Znamy nominowanych w konkursie Zabytek Zadbany 2023 oraz laureatów nagród w kategorii specjalnej
19.05.2023
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętego Andrzeja Apostoła we Fromborku oraz Zespół Kościoła świętego Antoniego Padewskiego i klasztoru franciszkanów w Poznaniu zostali laureatami nagród w kategorii specjalnej konkursu Zabytek Zadbany 2023. Do konkursu zgłoszono 55 zabytków, etap oceny formalnej pomyślnie przeszły 42 obiekty z 10 województw.
„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, którego procedurę organizacyjną prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa. Jego głównym celem jest promocja i upowszechnianie najlepszych prac konserwatorskich, budowlanych, rewitalizacyjnych i adaptacyjnych zrealizowanych zgodnie z najważniejszymi standardami badawczymi i wykonawczymi.
Konkurs szczyci się wieloletnią tradycją – po raz pierwszy ogłoszony został blisko 50 lat temu. Corocznie o miano laureatów i wyróżnionych ubiegać się mogą właściciele i zarządcy zabytkowych nieruchomości, którzy wzorowo i konsekwentnie prowadzą działania – badawcze, rewitalizacyjne, konserwatorskie i budowlane. Pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa przeprowadzają ocenę zgłoszeń oraz przygotowują eksperckie opinie.
Jury konkursu, powołane przez Generalnego Konserwatora Zabytków, dokonało oceny zgłoszeń i nominowało obiekty w każdej z kategorii, z których jeden otrzyma tytuł laureata, a pozostali wyróżnienie. W kategorii specjalnej, za właściwe użytkowanie i stałą opiekę nad zabytkiem, tytuł laureata otrzymały ex aequo dwa obiekty.
W kategorii utrwalenia wartości zabytkowej obiektu nominacje uzyskały:
- Ratusz w Ząbkowicach Śląskich (woj. dolnośląskie)
- Kamienica przy ul. 3 Maja 32 w Rzeszowie (woj. podkarpackie)
- Kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni (woj. pomorskie)
- Budynek Muzeum Górnictwa Węglowego przy ul. 3 Maja 19 w Zabrzu (woj. śląskie)
W kategorii rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu nominacje uzyskały:
- Cmentarz z okresu pierwszej wojny światowej nr 196 w Koszycach Małych (woj. małopolskie)
- Pałac w Pniewach (woj. wielkopolskie)
- Belweder w Parku Młodzieżowym w Świdnicy (woj. dolnośląskie)
W kategorii adaptacji obiektów zabytkowych nominacje uzyskały:
- Pałac Wierusz-Kowalskich, obecnie siedziba Gminnego Ośrodka Kultury w Brwinowie (woj. mazowieckie)
- Fabryka odzieży, obecnie budynek mieszkalny „Stara Szwalnia” w Lesznie (woj. wielkopolskie)
- Dawny kościół ewangelicki, obecnie obiekt o funkcjach kulturalno-turystycznych i edukacyjnych w Złotym Stoku (woj. dolnośląskie)
- Siedziba dyrekcji i administracji Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich, obecnie urząd miejski i biblioteka w Żyrardowie (woj. mazowieckie)
W kategorii architektury i budownictwa drewnianego nominacje uzyskały:
- Kościół parafialny Świętego Jana Chrzciciela w Soninie (woj. podkarpackie)
- Willa Jadwiniówka w Zakopanem (woj. małopolskie)
- Willa Frankówka w Józefowie (woj. mazowieckie)
- Kapliczka przydrożna w miejscowości Podlas (woj. łódzkie)
W kategorii zabytków techniki nominacje uzyskały:
- Wiatrak typu koźlak w Chrośnie (woj. kujawsko-pomorskie)
- Zespół dworca w Węglińcu (woj. dolnośląskie)
W kategorii specjalnej właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem Jury wskazało dwóch równorzędnych laureatów:
- Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętego Andrzeja Apostoła we Fromborku (woj. warmińsko-mazurskie)
- Zespół kościoła Świętego Antoniego Padewskiego i klasztoru franciszkanów
w Poznaniu (woj. wielkopolskie)
Laureatów konkursu w pozostałych kategoriach poznamy 20 czerwca 2023 r. podczas uroczystej gali, która odbędzie się w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Laureaci konkursu otrzymają tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania obiektów, a wyróżnieni dyplomy. Nagrodzone zabytki są prezentowane w wydawnictwach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, przekazywanych właścicielom zabytków i przedstawicielom ogólnopolskiego środowiska konserwatorskiego.
Organizacja konkursu jest finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.