Horyzontalny Punkt
Kontaktowy
Polska Zachodnia

Program „Horyzont Europa” ma nowy poziom ambicji – maksymalizować wpływ finansowania Unii Europejskiej na badania i innowacje w europejskiej nauce, gospodarce i dla społeczeństwa. Oznacza to zmianę paradygmatu w konstrukcji europejskich programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji z programu zorientowanego na działania na program zorientowany na wpływ.

Nowa Europejska Przestrzeń Badawcza (EPB) wzywa do pogłębienia istniejących priorytetów i stworzenia nowych inicjatyw poprzez wzmocnienie mobilności badaczy oraz swobodnego przepływu wiedzy i technologii, aby poprawić dostęp do doskonałości, zwiększyć absorpcję na rynku oraz nadać priorytet inwestycjom i reformom.

Aby sprostać tym wymaganiom, Destination 3 w 11. części programu prac Horyzont Europa ma wspierać wysiłki na rzecz zreformowania i udoskonalenia europejskiego systemu badań naukowych i innowacji. Destination 3 opiera się na czterech filarach odpowiadających czterem celom określonym w komunikacie dotyczącym EPB:

• nadanie priorytetu inwestycjom i reformom w zakresie badań naukowych i innowacji;
• poprawa dostępu do doskonałości, dążenie do doskonałości w całej UE i dążenie do silniejszych systemów badań i innowacji;
• przełożenie wyników badań naukowych i innowacji na gospodarkę, aby osiągnąć cele transformacji cyfrowej i ekologicznej oraz zwiększyć odporność i konkurencyjność naszych gospodarek i społeczeństw;
• pogłębianie EPB w celu dalszego postępu w swobodnym przepływie wiedzy i zapewnienia ulepszonego, wydajnego i skutecznego systemu badań naukowych i innowacji.

 

KONKURSY

Obecnie otwarte są 3 konkursy do składania wniosków:

 

1. Experimentation and exchange of good practices for value creation (HORIZON-WIDERA-2024-ERA-02-01)

Deadline: 25 wrzesień 2024

Link

 

Oczekuje się, że projekty przyczynią się do osiągnięcia następujących rezultatów:

• Tworzenie wartości i transfer do gospodarki oraz społeczeństwa poprzez zwiększone powiązania i współpracę między podmiotami waloryzującymi wiedzę (środowisko akademickie/badania, przemysł/MŚP, administracja publiczna/decydenci i społeczeństwo/obywatele);
• Nowe rozwiązania wyzwań społecznych i gospodarczych dzięki szerszemu wykorzystaniu wyników badań, w tym poprzez zaangażowanie obywateli i społeczeństwa obywatelskiego;
• Udoskonalenie struktur, strategii, praktyk i umiejętności w zakresie waloryzacji wiedzy poprzez zrównoważone reformy i nowe inicjatywy zgodnie z działaniem 7 Agendy politycznej EPB

Transgraniczny transfer najlepszych praktyk w zakresie waloryzacji wiedzy stanowi wyzwanie, ponieważ odpowiednie strategie, inicjatywy lub narzędzia muszą zostać dostosowane do innego kontekstu oraz ram prawnych i finansowych, a także uwzględniać umiejętności i kompetencje dostępne w nowym otoczeniu. Naukowcy mogą odegrać ważną rolę w kontaktach z obywatelami i udostępnianiu wyników badań społecznościom potrzebującym innowacyjnych rozwiązań. Może to przyczynić się do lepszego dostosowania wyników badań do potrzeb obywateli i społeczności oraz zwiększyć absorpcję badań przez społeczeństwo, z korzyścią zarówno dla społeczności badawczych, jak i obywateli jako użytkowników i współtwórców.

