Ekspertyza oceniająca stan populacji ślimaka winniczka Helix pomatia w granicach województwa podkarpackiego
Projekt pn. "Ekspertyza oceniająca stan populacji ślimaka winniczka Helix pomatia w granicach województwa podkarpackiego" realizowany jest w ramach umowy o dofinansowanie nr 882/2021/Wn50/NE-PR/D z dnia 23 września 2021 r. zmienionej Aneksem nr 1/117 ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Kwota dofinansowania: 77 750,00 zł
Przedmiotem ekspertyzy będzie wykonanie badań terenowych w 2022/2023 roku i przygotowanie dokumentacji (w tym map/cyfrowych warstw przestrzennych SHP. i zdjęć) w zakresie oceny liczebności i rozmieszczenia populacji ślimaka winniczka na terenie wszystkich gmin województwa podkarpackiego oraz wskazującej dopuszczalne limity zbioru na kolejne 6 lat. Ekspertyza zostanie wykonana w oparciu o metodykę PMŚ GIOŚ, przez eksperta malakologa. Na potrzeby wykonania opracowania, Wykonawcy udostępniono również dane z wniosków o wydanie decyzji derogacyjnych z lat 2009-2020 dla ślimaka winniczka.
Ślimak winniczek jest jednym z gatunków zwierząt pozyskiwanych z dzikich populacji w celach komercyjnych. W Polsce zbierany jest już od ponad 50 lat. Wymaga to sprawowania kontroli, która uchroniłaby lokalne populacje przed wyeksploatowaniem. Objęcie winniczka częściową ochroną gatunkową ogranicza możliwości pozyskiwania go ze środowiska w celach handlowych, przemysłowych i konsumpcyjnych. Jednak winniczki z Polski cieszą sią dużą popularnością na rynkach krajów Europy Zachodniej, stąd rosnące zainteresowanie jego zbiorem. W rejonach intensywnego pozyskiwania istnieje z tego powodu ryzyko nadmiernej eksploatacji, która w skrajnym przypadku może doprowadzić do wymarcia lokalnej populacji. Decyzje zezwalające na zbiór ślimaków są wydawane regionalnie (dla każdego województwa) przez Regionalnych Dyrektorów Ochrony Środowiska. Określają oni również wielkość zbioru dopuszczalnego w danym roku. Brakuje im jednak danych merytorycznych do podejmowania takich decyzji. Limity wielkości zbioru powinny być wskazywane z uwzględnieniem oceny rzeczywistych możliwości regeneracji populacji. Ustalenie takich limitów jest możliwe jedynie w oparciu o wyniki szczegółowych badań. Aby pozyskiwanie winniczka odbywało się w sposób racjonalny, organ wydający pozwolenia na zbiór powinien zatem dysponować informacjami niezbędnymi do zarządzania populacjami winniczka w sposób niepowodujący ich degradacji czy nawet zaniku.