Nowe regulacje upraszczają te elementy Zielonego Ładu, które wpływały na produkcyjne decyzje rolników lub wymuszały ograniczenia w produkcji rolnej.

Nowe prawo wymaga jeszcze dostosowania do przepisów krajowych.

Zmiany, które wprowadza rozporządzenie

1. Zniesienie ugorowania 4% gruntów ornych – tzw. norma GAEC 8 (Good Agricultural Environmental Conditions).

Od 2024 r. nie będzie obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych, o ile państwo członkowskie jeszcze w tym roku ustanowi taki ekoschemat, za który rolnicy otrzymywać będą dodatkową płatność.

Ustawa zmieniająca ustawę o planie strategicznym, w której m.in. wprowadza się nowy ekoschemat Grunty wyłączone z produkcji,  została przyjęta przez Sejm RP 23 maja br.

2. Możliwość wyboru między dywersyfikacją a zmianowaniem – tzw. norma GAEC 7.

Od 2024 r. rolnicy mają wybór – mogą stosować dywersyfikację upraw (tj. różne uprawy), albo zmianowanie (tj. określone następstwo upraw roślin).

W przypadku wyboru dywersyfikacji upraw dla gospodarstw o powierzchni:

• od 10 do 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać dwie uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%;
• powyżej 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać trzy uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%, a dwie uprawy główne nie więcej niż 95%.

Nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.

3. Uproszczenia w normie dot. obowiązku utrzymania okrywy glebowej (tj. okrywa roślinna, ściernisko, resztki pożniwne, mulcz) - tzw. norma GAEC 6.

Państwo członkowskie będzie miało swobodę decydowania o tym w jakim okresie roku ustanowić obowiązek utrzymania okrywy glebowej. Ułatwi to rolnikom wykonywanie określonych zabiegów agrotechnicznych w dogodnym czasie.

Nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.

4. Gospodarstwa do 10 ha UR nie będą podlegały sankcjom związanym z realizacją norm środowiskowych ( tzw. warunkowości).
5. Nowy ekoschemat Grunty wyłączone z produkcji.

Rolnicy realizujący ten ekoschemat będą otrzymywali płatność za wyłączenie z produkcji gruntów ornych do powierzchni nie większej niż 4% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. Szacowana stawka płatności wynosi ok. 126,52 EUR/ha, tj. ok. 563 zł/ha. Wdrożenie nowego ekoschematu umożliwi rolnikom dobrowolne wyłączenie z produkcji części gruntów ornych, za co będą otrzymywali płatności. Na gruntach wyłączonych z produkcji będzie obowiązywał zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin.

W przyjętej ustawie o zmianie ustawy o planie strategicznym wprowadzono przepisy, które umożliwiają złożenie wniosku o przyznanie płatności w ramach nowego ekoschematu lub wprowadzenie zmian we wcześniej złożonych wnioskach, w terminie do 31 sierpnia br.

Rolnicy, którzy chcą otrzymać płatność w ramach tego ekoschematu w 2024 r. muszą najpierw złożyć standardowy wniosek w podstawowym terminie (na obecnie obowiązujących zasadach).

Jednocześnie przypominamy, że wnioski o przyznanie pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 można składać do 1 lipca br. Termin składania zmian do wniosków również został wydłużony – do 16 lipca br.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/2115 i (UE) 2021/2116 w odniesieniu do norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt, zmian w planach strategicznych WPR, przeglądu planów strategicznych WPR oraz zwolnień z kontroli i kar, opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 24.05.2024 r.