Biologia (grudzień 2020 r.)
Temat 13. Układ odpornościowy człowieka
Wskażę lokalizację wybranych narządów układu odpornościowego: śledziony, grasicy i węzłów chłonnych oraz określę ich funkcje. Rozróżnię odporność wrodzoną i nabytą oraz opiszę sposoby nabywania odporności (czynnej, biernej, naturalnej, sztucznej). Porównam istotę działania szczepionek i surowicy; podam wskazania do ich zastosowania oraz uzasadnię konieczność stosowania obowiązkowych szczepień. Określę, w jakiej sytuacji dochodzi do konfliktu serologicznego i przewidzę jego skutki. Przedstawię znaczenie przeszczepów oraz zgodę na transplantację narządów. Określę alergię jako nadwrażliwość układu odpornościowego na określony czynnik. Określę AIDS jako zaburzenie mechanizmów odporności.
- Zapoznaj się z materiałem do lekcji „Budowa układu odpornościowego” z Epodręcznika. Wyjaśnij, z czego wynika podobieństwo składu krwi i limfy. Wymień elementy składające się na układ limfatyczny. Opisz rolę narządów układu limfatycznego. Wymień komórki i narządy układu odpornościowego.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Zapoznaj się z materiałem do lekcji „Jak działa układ odpornościowy?” z Epodręcznika. Naucz się: wymieniać elementy układu odpornościowego; opisywać mechanizmy odporności nieswoistej; wyjaśniać rolę makrofagów, limfocytów T i limfocytów B w odporności swoistej; wskazywać różnice między odpornością swoistą czynną a bierną; porównywać działanie surowicy i szczepionki; wyjaśniać, na czym polega transplantacja i omawiać znaczenie przeszczepów.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Przeczytaj tekst lekcji z Epodręcznika „Co zrobić, aby się nie zarazić?” Dowiedz się jak zapobiegać zakażeniom i dalszemu rozprzestrzenianiu się chorób. Wyjaśnij, czym jest epidemia.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Zapoznaj się z materiałem z Epodręcznika „Szczepionki i surowice – wprowadzenie". Dowiedz się, jaki jest skład oraz sposób działania szczepionki i surowicy. Określ znaczenie szczepień ochronnych dla zdrowia człowieka.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Przeanalizuj grafiki interaktywne, a następnie wyjaśnij różnice między szczepionką a surowicą (źródło: Epodręczniki).
Typ materiału: Materiał multimedialny
- Obejrzyj film „Układ immunologiczny w walce z HIV” (źródło: dr Inga Wójtowicz, reż. Englishsquare, Epodręczniki). Odpowiedz na pytania: Jaki wpływ na HIV na system odpornościowy?, Jaka profilaktyka w kierunku HIV powinna zostać/jest wdrożona w polskim systemie służby zdrowia?
Temat 14. Układ oddechowy – budowa i funkcje
Nauczę się wskazywać na sobie położenie narządów układu oddechowego; opisywać przystosowania w budowie płuc do sprawnej wymiany gazowej. Omówię mechanizm wentylacji płuc. Przedstawię proces wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych i komórkach ciała. Wskażę rolę krwi w transporcie gazów oddechowych.
- Zapoznaj się z lekcją z Epodręcznika „Układ oddechowy i jego funkcje".
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Obejrzyj film „Płuca i układ oddechowy” na kanale Khan Academy (film na licencji CC NC-BY-SA wykonany na zlecenie Centrum Fizyki Teoretycznej PAN). Dowiedz się więcej o płucach.
Temat 15. Profilaktyka chorób układu oddechowego
Nauczę się wymieniać czynniki warunkujące sprawność układu oddechowego; wyjaśniać, dlaczego warto oddychać przeponą; opisywać wybrane choroby układu oddechowego; wyjaśniać, na czym polega szkodliwość dymu tytoniowego.
- Zapoznaj się z lekcją z Epodręcznika „Profilaktyka chorób układu oddechowego".
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Przeczytaj tekst „Przepona oddechowa... Dlaczego warto z nią pracować?” (autor: Marta Kuszewska, Movuto). Omów budowę i funkcję przepony. Odpowiedz na pytania: Na co wpływa przepona? Na jakie dysfunkcje organizmu ma wpływ nieprawidłowa praca przepony? Jak im zapobiegać?
- Przeczytaj tekst „Dlaczego należy oddychać przeponą?” Jak możesz sprawdzić, czy aktywnie korzystasz z przepony? Jak pogłębiać oddech? (źródło: stylzycia.polki.pl).
Temat 16. Układ wydalniczy. Układ moczowy
Nauczę się wymieniać produkty przemiany materii; wskazywać drogi i sposoby usuwania produktów przemiany materii z organizmu; wymieniać narządy wydalnicze; wykazywać związek budowy narządów układu moczowego z pełnioną przez nie funkcją; opisywać proces powstawania moczu; wyjaśniać przyczyny różnic w składzie moczu pierwotnego i ostatecznego.
- Zapoznaj z materiałem do lekcji z Epodręcznika „Układ moczowy".
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Obejrzyj film „Układ wydalniczy” (autor: Małgorzata Brodecka)