Wnioski powinny uwzględniać co najmniej jedno z następujących wyzwań:

• Eksperymentowanie w zakresie waloryzacji wiedzy, opracowywanie innowacyjnych sposobów wzmacniania kanałów waloryzacji wiedzy i wyników badań, w szczególności ukierunkowane na działania angażujące obywateli wraz z naukowcami w tworzenie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. W zakresie tematycznym znajdują się programy i zachęty dla naukowców do nawiązywania współpracy ze społeczeństwem, a dla obywateli i grup obywateli – angażowania się w waloryzację wiedzy oraz promowanie współtworzenia nowych rozwiązań i wykorzystywania wyników badań.
• Transfer najlepszych praktyk w zakresie waloryzacji wiedzy w obszarze „powiązań środowisko akademickie-przemysł/MŚP” lub „innowacji opartych na poczwórnej helisie” (tj. obejmujących środowisko akademickie/badania, przemysł/MŚP, administrację publiczną/decydentów politycznych i społeczeństwo/obywateli w podejściu ekosystemowym). Oczekuje się, że konsorcja będą obejmować partnerów wdrażających jedną lub kilka najlepszych praktyk oraz partnerów, którzy planują wprowadzenie nowej praktyki lub zreformowanie istniejącej.

 

2. Talent ecosystems for attractive early research careers – pilot (HORIZON-WIDERA-2024-ERA-02-03)

Deadline: 25 wrzesień 2024

Link

 

Działanie to będzie promować wdrażanie standardów atrakcyjnych karier określonych w nowej Karcie naukowca i zaleceniu Rady w sprawie europejskich ram kariery naukowej, odpowiadając na polityczne wezwanie, aby „podmioty rynku pracy połączyły siły na rzecz atrakcyjnych karier ”. Wesprze ono współpracę między podmiotami akademickimi, prywatnymi i publicznymi na poziomie organizacyjnym w celu stworzenia ekosystemów zapewniających atrakcyjne perspektywy na początku kariery naukowej, zapewniających naukowcom zestaw umiejętności odpowiadających wymaganiom rynku pracy, zapewniając w ten sposób pulę talentów niezbędną do prawdziwie funkcjonującego systemu wewnętrznego.

 

Oczekuje się, że projekty przyczynią się do osiągnięcia następujących rezultatów:

• Utworzenie ekosystemów dla stanowisk badawczych, w szczególności dla początkujących naukowców, w środowisku akademickim, instytucjach prowadzących badania i innowacje oraz w przedsiębiorstwach, łączących dostawców szkoleń w zakresie badań naukowych (w szczególności środowiska akademickie) z rynkiem pracy naukowców (takim jak przedsiębiorstwa, uniwersytety, organizacje badawcze i technologiczne oraz podmioty rządowe), zapewniając pracodawcom wykwalifikowanych pracowników badawczych odpowiadających potrzebom rynku pracy, w tym potrzebom w zakresie umiejętności wynikających z Zielonego Ładu, transformacji cyfrowej i głębokich technologii;
• Szerokie wdrożenie standardów atrakcyjnych karier naukowców określonych w nowej Karcie Naukowca, prowadzące do atrakcyjniejszych, bardziej zróżnicowanych i bardziej interoperacyjnych karier naukowców we wszystkich sektorach, przyczyniając się do lepiej zrównoważonego przepływu wykwalifikowanej i przedsiębiorczej siły roboczej;
• Poprawa kompetencji i szans na zatrudnienie badaczy na początku kariery w środowisku akademickim i poza nim, a także interoperacyjność karier między sektorami.

Działanie to w szczególności wspiera całe organizacje i ekosystemy innowacji we wdrażaniu standardów atrakcyjnych karier naukowych określonych w Karcie Naukowca. Szczególny nacisk położono na zmiany organizacyjne wspierające naukowców na początku kariery zawodowej, aby zaoferować im więcej lepszych możliwości kariery, w tym poprzez wzmocnioną koordynację środków na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym oraz zwiększoną współpracę między środowiskiem akademickim, przemysłem, rządem i sektorem publicznym.

Oczekuje się, że działanie będzie realizowane przez konsorcja składające się zarówno z organizatorów szkoleń (w szczególności środowisk akademickich), jak i pracodawców badaczy (środowisk akademickich i organizacji z sektora pozaakademickiego, w szczególności przedsiębiorstw) z całej Europejskiej Przestrzeni Badawczej, tworząc połączone „ekosystemy talentów”, które umożliwiają swobodny przepływ talentów i tworzą atrakcyjne perspektywy kariery badaczy w tym ekosystemie i poza nim. Przez ekosystem talentów badaczy należy rozumieć spójny i współzależny system, obejmujący różne elementy związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi talentów badawczych. Może mieć charakter tematyczny (np. ukierunkowany na badania i innowacje w zakresie klimatu, farmacji, motoryzacji, przemysłu muzycznego) lub mieć bardziej kompleksowy cel.

