Komunikat w związku z decyzją władz Austrii o zapoczątkowaniu wykupu nieruchomości, na których znajdują się pozostałości po byłym niemieckim obozie koncentracyjnym Gusen
14.05.2021
Minister spraw wewnętrznych Republiki Austrii Karl Nehammer ogłosił 4 maja br., w trakcie uroczystości zorganizowanych w przededniu 76. rocznicy wyzwolenia systemu niemieckich obozów koncentracyjnych Mauthausen-Gusen, że państwo austriackie wykupiło od dwóch dotychczasowych właścicieli nieruchomości, na których znajdują się pozostałości po byłym obozie KL Gusen.
Strona polska przyjmuję tę ważną i symboliczną decyzję jako początek realizacji zapowiedzi rządu Republiki Austrii z maja 2020 r. o zamiarze wykupu poszczególnych nieruchomości i podjęciu negocjacji z właścicielami. Oceniamy, że miejsce i formuła przekazania tej informacji do publicznej wiadomości jest dowodem determinacji i skuteczności strony polskiej, społeczności międzynarodowej oraz organizacji skupiających byłych więźniów w działaniach na rzecz godnego upamiętnienia ofiar KL Gusen.
Strona polska pozostaje w ścisłym kontakcie z władzami Austrii i będzie konsekwentnie podejmować dalsze działania na rzecz utworzenia we współpracy z państwami pochodzenia ofiar miejsca należnej im pamięci, edukacji i spotkań młodzieży.
W dniu 5 maja 2021 r. mija 76. rocznica wyzwolenia systemu obozów koncentracyjnych Mauthausen-Gusen na terytorium dzisiejszej Austrii; tego bowiem dnia w1945 roku o godzinie 17 wojska amerykańskie przekroczyły bramę niemieckiego obozu koncentracyjnego Gusen. Tego samego dnia wyzwolony został główny obóz Mauthausen, a na przełomie kwietnia i maja pozostałe filie systemu obozów Mauthausen-Gusen.
Gusen to miejsce dla Polski symboliczne, dokąd zostały wysłane na wyniszczenie i śmierć tysiące przedstawicieli polskiej inteligencji: lekarzy, prawników, nauczycieli, inżynierów, duchownych. Sami Niemcy nazwali Gusen obozem zagłady inteligencji polskiej (Vernichtungslager für die polnische Intelligenz). To także miejsce kaźni wielu innych narodów i społeczeństw: Francji, Luksemburga, Hiszpanii, obywateli ówczesnej Jugosławii, Węgier, Włoch, ówczesnego Związku Sowieckiego, to wreszcie miejsce zagłady polskich i europejskich Żydów. Gusen było ich piekłem na ziemi.
Polska, w porozumieniu ze środowiskami byłych więźniów oraz władzami innych państw pochodzenia ofiar i we współpracy ze środowiskami lokalnymi, od lat konsekwentnie zabiega, aby doprowadzić do godnego upamiętnienia ofiar obozu Gusen poprzez uporządkowanie i zagospodarowanie jego terenu, zaniedbanego przez dziesięciolecia. Decyzja rządu Republiki Austrii o wykupieniu z rąk prywatnych właścicieli pierwszych działek z areału byłego obozu otwiera realizację wcześniejszych zapowiedzi. To ważny krok w celu zabezpieczenia wciąż istniejących śladów historii oraz stworzenia w Gusen godnego miejsca pamięci ofiar, edukacji i pojednania.