Polski Ład

Dbałość o planetę to nasz obowiązek. Od lat wspieramy projekty, które działają na rzecz ochrony klimatu i środowiska. Stale istotnie zwiększamy wydatki na cele ekologiczne. Przeznaczamy 103 mld zł na program „Czyste Powietrze”. Na program „Mój Prąd” zapewniliśmy łącznie 1,8 mld zł. Wykorzystamy 1,2 mld zł w programie „Zielony Transport Publiczny”. A budżet programu „Moja Woda” wyniósł 236 mln zł.

 

Osiągnięcie globalnych i europejskich celów klimatycznych, realizowane również z troską o naszą przyszłość, wymaga od Polski zmniejszenia emisyjności polskiego miksu energetycznego. Zgodnie z wyznaczającym kierunki rozwoju sektora energetycznego strategicznym dokumentem jakim jest PEP2040, silną podstawą nowego systemu energetycznego będą źródła nisko i zero-emisyjne, w tym OZE i energetyka jądrowa.Będą one stopniowo zastępować obciążoną kosztami zakupu uprawnień do emisji CO2 energetykę węglową, która będzie mieć charakter stabilizujący. Kluczowym elementem realizacji tych celów jest prowadzenie ww. procesów w duchu sprawiedliwej transformacji, tak by żadne regiony ani społeczności nie były pozostawione „z tyłu”. Sprawiedliwa transformacja będzie zatem jednym z najważniejszych obszarów działalności rządu w kolejnych latach.

 

W ramach programu „Czyste Powietrze” właściciele domów jednorodzinnych otrzymują dofinasowanie do wymiany starych i nieefektywnych pieców węglowych (tzw. kopciuchów) na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy. Dotację można dostać także na przeprowadzenie termomodernizacji budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Na bieżąco usprawniamy program „Czyste Powietrze”: wprowadziliśmy możliwość składania wniosku o dofinansowanie przez system bankowy. Planujemy mechanizm prefinansowania inwestycji dla najuboższych. Program ukierunkowujemy na  kompleksową termomodernizację z wymianą źródła ciepła w celu uzyskania jak najwyższej efektywności energetycznej budynków. 

 

Susza to jedno z największych wyzwań klimatycznych naszych czasów. Wprowadzimy zachęty systemowe i ułatwienia w zakresie tworzenia stawów i cieków wodnych na terenach wiejskich. To pozwoli we względnie krótkim czasie uzyskać pozytywny wpływ na mikroklimat i zwiększyć dostępność wody dla obywateli.

W ramach programu „Adaptacja do zmian klimatu” wsparto – na kwotę ok. 480 mln zł – inwestycje dotyczące budowy lub modernizacji ok. 90 stacji uzdatniania wody, jak również ok. 270 km sieci wodociągowej. Zainteresowanie programem było tak duże, iż uruchomiono jego kolejną edycję z budżetem w wysokości 1,15 mld zł.

 

Program „Moja Woda”, poprzez finansowe wspieranie budowy przy domach instalacji zatrzymujących deszczówkę, pomaga w łagodzeniu skutków suszy w Polsce. Już przyczyniliśmy się do zatrzymania nawet 1,2 mln metrów sześciennych wody opadowej rocznie, a program przydomowego retencjonowania wody jest rozwijany. Dla zwiększenia zasięgu działań antysuszowych wdrożymy instytucję agregatora wniosków na poziomie samorządów. Wprowadzimy również zachęty systemowe i ułatwienia w zakresie tworzenia stawów i cieków wodnych na terenach wiejskich. To pozwoli we względnie krótkim czasie uzyskać pozytywny wpływ na mikroklimat i zwiększyć dostępność wody dla obywateli.

Program priorytetowy „Moja Woda”, w ramach którego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowuje przydomowe instalacje gospodarowania wodami opadowymi, spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem beneficjentów, czyli osób fizycznych będących właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości, na której znajduje się dom jednorodzinny.

W ogłoszonej w 2020 r. pierwszej edycji programu „Moja Woda” wartość złożonych wniosków – na około 25 tysięcy przydomowych mikroinstalacji retencyjnych – bardzo szybko, już w pierwszym roku przekroczyła dostępny wówczas budżet 100 mln zł. Dlatego NFOŚiGW podjął starania o jego zwiększenie i umożliwienie większej liczbie odbiorców skorzystanie z oferty. Podobnie duże zainteresowanie wnioskodawców towarzyszyło drugiej odsłonie programu, która trwała od  22 marca do 10 czerwca 2021 r. Ostatecznie, po znacznym zwiększeniu budżetu, alokacja w dwóch naborach wyniosła łącznie 236 mln zł. Rozdysponowanie tej kwoty w formie dotacji pozwala na zgromadzenie i zagospodarowanie na terenie prywatnych posesji prawie 2,5 mln m3 wód opadowych rocznie. Z dofinansowania skorzysta blisko 46 tys. gospodarstw domowych.