Oczekuje się, że organizacje uczestniczące otrzymały nagrodę HR Excellence in Research Award (HRS4R) lub zobowiązały się do stosowania nowej Karty Naukowca i zobowiązały się do jej wdrożenia (tj. rozpoczęcia procesu HRS4R) w okresie obowiązywania grantu, w stosownych przypadkach za swoją działalność związaną z zatrudnianiem naukowców.

Działanie to nie wspiera wynagrodzeń i mobilności indywidualnych badaczy lub zespołów badaczy. Zamiast tego działanie to wspiera działania prowadzące do zmian organizacyjnych w kierunku bardziej atrakcyjnych karier naukowych zgodnie z potrzebami uczestników rynku pracy w zakresie badań naukowych i innowacji, w kierunku tworzenia zrównoważonych ekosystemów talentów.

Finansowanie będzie wspierać wdrażanie dobrych warunków pracy i wzmacniać przepływ talentów między sektorami, w kierunku większych szans na zatrudnienie talentów wyszkolonych jako badacze oraz zwiększonej interoperacyjności karier badawczych między podmiotami akademickimi i podmiotami sektora pozaakademickiego. Działania mogą obejmować (niewyczerpująca lista) mapowanie wyzwań, opracowywanie planów działania mających na celu dostosowanie organizacji do nowej Karty naukowca, zwiększanie doskonałości w zakresie zasobów ludzkich oraz tworzenie sieci kontaktów i budowanie relacji w celu łączenia partnerów w ekosystemie talentów.

Działanie to ma charakter pilotażowy i testuje zasady przyszłej strategii inwestycyjnej na rzecz atrakcyjnych karier naukowych na poziomie całej organizacji i ekosystemu. Oczekuje się zatem, że działania zapewnią Komisji Europejskiej i państwom członkowskim informacje zwrotne dotyczące polityki na temat poczynionych postępów, osiągniętych sukcesów i napotkanych przeszkód. Granty mogą trwać maksymalnie 3 lata; dłuższy okres jest możliwy, jeśli jest należycie uzasadniony.

 

3. Science comes to town (HORIZON-WIDERA-2024-ERA-02-02)

Deadline: 25 wrzesień 2024 r.

Link

 

Częścią ambicji nowej Europejskiej Przestrzeni Badawczej jest zwiększenie odpowiedzialności społecznej, zaufania i zaangażowania w naukę oraz innowacje poprzez angażowanie zainteresowanych stron, społeczności lokalnych i obywateli w projektowanie i wdrażanie polityk w zakresie badań naukowych i innowacji oraz poprzez usprawnianie działań w zakresie komunikacji naukowej. Działanie to zapewnia miastom w Państwach Członkowskich i krajach stowarzyszonych wyjątkową okazję do zajęcia centralnego miejsca we wdrażaniu tej wizji. Umożliwia im zgromadzenie obywateli i społeczności zajmujących się badaniami naukowymi i innowacjami, aby zaprezentować wkład nauki w zaspokajanie potrzeb obywateli oraz jej wkład w poprawę dobrostanu obywateli na zrównoważonej planecie w połączeniu z dobrobytem gospodarczym. Temat zaproszenia zachęca małą grupę miast do wspólnego projektowania i wdrażania dynamicznego oraz angażującego całorocznego programu działań pod hasłem „Nauka przybywa do miasta 2026”, mającego wpływ na poziom lokalny, regionalny i europejski. Program powinien łączyć lokalne społeczności badawczo-innowacyjne z szeroką grupą interesariuszy i, co najważniejsze, obywatelami wokół tematu nauki i jej roli w społeczeństwie.

