Uwaga kleszcze!
Kleszcze żyją powszechnie na terenie całego kraju w miejscach wilgotnych i obfitujących w roślinność. Można spotkać je w lasach (zwłaszcza liściastych i mieszanych), na podmokłych terenach porośniętych krzewami i trawami, na łąkach oraz nad brzegami rzek i jezior.
Pojawiają się także w parkach i na działkach. Aktywność kleszczy rozpoczyna się zwykle wczesną wiosną i trwa aż do późnej jesieni, jest większa, im wyższa jest temperatura i wilgotność otoczenia. Żyją w ściółce i w poszukiwaniu swych żywicieli (zwierząt, ludzi) wspinają się na trawy i krzewy. Wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści, z tego powodu są niewidoczne. Dlatego „zbieramy” kleszcze przechodząc przez trawy lub krzewy. Kleszcze żywią się krwią zwierząt i ludzi.
Kleszcze mogą przytwierdzać się do różnych części ciała człowieka, często do ukrytych i owłosionych (pachy, pachwiny). Małe rozmiary kleszczy i obecność w ich ślinie substancji znieczulających powodują, że mogą być one niezauważone przez człowieka w czasie żerowania. Kleszcz po wessaniu krwi powiększa swoją objętość nawet 10-krotnie W czasie wysysania krwi kleszcze mogą przenieść groźne dla zdrowia bakterie i wirusy wywołujące boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
Jak zapobiegać ukąszeniu przez kleszcza?
W razie możliwości unikać miejsc zalesionych np. lasów i pól nie zbaczać ze ścieżki leśnej.
- W miejscach, gdzie istnieje ryzyko występowania kleszczy, nosić odpowiednią odzież, zakrywającą jak najwięcej części ciała (długie spodnie, koszule z długimi rękawami, nakrycie głowy etc.), można włożyć nogawki spodni w skarpety, lub założyć spodnie ze ściągaczami w kostce
- Stosować środki odstraszające kleszcze, (zgodnie z zaleceniami producenta) do kupienia w drogeriach i aptekach.
- Zmienić i dokładnie wytrzepać odzież, którą nosiliśmy w lesie.
- Po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy dokładne obejrzeć całe ciało. Zwłaszcza zwrócić uwagę na pachy, pachwiny, zgięcia podkolanowe i łokciowe. Należy pamiętać również o obejrzeniu skóry głowy.
Jak postąpić w przypadku ukąszenia?
- Po zauważeniu ukąszenia przez kleszcza należy natychmiast delikatnie usunąć kleszcza. W tym celu należy użyć pęsety. Pęseta ująć kleszcza tuż przy skórze i pociągnąć ku górze zdecydowanym ruchem, nie ściskać kleszcza zbyt mocno, by nie wycisnąć jego wydalin. Kleszcza nie należy wykręcać lub próbować wycisnąć. Przed usunięciem kleszcza, nie smarować miejsca wkłucia żadną substancją.
- Po usunięciu kleszcza miejsce ukłucia należy zdezynfekować odpowiednim preparatem.
- Gdyby usunięcie kleszcza sprawiało trudności, należy zwrócić się o pomoc do lekarza.
- Następnie należy udać się do lekarza rodzinnego, który podejmie decyzję o odpowiednim leczeniu.
„Kleszczowanka”, to najnowsza kolorowanka edukacyjna, którą przekazujemy w ręce dzieci w wieku przedszkolnym. To książeczka z ciekawostkami i łamigłówkami o kleszczach. Przez zabawę uczy jak się chronić przed ich wkłuciem w ciało i chorobami, które przenoszą. Otwierając „Kleszczowankę” można wykazać się kreatywnością - rysować, kolorować, pisać, wykreślać, dodawać swoje obrazki.
Zapraszamy także dorosłych – rodziców, nauczycieli, dziadków, opiekunów do wspólnego spędzania czasu z dziećmi przy „Kleszczowance”. Książeczka może Was wesprzeć w prowadzeniu rozmów na temat sposobów dbania o własne zdrowie.
Ilustracje w książeczce są autorstwa Anety Czarnieckiej, znanej jako Obrazownik, która współtworzyła również teksty. Publikacja powstała przy wsparciu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie, Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Higieny i Zdrowia Publicznego w Olsztynie w Olsztynie, a powstała z inicjatywy Oddziału Oświaty i Promocji Zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie.