 

Obecnie w Polsce jest 1666 zgazyfikowanych gmin, w tym 300 tylko przygranicznie. Na gazyfikację czeka 1111 gmin. Niezależne instalacje gazu typu LNG dostarczą paliwo do tych lokalizacji, do których nie dotarła jeszcze gazyfikacja sieciowa. Realizacja projektów będzie wymagać współpracy spółek państwowych, m.in. operatorów sieci, prywatnych przedsiębiorstw, Agencji Rozwoju Przemysłu i samorządów. Każdy zbiornik LNG będzie mógł zaopatrzyć 200 domów jednorodzinnych, czyli około 1000 mieszkańców lub urzędy, szpitale, szkoły, uzdrowiska czy firmy. Rozwiązanie będzie też wspierać walkę z zanieczyszczeniem powietrza i wykluczeniem energetycznym, a gaz dostarczany do zbiorników LNG może zostać wzbogacony zielonym wodorem.

 

Program „Mój Prąd”, dzięki któremu można uzyskać dotację do domowej mikroinstalacji fotowoltaicznej,  okazał się dużym sukcesem dotychczasowej polityki klimatycznej, pozwalając dofinansować powstanie ponad 444 tys. mikroinstalacji prosumenckich. Aktualnie program „Mój Prąd” został poszerzony i – oprócz instalacji PV o mocy od 2 do 10 kW – pozwala dofinansować zakup i montaż magazynów energii o pojemności co najmniej 2 kWh lub ciepła, a także inteligentnych systemów zarządzania energią w domu. 

 

Program Moje Ciepło jest odpowiedzią na aktualne potrzeby indywidualnych inwestorów (osób fizycznych), którzy starają się myśleć przyszłościowo zarówno pod kątem ekologii, jak i ekonomii. Celem programu jest wsparcie rozwoju ogrzewnictwa indywidualnego i rozwoju energetyki prosumenckiej w obszarze powietrznych, wodnych i gruntowych pomp ciepła w nowych budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Program ma się przyczynić do ograniczenia niskiej emisji powstającej w wyniku ogrzewania domów jednorodzinnych nieefektywnymi źródłami ciepła wykorzystującymi paliwa kopalne, a ponadto do wzrostu udziału OZE w finalnym zużyciu energii oraz propagowaniu odnawialnych źródeł energii.

Budżet na realizację  programu wynosi do 600 mln zł.

 

Wdrożymy nowe narzędzie zwalczania wysp ciepła w miastach, realizowane w ramach projektu „Miasto z klimatem”, polegające na likwidacji betonu i asfaltu, tam gdzie jest to możliwe, a także nasadzeniu drzew i krzewów oraz tworzeniu mikroparków, zielonych ścian i dachów. Ustanowimy minimalny procentowy udział przestrzeni biologicznie czynnej w miastach (w tym także zielone dachy i trawniki z rzadko koszoną trawą).

 

7 grudnia 2021 r. w Monitorze Polskim opublikowana została pełna wersja „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do roku 2040” (PSW). Obejmuje ona rozwój pełnego łańcucha wartości polskiej gospodarki wodorowej. Począwszy od elektrolizerów, które zamieniają energię w wodór, przez ogniwa i technologie magazynowania, do wykorzystania wodoru i zazieleniania sektorów przemysłu, ciepłownictwa i transportu.

  

Morska energetyka wiatrowa jako wydajne, odnawialne i bezemisyjne źródło energii elektrycznej stanie się filarem transformacji, wzmocni bezpieczeństwo energetyczne oraz będzie silnym impulsem do rozwoju polskiej gospodarki. Do 2030 roku na Bałtyku powstaną morskie farmy wiatrowe o mocy 5,9 GW, które zasilą rocznie około 8 milionów polskich domów. Nad uruchomieniem projektów pracują polskie koncerny energetyczne we współpracy z doświadczonymi zagranicznymi partnerami: Polska Grupa Energetyczna z Ørsted, Polski Koncern Naftowy Orlen z Northland Power, Polenergia z Equinor. Projekty w Polsce realizują także Ocean Winds i RWE Renewables. Pierwsze morskie farmy wiatrowe w Polsce zaczną produkować energię już w 2026 roku. Budowa farm wiatrowych na morzu to szansa na rozwój nowej gałęzi polskiej gospodarki, rozwój nowych kierunków kształcenia oraz nowe miejsca pracy. Rozwiną się polskie porty instalacyjne i serwisowe, zapewniając zaplecze logistyczne. Możliwe będzie wykorzystanie potencjału przemysłu stoczniowego oraz polskich hut.