Oczekuje się, że wyniki projektu przyczynią się do osiągnięcia wszystkich następujących oczekiwanych rezultatów:

• Całoroczny program różnorodnych wydarzeń i działań o solidnej koncepcji i marce, opracowany i organizowany wspólnie przez grupę miast, promujący badania naukowe i innowacje w Europie oraz wspierający dialog i wymianę na temat nauki i jej roli w społeczeństwie.
• Lepsze komunikowanie nauki ze społeczeństwem poprzez regularne działania prezentujące najnowsze osiągnięcia i wyniki badań naukowych i innowacji oraz ich znaczenie dla obywateli i ich życia, a także poprzez eksperymentowanie z innowacyjnymi sposobami łączenia obywateli i naukowców, angażując różne grupy wiekowe i społeczne na szczeblu lokalnym, regionalnym i poziomie europejskim.
• Wzmożona dyskusja i debata na temat przyszłości polityki w zakresie nauki oraz badań naukowych i innowacji w Europie, z naciskiem na podejście włączające i partycypacyjne, angażujące wszystkie odpowiednie zainteresowane strony w UE i poza nią (np. badaczy, fundatorów badań, decydentów, wydawców, obywateli, społeczeństwo obywatelskie organizacje).
• Większa atrakcyjność kariery w dziedzinie badań i innowacji dla młodszych pokoleń (w środowisku akademickim, w przemyśle lub zakładaniu własnej działalności gospodarczej) poprzez organizowanie ogólnoeuropejskich konkursów naukowych, w tym Konkursu Unii Europejskiej dla młodych naukowców (EUCYS) i Konkursu Unii Europejskiej dla naukowców rozpoczynających karierę (EU TalentOn), a także inne podobne inicjatywy.

W ramach akcji wspierane jest konsorcjum składające się z miast, które ma zorganizować skoordynowany wspólny roczny program skupiający się na łączeniu obywateli i naukowców w uczestniczących miastach i poza nimi, obejmujący następujące elementy:

• Całoroczny program różnorodnych wydarzeń i działań, takich jak wykłady, warsztaty, wystawy, konkursy czy nagrody, w duchu Europejskiej Stolicy Kultury lub Europejskiej Zielonej Stolicy, podkreślający wkład nauki w społeczeństwo i wyniki projektów badawczo-innowacyjnych wspieranych ze środków krajowych/regionalnych/UE, w tym z programu Horyzont Europa.

Ponadto program działań musi obejmować dwa następujące elementy:

• EUCYS 2026
• EU TalentOn 2026

Zaprogramowane działania powinny być skierowane do szerokiej populacji obywateli Europy i mieć wpływ na poziomie lokalnym, regionalnym i europejskim oraz angażować uczestników w różnym wieku, z różnych grup społecznych i podmiotów (studentów, badaczy, obywateli, decydentów, przedsiębiorstw i organizacji trzeciego sektora).

Program powinien odbywać się w miastach uczestniczących, ale zachęca się wnioskodawców do zaprojektowania i wdrożenia działań informacyjnych, które dotrą do społeczności innych niż te w miastach bezpośrednio uczestniczących. W miarę możliwości należy poszukiwać synergii z Europejską Nocą Naukowców, a także inicjatywą „Naukowcy w szkole”, obie finansowane w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie”.

Program działań musi odbywać się w co najmniej 3 miastach 3 różnych Państw Członkowskich i/lub Krajów Stowarzyszonych, przy czym większość znajduje się w Państwach Członkowskich. Konsorcjum może składać się z różnych typów podmiotów prawnych, które mogą reprezentować miasta-gospodarze i/lub przyłączać się do nich w projektowaniu i wdrażaniu działań. Wnioskodawcy muszą dołączyć do swojego wniosku pisma zawierające zobowiązania od władz publicznych wybranych miast (rada miejska lub podobne). Zdecydowanie zachęca się do włączenia partnerów lokalnych zapewniających powiązania z nauką, badaniami i innowacjami.

Wnioskodawcy muszą przedłożyć jako część swojego wniosku ogólną koncepcję rocznego programu działań, w tym wizję treści (przedmiot i zakres działań), strategię dotarcia do odbiorców oraz wkład w długoterminową wizję miast.

Przewidywany czas trwania projektu wynosi od 24 do 30 miesięcy.

 

 

Autor: Joanna Mazur