W życiu każdego człowieka – zarówno gdy jesteśmy młodzi, jak i w dorosłym życiu – zdarzają się okresy, kiedy czujemy się gorzej. Powodów może być dużo – stres w szkole, problemy w domu, różne niepokoje. W ostatnim okresie dodatkowy stres może być związany z sytuacją epidemiczną, nauką zdalną i różnymi obawami związanymi z epidemią.

Obawami gorszego stanu psychicznego mogą być np. problemy ze snem, koncentracją uwagi, brak siły i chęci do podejmowania codziennych aktywności. Niekiedy gorsze samopoczucie psychiczne wymaga pomocy specjalistów.

Jeśli czujesz się gorzej psychicznie, nie bój się porozmawiać o swoich problemach. Pomyśl o osobie, której ufasz – może być to rodzic, koleżanka, starsze rodzeństwo, nauczyciel. Rozmowa z kimś do kogo mamy zaufanie o tym, jak się czujesz to często pierwszy krok do poprawy nastroju. Jednak, jeśli niepokojące objawy utrzymują się dłużej albo są bardzo dokuczliwe, warto pomyśleć o rozmowie ze specjalistą.

Możesz na przykład zacząć od kontaktu ze szkolnym psychologiem lub pedagogiem.

Jeśli z jakichś względów nie chcesz skorzystać z ich pomocy, możesz też skorzystać z całodobowego, bezpłatnego Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Zadzwoń pod numer  tel. 800 12 12 12 z czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/

Co ważne z tej formy możesz skorzystać całkowicie anonimowo - nikt nie będzie prosił Cię o podanie Twoich danych. Nikt się nie dowie o tej rozmowie, ani rodzice, ani szkoła, ani znajomi.

W przypadku, jeśli uznacie ze swoimi opiekunami, że warto udać się po pomoc psychologa, możecie skorzystać ze wsparcia Ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży. W tym przypadku niezbędna jest obecność rodzica lub innego opiekuna prawnego.

• wykaz ośrodków I stopnia referencyjnego systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży: https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/informacje-o-swiadczeniach/ochrony-zdrowia-psychicznego-dzieci-i-mlodziezy/
• wykaz przychodni specjalistycznych: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne
• wykaz szpitali psychiatrycznych i placówek: https://pacjent.gov.pl/system-opieki-zdrowotnej/szpitale-psychiatryczne-i-rzecznicy

W sytuacji zagrożenia życia i zdrowia – zadzwoń na numer 112 lub udaj się do najbliższego szpitala do izby przyjęć lub na szpitalny oddział ratunkowy.

Obniżony nastrój, smutek, pogorszenie samopoczucia, złość i agresja, napady płaczu, trudności z koncentracją uwagi, trudności z zasypianiem, utrzymująca się przez dłuższy okres niemoc, spadek energii. Osoba doświadczająca pogorszenia stanu psychicznego – zwłaszcza dziecko - często może też skarżyć się na dolegliwości fizyczne takie jak zmęczenie, bóle głowy czy brzucha.

Porozmawiaj z bliskim o tym, co zauważyłeś, zapytaj jak się czuje. Jeśli niepokoi Cię zachowanie kolegi lub koleżanki porozmawiaj z kimś dorosłym – rodzicem, nauczycielem czy szkolnym pedagogiem.

Nie bój się kontaktu ze specjalistą i skontaktuj się celem sprawdzenia, czy objawy świadczą o konieczności podjęcia dalszej diagnostyki u twojego dziecka.

Nie bój się zgłosić niepokojących objawów, nawet jeśli wydają Ci się mylne i znikome.

Telefoniczne wsparcie możesz uzyskać w ramach Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka nr tel. 800 12 12 12 lub czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/ (czynny całą dobę).

Ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej to ośrodki I poziomu referencyjnego nowego systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. To ośrodki, które powstały stosunkowo niedawno – pierwsze z nich otwarto w kwietniu 2020 roku, wiele działa dopiero kilka miesięcy.