 

Po wybraniu partnera, który oferuje bezpieczną i zaawansowaną technologię, rozpoczniemy przygotowania do budowy elektrowni jądrowej. Zapewni nam ona bezpieczeństwo energetyczne, dostarczając stabilną i nieemisyjną energię, przez co zbliży nas do neutralności klimatycznej, a jednocześnie pobudzi naszą gospodarkę, generując tysiące miejsc pracy.

 

Zwiększymy budżet obywatelski do 1 proc., od 2021 r. – dodatkowe 0,5 proc. w budżecie przeznaczymy wyłącznie na miejskie rozwiązania ekologiczne.

 

Wprowadzimy system rozszerzonej odpowiedzialności producenta, który będzie sprzyjał wytwarzaniu produktów i opakowań przyjaznych środowisku. W ten sposób ograniczymy nadmierną ilość odpadów oraz zwiększymy ich przydatność do recyklingu. Jednym z narzędzi gospodarki obiegu zamkniętego będzie system kaucyjny. System ten będzie bezparagonowy, co oznacza, że aby otrzymać zwrot uiszczonej kaucji, nie będzie wymagane okazanie paragonu w sklepie. Systemem kaucyjnym objęte zostaną butelki jednorazowego użytku na napoje z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l, butelki jedno- i wielorazowego użytku szklane na napoje o pojemności do 1,5l oraz puszki aluminiowe o pojemności do 1l.

 

Dla wielu młodych osób nie ma bardziej palącego problemu niż przyszłość naszej planety. Wychodząc temu naprzeciw, w ramach działalności NIW powołamy fundusz na wzór FIO, który będzie promował edukację ekologiczną wśród dzieci i młodzieży. To nasza „zielona filozofia” – troska o przyszłość nie tylko planety, ale też naszego ojczystego środowiska naturalnego.

 

Każdy idąc dziś do sklepu wie, co oznacza kategoria A na pralce albo lodówce. Taki sam system powinien zostać wdrożony w budownictwie. Wdrożymy certyfikowanie energetyczne budynków przez państwo – począwszy od inwestycji deweloperskich po domy jednorodzinne. Upowszechnieniu rozwiązań technologicznych służy projekt „Dom z klimatem”.

 

Wdrażamy dodatkowe wsparcie z Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. W ramach programów „Zielony Transport Publiczny” i „Mój elektryk” zapewniamy dopłaty do zeroemisyjnych autobusów, samochodów elektrycznych i wodorowych oraz infrastruktury ładowania i tankowania. W dalszej kolejności przewidujemy także wsparcie dla rozwoju polskiego przemysłu samochodów elektrycznych. Upowszechniając pojazdy zeroemisyjne w transporcie publicznym, w firmach i instytucjach oraz wśród użytkowników indywidualnych, unikamy zanieczyszczenia atmosfery i emisji gazów cieplarnianych. Dzięki temu poprawiamy stan powietrza w kraju i tym samym podnosimy jakość życia Polaków.

 

Parki narodowe tworzy się na obszarach wyróżniających się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi. Na obszarze parku narodowego ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Ponadto w parkach narodowych prowadzi się ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów, ochronę czynną ekosystemów oraz badania naukowe i edukację przyrodniczą. Wszelkie działania podporządkowane są ochronie przyrody.

Polskie parki narodowe to najważniejszy element systemu ochrony dziedzictwa przyrodniczego i jednocześnie najwyższa forma ochrony przyrody w Polsce.

Obecnie w Polsce istnieją 23 parki narodowe o łącznej powierzchni wynoszącej około 317 000 hektarów, co stanowi niewiele ponad 1% powierzchni kraju. 23 parki narodowe zlokalizowane są na terenie 12 województw. Poza Parkami Narodowymi: Drawieńskim, Magurskim i w znacznie mniejszym stopniu Kampinoskim, pozostałe w całości znajdują się w granicach jednego województwa.

Historycznie najstarszym parkiem narodowym jest Pieniński Park Narodowy utworzony w 1932 roku a najmłodszym Park Narodowy „Ujście Warty” (2001 r.).

Największy obszarowo jest Biebrzański Park Narodowy (blisko 60 tys. ha) a najmniejszy – Ojcowski Park Narodowy o powierzchni niecałych 2,2 tys. ha. Wszystkie parki narodowe zostały włączone w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000.

Oprócz ochrony przyrody, realizują one zadania w zakresie edukacji ekologicznej i nauki, a także udostępniania zasobów przyrodniczych i kulturowych. Zachowanie najcenniejszych w kraju walorów przyrodniczych oraz przekazywanie i upowszechnianie wiedzy przyrodniczej w społeczeństwie, oddziałując na rozwój gospodarczy regionów, stanowi o ich atrakcyjności turystycznej. Przekłada się to na rozwój poszczególnych regionów kraju. Konieczne jest dalsze budowanie poparcia społecznego sprzyjającego tworzeniu nowych parków narodowych i powiększaniu już istniejących, jak również usprawnienie funkcjonowania parków narodowych.