Wicepremier Gliński zwrócił uwagę na wzruszający charakter filmu „Erase the Nation” w reż. Tomasza Grzywaczewskiego, dokumentującego zbrodnie popełnione na dziedzictwie kulturalnym Ukrainy. Polski dziennikarz pokazał w filmie zniszczone ukraińskie zabytki archeologiczne, a także współczesne biblioteki, muzea i szkoły, znajdujące się na terenie Lwowa, Czernichowa, Iwankowa, Kijowa, Charkowa, aż po Izium i Bohorodyczne na wschodzie Ukrainy.

Jesteśmy zbulwersowani atakiem Federacji Rosyjskiej na naszego bezpośredniego sąsiada – Ukrainę. Wszyscy Polacy są głęboko poruszeni i przerażeni ludzkimi tragediami rozgrywającymi się tuż obok nas. Od początku inwazji na Ukrainę Rosjanie dokonują nie tylko ludobójstwa na narodzie ukraińskim, ale także zbrodni kulturowych przeciwko ukraińskiej tożsamości narodowej, próbując wymazać ukraińską kulturę, historię i dziedzictwo - podkreślił prof. Piotr Gliński.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że na terytorium Ukrainy przed wojną znajdowało się ponad 5 tys. muzeów, 65 rezerwatów historyczno-kulturowych i 170 tys. zarejestrowanych zabytków, w tym siedem wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Podkreślił, że w ciągu dziewięciu miesięcy wojny Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy udokumentowało ponad 800 przypadków zniszczenia dziedzictwa kulturowego Ukrainy przez wojska Federacji Rosyjskiej, a liczba ta rośnie każdego kolejnego dnia.

Masowe groby, zniszczone miasta, ostrzelane kościoły chroniące ludność cywilną - tak wygląda Ukraina po inwazji rosyjskich zbrodniarzy wojennych. Najeźdźcy bezwzględnie niszczą nieocenione dziedzictwo kulturowe. Nie mają szacunku do niczego. Ostrzelano kościoły, biblioteki, muzea, pomniki i szpitale – wskazał wicepremier.

Szef resortu kultury przypomniał, że w Polsce to Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie koordynuje krajowe i zagraniczne inicjatywy na rzecz ochrony ukraińskich zasobów kulturowych, współpracując z licznymi polskimi instytucjami kultury, w tym muzeami, archiwami państwowymi czy bibliotekami. Podkreślił, że Centrum prowadzi także działalność informacyjną i edukacyjną o ukraińskim dziedzictwie kulturowym, w tym również o zagrożeniach i stratach spowodowanych działaniami wojennymi.

Na zakończenie polski minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił się z apelem do uczestników spotkania, aby nigdy nie stali się obojętni na zbrodnie popełniane przez rosyjskich najeźdźców na Ukrainie.

Uczestniczący w spotkaniu Szef Służby Zagranicznej Arkady Rzegocki przyznał, że opisanie roku pełnowymiarowej wojny Rosji przeciwko Ukrainie, okupionego dramatycznymi stratami w infrastrukturze czy dziedzictwie kulturowym Ukrainy jest niezwykle trudnym zadaniem.

Od pierwszych dni wojny wspieramy naszych sąsiadów na niwie kulturalnej, goszcząc artystów ukraińskich, oferując im możliwość pracy w zawodzie, a także pokazując ukraińską kulturę w Polsce i za granicą. Efektem takich działań jest wystawa „Ukraina. Pod innym niebem” – zwrócił uwagę Arkady Rzegocki.

Ambasador Ukrainy w RP Wasyl Zwarycz dodał, że prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski ekspozycja to największa wystawa dzieł artystów ukraińskich, które powstały po 24 lutego ubiegłego roku.

Ta wystawa jest wyrazem walki naszych artystek i artystów o wolną Ukrainę, o wolność i suwerenność naszego kraju. Poprzez sztukę pokazują prawdę o barbarzyństwie rosyjskim i apelują do sumienia świata o dalsze wsparcie Ukrainy. Jestem naprawdę dumny z takich artystów i artystek, którzy stanęli do walki z agresorem w swojej twórczości – powiedział Wasyl Zwarycz.

„Erase the Nation” – dokument Tomasza Grzywaczewskiego

Film „Erase the Nation” („Wymazać Naród”) to obraz ludzi ratujących za wszelką cenę zabytki, archiwalia, dorobek kulturowy - dziedzictwo swojej ojczyzny. Jest to świadectwo ludzi, którzy pomimo trwającej wojny starają się funkcjonować i chcą jak najszybciej odbudować swój kraj dla siebie, swoich dzieci i przyszłych pokoleń.

Polski dziennikarz Tomasz Grzywaczewski udokumentował zniszczenia ukraińskich zabytków od Lwowa, poprzez Czernichów, Iwanków, Kijów, Charków, aż po Izium i Bohorodyczne na wschodzie Ukrainy – zbrodnie dokonywane na dziedzictwie kultury świeckiej i sakralnej, od zabytków archeologicznych po współczesne biblioteki, muzea i szkoły. Spotykał się także z opiekunami tych miejsc i przeprowadził wzruszające rozmowy, z których wyłania się szokujący obraz walki barbarzyńskiego najeźdźcy z ukraińską tożsamością.

Dokument został zrealizowany na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach działań Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie i sfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Film jest dostępny na kanale TV NID na YouTube: https://youtu.be/KUgRbY1k1YI.

W ramach współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych film „Erase the Nation” jest prezentowany na wydarzeniach organizowanych przez polskie placówki dyplomatyczne na całym świecie.

Wystawa „Ukraina. Pod innym niebem”

Ekspozycja „Ukraina. Pod innym niebem” jest odpowiedzią na społeczną i moralną potrzebę ukazania walki narodu ukraińskiego o wolność poprzez sztukę oraz dokumentację. Zgromadzone na niej dzieła powstały w ciągu ostatnich miesięcy jako reakcja twórców na rosyjską agresję. Sztuka ta dokumentuje bestialstwo rosyjskiego najeźdźcy i apeluje do sumienia świata.

Wystawa prezentuje ponad dwieście prac 32 reprezentantów środowiska artystycznego Ukrainy. Została objęta honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego i sfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Honorowym partnerem ekspozycji jest Ambasada Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej.

Wystawę „Ukraina. Pod innym niebem” w Centrum Sztuki Współczesnej – Zamku Ujazdowskim można oglądać do 14 maja 2023 r.