Minister kultury i dziedzictwa narodowego pogratulował Muzeum Narodowemu w Krakowie otwarcia kolejnej wyjątkowej ekspozycji, tym razem poświęconej twórczości jednej z najważniejszych przedstawicielek stylu art déco, ikony swoich czasów.

Tamara Rosalia Gurwik-Gorska primo voto Łempicka secundo voto baronowa Kuffner, nazywana Gretą Garbo malarstwa XX wieku i baronową z pędzlem, wiodła bujne i bogate życie, nieustannie podróżowała. To właśnie w europejskich stolicach zachłysnęła się dziełami wielkich mistrzów, którzy wywarli wpływ na jej twórczość. Podczas wojaży studiowała sztukę dawnych mistrzów. Zafascynowana renesansem, łączyła w swoich dziełach tradycję z modernizmem, przeplatając je dekoracyjnością – przypomniał w liście wicepremier.

Szef resortu kultury podkreślił, że Tamara Łempicka była artystką nieprzeciętną, zdeterminowaną do osiągnięcia sukcesu, na drodze którego napotykała liczne przeciwności – od osobistych po społeczno-kulturalne związane z burzliwymi czasami, w których żyła.

Piękna kosmopolitka polskiego pochodzenia odrzuciła kult brzydoty, uznając, że klasyczne piękno można zaprząc do czysto artystycznych celów, wzbogacając współczesną estetykę. Sukces, jaki odniosły malowane przez Łempicką portrety ludzi bogatych, sprawił, że stała się ona niemodna w świecie sztuki nowoczesnej. Zapomniana po II wojnie światowej baronowa Kuffner została na nowo odkryta tuż przed śmiercią – wskazał minister kultury.

Wicepremier poinformował, że na ekspozycji Muzeum Narodowego w Krakowie zaprezentowanych zostało 35 dzieł pochodzących z muzeów oraz ze zbiorów prywatnych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Wśród nich znalazły się portrety, akty, dzieła o tematyce zaangażowanej społecznie, martwe natury, a także obrazy abstrakcyjne powstałe w latach 50. XX wieku. Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że na wystawie znajdują się także fotografie artystki, z którymi widzowie będą mogli skonfrontować jej wizją malarską.

Jestem przekonany, że przyjęty sposób doboru dzieł sprawi, iż wystawa będzie się cieszyła dużą frekwencją i zostanie entuzjastycznie przyjęta przez każdego, nawet najbardziej wymagającego widza. Całemu zespołowi Muzeum Narodowego w Krakowie zaangażowanemu w organizację wystawy składam wyrazy mojej wdzięczności i uznania. Cieszę się, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego partycypowało w kosztach tego przedsięwzięcia – podsumował prof. Piotr Gliński.

O wystawie

Wystawa pt. „Łempicka” w Muzeum Narodowym w Krakowie jest okazją wejścia w świat malarstwa jednej z najbardziej niezwykłych artystek dwudziestego wieku. Na ekspozycji pokazane zostało ponad trzydzieści obrazów pochodzących z muzeów i zbiorów prywatnych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Wybór ten pozwala na prześledzenie twórczości Łempickiej od lat 20. do 50. - od powszechnie znanych obrazów portretowych oraz aktów, które są dzisiaj symbolem malarstwa epoki art déco, poprzez dzieła o tematyce zaangażowanej społecznie, martwe natury, aż do mało znanych publiczności obrazów abstrakcyjnych.

Prawie jedynym tematem obrazów Łempickiej był człowiek. Najczęściej malowała ona arystokratów, przedstawicieli bohemy artystycznej oraz elity finansowej Europy i USA. Obrazy Łempickiej, uderzające widza od pierwszego spojrzenia charakterystycznym stylem, kryją w swoim „manieryzmie” zmysł obserwacji świata i ludzi. Głównie poprzez portrety Łempicka stworzyła galerię opowiadającą o dekadenckim świecie pomiędzy wojnami światowymi – „szalonych” latach 20. i 30. oraz świecie hollywoodzkich gwiazd w latach 40. i 50. 

Na wystawie pokazywane są także fotograficzne portrety Łempickiej wykonane przez wybitnych fotografów, które są doskonałą okazją do konfrontacji autokreacji Łempickiej przed obiektywem z jej wizją malarską.

Wystawa, prezentowana w Muzeum Narodowym w Krakowie do 12 marca 2023 roku, powstała dzięki współpracy z prawnuczką artystki, Marisą de Łempicką. Została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Tamara Łempicka

Tamara Łempicka (1898–1980), a właściwie Tamara Rozalia Gurwik-Górska, urodziła się prawdopodobnie 16 maja 1898 roku w Warszawie. Wiadomo, że lata dzieciństwa spędziła w luksusie, a rodzice obracali się w towarzystwie zamożnych rodów carskiej Rosji. Jako młoda dama pobierała nauki na pensji dla dziewcząt w Lozannie, skąd często wyjeżdżała do Polski, Francji oraz Włoch. Podróże do europejskich stolic przyczyniły się do poznania kultur innych krajów i uwrażliwiły Tamarę na sztukę wielkich mistrzów. To właśnie wizyty w zagranicznych muzeach miały wpływ na późniejszą twórczość artystki.

Już jako młoda dziewczyna Tamara wykazywała niezwykły talent plastyczny, szybko osiągając biegłość w rysunku i akwareli. W wieku dwudziestu kilku lat dała się poznać światu jako jedna z najważniejszych przedstawicielek malarstwa epoki art déco, charakteryzującego się klasycyzującym zgeometryzowaniem oraz dążeniem do syntetycznego ujmowania form. W Paryżu lat 20. XX wieku zasłynęła jako świadoma artystka posługująca się własnym językiem artystycznym, charakteryzującym się mocnym rysunkiem, wyrazistym światłocieniem, surową formą i ostrym kolorem, którym podporządkowała tworzone portrety, akty oraz martwe natury. W malarstwie najważniejsze było dla niej zawarte w dziele hellenistyczne pojęcie piękna, a tym samym ład, harmonia, proporcja i rytm. Tamara Łempicka przez całe życie pozostała wierna klasycznym ideałom, mimo zmian stylów oraz eksperymentowania z materiałem, techniką, formą oraz tematem.

Mimo że przyszło jej żyć w burzliwych czasach politycznych oraz społeczno-kulturowych przemian, jej niesłabnąca determinacja i potrzeba osiągnięcia sukcesu przyczyniły się do stworzenia własnej legendy. Tamara Łempicka wykreowała postać artystki wszechczasów, a umiejętne manipulowanie faktami z własnego życia w połączeniu z elegancją i wrodzonym wdziękiem sprawiły, że potrafiła oczarować każdego, kto pojawił się na jej drodze.