Stanowisko w sprawie działań podejmowanych przez szkoły w zakresie zdrowego żywienia uczniów

Zdrowe, racjonalne żywienie to jedna z podstawowych potrzeb człowieka i warunek prawidłowego rozwoju, dobrego samopoczucia oraz pełnej zdolności uczenia się. Nieprawidłowości w żywieniu powodują wiele zaburzeń – w ostatnich latach epidemię nadwagi i otyłości. Według statystyk co czwarte dziecko w Europie jest otyłe. W Polsce nadwagę ma 18% dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. To poważne zagrożenie dla zdrowia polskiego społeczeństwa. Wyniki badań wskazują, że u 80% dzieci z otyłością utrzymuje się ona w dalszych latach życia.

Ważną rolę w zaspokajaniu potrzeb żywieniowych dzieci i młodzieży oraz w kształtowaniu właściwych zachowań w tym zakresie powinna odgrywać szkoła. Aby te zadania były realizowane, szkoły muszą podjąć wszelkie działania wspierające zdrowe żywienie uczniów.

Działania wspierające zdrowe żywienie uczniów w szkołach

• Umożliwienie uczniom dostępu do produktów i napojów o najwyższych walorach zdrowotnych i właściwa organizacja posiłków, w tym:
  • tworzenie warunków umożliwiających spożywanie śniadań szkolnych w klasach przez wszystkich uczniów, wspólnie z nauczycielem,
  • uczestnictwo w programach ustanowionych przez Komisję Europejską w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, realizowanych przez Agencję Rynku Rolnego „Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych” (tzw. szklanka mleka) i „Owoce w szkole”,
  • dobór asortymentu produktów żywnościowych i napojów w sklepikach szkolnych zgodny z zasadami zdrowego żywienia (w tym zwłaszcza ograniczenie produktów i napojów o dużej zawartości cukru, soli i tłuszczów),
  • zapewnienie uczniom dostępu do wody pitnej,
  • organizacja dożywiania uczniów z rodzin o niskich dochodach w sposób przeciwdziałający ich dyskryminacji,
  • w szkołach, w których wydawane są obiady lub inne ciepłe posiłki dla uczniów, przestrzeganie przy ich przygotowywaniu zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia,
  • uwzględnianie specyficznych potrzeb żywieniowych uczniów z chorobami przewlekłymi (m.in. z otyłością, cukrzycą, celiakią, fenyloketonurią, nietolerancją mleka).
• Podejmowanie działań w zakresie edukacji żywieniowej, jako elementu edukacji zdrowotnej, w tym:
  • realizacja wymagań dotyczących prawidłowego odżywiania zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie poszczególnych przedmiotów, w tym organizacja zajęć praktycznych związanych z przygotowywaniem zdrowych posiłków, a także podejmowanie działań określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie sposobu realizacji środków towarzyszących służących zapewnieniu skutecznego wykonania programu „Owoce w szkole” (Dz.U. nr 103, poz. 594),
  • wdrażanie dodatkowych programów edukacyjnych, dotyczących prawidłowego odżywiania dzieci i młodzieży; dokonywanie ewaluacji wyników realizacji tych programów,
  • umożliwianie nauczycielom i innym pracownikom szkoły udziału w różnych formach doskonalenia zawodowego w zakresie zdrowego żywienia,
  • podejmowanie współpracy na poziomie lokalnym (z rodzicami, jednostką samorządu terytorialnego, społecznością lokalną).

Powyższe działania zostały opracowane w wyniku współpracy Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki podjętej na podstawie podpisanego 23 listopada 2009 r. „Porozumienia o współpracy między Ministrem Edukacji Narodowej, Ministrem Zdrowia i Ministrem Sportu i Turystyki w sprawie promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży”.