Wiosenna aura zachęca do wypoczynku na świeżym powietrzu, ale niestety wyższe temperatury sprzyjają także większej aktywności kleszczy. Aby w pełni czerpać radość z chwil spędzonych na łonie natury należy mieć świadomość jak można chronić się przed tymi uciążliwymi pajęczakami oraz niebezpiecznymi chorobami, które mogą przenosić. W Polsce najczęstszymi chorobami będącymi skutkiem ukąszenia kleszczy są borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu. Przed kleszczowym zapaleniem mózgu może ochronić nas szczepionka, ale w przypadku boreliozy pozostaje nam unikanie miejsc bytowania kleszczy oraz stosowanie odstraszających je profesjonalnych i zbadanych produktów biobójczych.
Zastosowanie odpowiednich produktów biobójczych (czyli substancji lub mieszanin, których przeznaczeniem jest m. in. odstraszanie organizmów szkodliwych w inny sposób niż działanie czysto fizyczne lub mechaniczne), w tym przypadku repelentów należących do kategorii 3, grupy 19 załącznika V rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych, pozwoli na skuteczne odstraszenie tych stawonogów i wyeliminowanie zagrożeń związanych z ich ugryzieniami.
W sklepach stacjonarnych oraz internetowych oferowanych jest wiele różnorodnych produktów działających odstraszająco na kleszcze oraz insekty. Będą wśród nich produkty aplikowane na skórę w postaci spreju, balsamu, kremu, czy pianki, nasączone repelentem chusteczki, naklejki, czy opaski na rękę, a także produkty w spreju do odzieży.
Ze uwagi na fakt, że substancje czynne zawarte w produktach biobójczych mogą stwarzać zagrożenie zarówno dla ludzi jak i dla środowiska, produkty te przed wprowadzeniem do obrotu podlegają profesjonalnej ocenie i rejestracji przez powołane do tego instytucje. Na polskim rynku oraz w całej Unii Europejskiej wprowadzane do obrotu i stosowane mogą być tylko te produkty biobójcze, na które uzyskano odpowiednie pozwolenie i którego unikatowy numer umieszczono na jego etykiecie. Posiadanie przez produkt biobójczy numeru odpowiedniego pozwolenia gwarantuje, że produkt zawiera znaną i zbadaną substancję czynną oraz przeszedł właściwe badania, które potwierdziły jego skuteczność w zwalczaniu organizmów szkodliwych, a także określono zasady bezpiecznego użycia tego biocydu.
Informację, czy dany produkt jest aktualnie zarejestrowany jako biobójczy na terenie Polski, tzn. czy został dopuszczony do obrotu na terenie Polski można uzyskać pod adresem: https://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i-wykazy/produkty-biob%C3%B3jcze, gdzie znajdują się następujące dokumenty:
- Wykaz Produktów Biobójczych cz. I - zawierający wykaz produktów biobójczych, na które wydano pozwolenie na obrót, zgodnie z procedurą narodową,
- Wykaz Produktów Biobójczych cz. II, dokument ten zawiera produkty zarejestrowane zgodnie z procedurami europejskimi.
Wykaz wszystkich produktów biobójczych zarejestrowanych w procedurze europejskiej znajduje się na stronie Europejskiej Agencji Chemikaliów: https://echa.europa.eu/pl/information-on-chemicals/biocidal-products.
Istotny jest wybór odpowiedniego repelentu zarówno z uwagi na jego skuteczność, sposób użycia, jak i potencjalne działania szkodliwe. Szczególną uwagę należy zwrócić na produkty, które mają być stosowane przez dzieci oraz kobiety w ciąży. Należy ściśle przestrzegać instrukcji stosowania zawartej na etykiecie lub ulotce, m. in. sposobu i miejsca aplikacji, maksymalnej dziennej dawki oraz ograniczeń wiekowych użytkownika. Czas działania danego repelentu zależy od zastosowanej w nim substancji czynnej oraz jej stężenia, o czym należy pamiętać zwłaszcza przy dłuższych wycieczkach.
Zakupu zawsze należy dokonywać w pewnych źródłach zwracając szczególną uwagę, czy produkt znajduje się w oryginalnych opakowaniach, na których widnieje oznaczenie podmiotu odpowiedzialnego za wprowadzenie go na rynek oraz numer pozwolenia.
Materiały
KleszczowankaKleszczowanka2022.pdf 5.79MB Kleszczowanka (wersja ukraińska)
Kleszcze_kolorowanka_całość_ukraiński_062022.pdf 4.04MB