Wieloletni Plan Finansowy Państwa (WPFP) przedstawia średniookresowy scenariusz sytuacji gospodarczej Polski i jej finansów publicznych do 2027 roku. Określa również główne cele funkcji państwa oraz ich mierniki. Plan jest podstawą do przygotowania projektu ustawy budżetowej na 2025 rok.

Najważniejsze założenia

• Scenariusz przyjęty na 2024 r. zakłada ożywienie gospodarcze. Tempo wzrostu gospodarczego ma wzrosnąć do 3,1%. Wpływ na to będzie miała spadająca inflacja oraz powrót do dodatniej dynamiki płac. Dodatkowym czynnikiem, który będzie stymulować gospodarkę będą inwestycje podejmowane w ramach KPO. Oczekuje się, że przyczyni się to również do przyspieszenia PKB w 2025 r. do 3,7%.
• Polska pozostanie krajem o niskiej stopie bezrobocia – wskaźnik ten osiągnie 2,9%. Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej w 2024 r. wzrośnie o 0,5%.
• Średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2024 r. w ujęciu realnym wzrośnie o 6,4% (wobec 0,9% w 2023 r.). Mają na to wpływ podwyżki płacy minimalnej oraz wzrost wynagrodzeń w sektorze publicznym.
• Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł w 2023 r. 5,1% PKB, a dług sektora wyniósł 49,6% PKB.
  • Główną przyczyną deficytu były wysokie wydatki obronne, środki zastosowane w celu złagodzenia skutków wysokich cen energii oraz kontynuowanie pomocy humanitarnej dla obywateli Ukrainy.
  • W związku z tym przekroczenie progu 3% PKB miało charakter wyjątkowy.
• Plan zakłada, że deficyt nominalny w 2024 r. utrzyma się na poziomie z ubiegłego roku. Wpływ na to będą miały m.in. działania osłonowe, kontynuowanie polityki prorodzinnej czy senioralnej oraz utrzymanie wysokich wydatków na obronność.
  • Od 2025 roku zakłada się stopniowe zmniejszanie deficytu. Bez dodatkowych działań konsolidacyjnych dług sektora przekroczyłby w 2026 r. 60% PKB, ze względu na wydatki militarne.
  • Aby zapobiec tej sytuacji, rząd przedstawi jesienią tego roku strategię konsolidacji w ramach planu budżetowo-strukturalnego, który jest wymagany przez nowe zasady zarządzania gospodarczego UE.
  • W efekcie dług sektora nie przekroczy 60% PKB.
• Dotychczasowe szacunki w UE wskazywały, że luka VAT w Polsce była znacznie poniżej średniej unijnej. Jednak wstępny szacunek Ministerstwa Finansów wskazuje na wyraźny wzrost luki VAT w Polsce w 2023 r. Zwiększyła się ona o 8,5 p.p. i wyniosła 15,8% potencjalnych wpływów.
• Planuje się stworzenie niezależnego od Ministerstwa Finansów organu – Rady Fiskalnej.
  • To organ, który będzie opiniować i monitorować przestrzeganie realizacji budżetu, a także przygotowywać prognozy i założenia makroekonomiczne.
• Planowana jest aktualizacja przepisów związanych ze Stabilizującą Regułą Wydatkową (SRW).
  • Aktualnie trwa przegląd funkcjonowania SRW, a wnioski zostaną uwzględnione w aktualizacji.