W Parku Pamięci Tuskulanum została otwarta wystawa "Podziemie łączy. Pogrindis jungia"
20.06.2022
W dniu 17 czerwca w symbolicznym miejscu, w Parku Pamięci Tuskulanum w Wilnie, została otwarta wystawa "Podziemie łączy. Pogrindis jungia" opowiadająca o trudnej polsko-litewskiej przeszłości. Powstała ona na bazie albumu pod tym samym tytułem, który w 2021 r. wydała Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Zarówno album jak i wystawa są pierwszymi opowieściami graficznymi przedstawiającymi w obu językach historię polskiego i litewskiego podziemia, uwzględniając wątki współpracy Polaków i Litwinów w okresie II wojny światowej oraz po niej. Autorami są historycy Ilona Lewandowska i Tomasz Bożerocki, zaś szatę graficzną stworzył znany, polski ilustrator Tomasz Bereźnicki.
Otwierając wystawę ambasador U. Doroszewska podziękowała autorom oraz podkreśliła szczególną wartość zarówno wystawy jak i publikacji, która we współczesny, komiksowy sposób, przedstawia mniej znane fakty, wydarzenia i zjawiska, kładąc nacisk na poszukiwanie zbieżności i aspekty łączące Polaków i Litwinów. „Niewiele osób wie o wspólnych zmaganiach polskiego i litewskiego podziemia z sowietami na Wileńszczyźnie, czy o polskiej pomocy partyzantom litewskim w dotarciu na Zachód.” – powiedziała ambasador. „Wierzę, że przedstawiając historię w ten nietuzinkowy sposób z bardzo ważną informacją dotrzemy do ludzi młodych” – dodała ambasador.
Dyrektor Litewskiego Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy Arūnas Bubnys, zauważył, że „nasza historia nas uczy, że jeżeli my – Polacy i Litwini – nie potrafimy się porozumieć, kłócimy się to zawsze jest trzeci, który to wykorzysta i na tym skorzysta, zaś jak kiedy jesteśmy razem to stanowimy siłę”.
W otwarciu wziął udział także członek Zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Juliusz Szymczak-Gałkowski oraz autorka publikacji i wystawy Ilona Lewandowska.
Wystawa przedstawia, w formie popularnej, zgodnie z wiedzą historyczną, najważniejsze zagadnienia, postacie, wydarzenia, akcje, formacje związane z polskim i litewskim ruchem niepodległościowym w okresie II wojny światowej i powojennej okupacji sowieckiej. Przedstawia je w formie równoległej chronologicznie. Jest to pierwsze tak fachowo i jednocześnie przystępnie przygotowane opracowanie nt. tej części najnowszej historii Polski i Litwy.
Tuskulanum, gdzie wystawa będzie prezentowana do 2 października br., jest miejscem symbolicznym, gdyż właśnie tutaj NKWD grzebało swoje ofiary. Byli to ludzie zamordowani w latach 1944-1947 w Wilnie. W 1994 roku w miejscu tym znaleziono przypadkiem szczątki ponad 700 ludzi, w tym żołnierzy Armii Krajowej.
Ekspozycja została przygotowana w dwóch językach: litewskim oraz polskim.
Więcej informacji na temat projektu można znaleźć tutaj.
Organizatorami wystawy plenerowej „Podziemie łączy / Pogrindis jungia” są:
Ambasada RP w Wilnie
Litewskie Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie
Parterem projektu jest Wydział Komunikacji Uniwersytetu. Patronat honorowy objęły: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Patroni medialni projektu: Polskie Radio dla Zagranicy oraz TVP Wilno.
Projekt „Podziemie łączy” jest zadaniem publicznym finansowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja publiczna 2021 za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021 został zapewniony dodruk albumu, który swoim patronatem objął pełnomocnik rządu ds. Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak oraz część kosztów związanych z powstaniem wystawy.
Fot. Marian Paluszkiewicz
