Polska w Portugalii

Jan Karski, Jerzy Lerski i Jan Nowak-Jeziorański zasiedli razem na pomniku-ławeczce w Estoril.  Niewiele jest w Portugalii miejsc tak bardzo związanych z historią II wojny światowej, a jednocześnie tak prestiżowych jak to podlizbońskie miasto. To tam krzyżowały się drogi tysięcy Europejczyków uciekających przed wojną z kontynentu europejskiego i wojennych agentów. Tamtejszy kurort był także centrum pracy oficerów polskiego wywiadu. Tam też w słynnym hotelu Palácio gościł wielokrotnie Ian Fleming, autor powieści o Jamesie Bondzie i tam powstał jeden z filmów opowiadających o przygodach brytyjskiego agenta. Estoril zajmuje szczególne miejsce w historii relacji polsko-portugalskich – Estoril będzie się Polakom zawsze kojarzył z pomocną dłonią wysuniętą do nich w najczarniejszym momencie ich dziejów.

Trudno zatem znaleźć w Portugalii bardziej odpowiednie miejsce do oddania hołdu Polakom, którzy w dążeniu do położenia kresu wojnie podjęli się szczególnie trudnych wyzwań. 28 czerwca 2016 r. w najbardziej centralnej lokalizacji w Estoril, przy Avenida Clotilde, nieopodal hotelu Palácio i słynnego Casino Estoril, odsłonięto Pomnik Polskich Emisariuszy. Wykonana przez prof. Karola Badynę z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie rzeźba ma formę ławeczki, na której siedzą trzej najbardziej rozpoznawalni polscy emisariusze – Jan Karski, Jan Nowak-Jeziorański i Jerzy Lerski, spoglądający w stronę Oceanu Atlantyckiego. W bezpośrednim sąsiedztwie pomnika znajduje się trójkątny postument, na którym znajduje się napis po polsku, angielsku i portugalsku informujący o poświęceniu wielu polskich emisariuszy. Pomnik ufundowany przez André Jordana powstał we współpracy Ambasady RP w Lizbonie z Urzędem Miejskim w Estoril-Cascais w miejscu udostępnionym na ten cel przez władze Estoril. Po bokach rzeźby znajdują się mozaika w formie calçada portuguesa przedstawiająca godła państwowe Polski i Portugalii.