Ośrodki I poziomu to placówki zatrudniające specjalistów - psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych. Mogą zgłaszać się do nich rodzice, dzieci oraz młodzież (osoby poniżej 18 r.ż. muszą posiadać zgodę opiekuna prawnego na korzystanie ze świadczeń) w przypadku występowania niepokojących objawów związanych z problemami psychicznymi. Co istotne przy zgłoszeniu do ośrodka niepotrzebne jest skierowanie czy wcześniejsza wizyta u lekarza psychiatry. W ramach pomocy oferowanej w ośrodkach można skorzystać m.in. z porady psychologicznej, psychoterapii indywidualnej, rodzinnej oraz grupowej. Praca ośrodka powinna być oparta przede wszystkim na współpracy z rodziną pacjenta oraz jego środowiskiem szkolnym. Z tego powodu zalecany jest wybór ośrodka jak najbliżej miejsca zamieszkania.

Obecnie umowy na udzielanie świadczeń podpisało 327 ośrodków na terenie Polski. Wsparcie przez nich oferowane jest dostępne we wszystkich województwach. Więcej na ten temat można znaleźć na stronie: https://pacjent.gov.pl/opieka-psychiatryczna.

Bez skierowania można skorzystać z pomocy ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej oraz poradni zdrowia psychicznego (również z pomocy psychiatry). Skierowanie nie jest także konieczne w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia – w takim wypadku zadzwoń na numer 112 lub udaj się do najbliższego szpitala do izby przyjęć lub na szpitalny oddział ratunkowy.

Jeśli lekarz uzna, że konieczne jest wizyta w szpitalu, będziesz potrzebował skierowania.  

Bez skierowania możesz też uzyskać telefoniczne wsparcie w ramach Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka nr tel. 800 12 12 12 (czynny całą dobę) lub w ramach czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/.

Skorzystanie przez osobę niepełnoletnią z pomocy specjalisty – psychologa, psychiatry - wymaga zgody opiekuna prawnego. Jeśli uważasz, że stan Twojego zdrowia wymaga pomocy, a rodzice nie zgadzają się na jej uzyskanie lub nie mogą dojść do porozumienia w tej sprawie, to w tej sytuacji powinieneś zgłosić się do pedagoga, psychologa szkolnego, wychowawcy lub nauczyciela. Gdy Twój stan zagraża życiu lub zdrowiu, lekarz psychiatra może udzielić Ci świadczenia zdrowotnego nawet bez zgody opiekuna prawnego.

O Twoim prawie do korzystania ze świadczeń może ostatecznie zdecydować sąd rodzinny.

Specjaliści z Biura Rzecznika Praw Dziecka podpowiedzą Ci, co konkretnie zrobić w Twojej sytuacji. Skorzystaj z całodobowego, bezpłatnego Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Zadzwoń pod numer  tel. 800 12 12 12 lub skorzystaj z czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/ Co ważne, z tej formy możesz skorzystać całkowicie anonimowo - nikt nie będzie zmuszał Cię do podania Twoich danych. Nikt nie musi się dowiedzieć o tej rozmowie, ani rodzice, ani szkoła, ani znajomi.

Bezpłatne telefoniczne wsparcie możesz uzyskać w ramach Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka nr tel. 800 12 12 12 lub z czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/ (czynny całą dobę).

Po pomoc psychologiczną, psychiatryczną lub na leczenie uzależnień możesz zgłosić się do specjalistów pracujących w placówkach, które mają umowę z NFZ. Są to m.in. psycholodzy, psychoterapeuci i psychiatrzy. 
Więcej https://pacjent.gov.pl/artykul/psycholog-psychoterapeuta-czy-psychiatra.

Każda osoba niepełnoletnia w Polsce z mocy prawa jest ubezpieczona, niemniej jednak, to na rodzicach ciąży obowiązek zgłoszenia Ciebie do ubezpieczenia. Możesz skorzystać z pomocy psychologicznej i psychiatrycznej, nawet wtedy gdy opiekunowie nie wywiążą się z powyższego obowiązku. Za udzielenie Ci pomocy nie wolno pobrać od Ciebie lub Twoich opiekunów żadnych środków finansowych, ani też uzależniać udzielenie Ci świadczenia zdrowotnego od wniesienia jakiejkolwiek opłaty.

Bezpłatne telefoniczne wsparcie możesz uzyskać w ramach Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka nr tel. 800 12 12 12 lub z czatu na stronie: https://czat.brpd.gov.pl/ (czynny całą dobę).