oraz osoby doświadczające trudności w komunikowaniu się, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się mogą skorzystać z porady poza lokalem punktu lub przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, takich jak telefon lub komunikatory internetowe, niezależnie od sytuacji epidemicznej.

Zapoznaj się ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi nieodpłatnej pomocy dla osób ze szczególnymi potrzebami w zakładce Osoby z niepełnosprawnościami.