Służby specjalne

Wśród zatrzymanych 19 lutego 2020 r. osób znaleźli się kierownicy aptek z terenu województwa pomorskiego, a także osoba z najbliższego otoczenia kierującego grupą właściciela sieci placówek, która uczestniczyła w działaniach mających na celu ukrycie środków finansowych pochodzących z przedmiotowego procederu, czyli w tzw. praniu brudnych pieniędzy.

Przeszukano pomieszczenia zajmowane przez zatrzymanych, gdzie zabezpieczono m.in. dokumentację i nośniki danych elektronicznych. U jednej z osób kierujących apteką zabezpieczono partię leków ukrywanych przed czynnościami kontrolnymi Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego. Pewną ich część, w ilości kilkudziesięciu opakowań, stanowiły preparaty deficytowe wyprowadzone z oficjalnej dystrybucji. Zabezpieczono 4 pojazdy o wartości ok. 270 tys. zł, a także 40 tys. zł w gotówce i równowartość 15,3 tys. zł w walutach obcych. Środki te, podobnie jak i zatrzymane pojazdy, zostaną zabezpieczone na poczet grożących przestępcom kar majątkowych.

Zatrzymanym osobom przedstawiono zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, nielegalnego obrotu środkami farmaceutycznymi, sprowadzenia niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób, posługiwania się podrobionymi i poświadczającymi nieprawdę dokumentami, w tym fakturami VAT, a także prania pieniędzy pochodzących z przestępstw. Zastosowano środki zapobiegawcze w postaci poręczeń majątkowych, zakazów opuszczania kraju, zakazów kontaktowania się z określonymi osobami oraz dozory policji, a także zawieszeń w czynnościach służbowych farmaceuty związanych z podpisywaniem dokumentacji dotyczącej obrotu produktami leczniczymi.

Za powyższe przestępstwa ich sprawcom grozi łącznie kara do 10 lat pozbawienia wolności.

Zatrzymania są efektem prowadzonego w Gdańsku od 2018 roku postępowania dotyczącego „mafii lekowej”. Swoim zakresem obejmuje ono działalność dwóch grup przestępczych - trójmiejskiej, kontrolującej sieć aptek pozyskujących farmaceutyki, a także warszawskiej, umożliwiającej ich zamawianie przez ww. apteki a następnie podejmującej czynności zmierzające bezpośrednio do wyprowadzenia ich z krajowego obrotu i wywozu poza granice Polski. Działania podjęte przez obie grupy w okresie od stycznia 2018 r. do lipca 2019 r. doprowadziły do wywiezienia z Polski deficytowych leków o wartości co najmniej 15 mln zł.

Proceder opierał się na stworzonych fikcyjnie placówkach medycznych zlokalizowanych w Warszawie i w Łodzi oraz ściśle z nimi powiązanych hurtowni farmaceutycznych. Założone przez przestępców przychodnie zamawiały deficytowe leki w kooperujących z nimi aptekach. W rzeczywistości przychodnie nie świadczyły żadnych usług medycznych, a ich działalność polegała wyłącznie na fabrykowaniu, przy udziale współpracujących z nimi lekarzy, zapotrzebowań na produkty lecznicze. Po pozyskaniu  leków przychodnie przekazywały je do kierowanych przez sprawców hurtowni farmaceutycznych w celu wywozu ich z kraju. Wszyscy zaangażowani działali z pełną świadomością, że uczestnicząc w przestępczym procederze przyczyniają się bezpośrednio do tego, iż znacząca część leków przeznaczonych na rynek polski - dla polskich pacjentów pozostających w terapii onkologicznej, immunosupresyjnej, przeciwzakrzepowej, przeciwastmatycznej, przeciwpadaczkowej, przeciwcukrzycowej, przeciwpsychotycznej czy w leczeniu nadciśnienia tętniczego, zostaje wyłączona z obrotu i jest wywożona z kraju.

W ramach trzech wcześniejszych realizacji Agencji, w lipcu i listopadzie 2018 oraz w październiku 2019 roku, zabezpieczono kilkadziesiąt tysięcy opakowań leków o wartości ponad 4 mln zł, w tym preparatów deficytowych zagrożonych brakiem dostępności na rynku krajowym. Leki były przygotowywane do wywozu z Polski i sprzedaży za granicą za cenę kilkukrotnie wyższą aniżeli obowiązująca w kraju. Ujawniono także, iż farmaceutyki przechowywane były w skrajnie niewłaściwych warunkach sanitarnych. Tzw. leki lodówkowe, które powinny mieć zapewnione stałą, niską i monitorowaną temperaturę, znajdowały się w kartonach, na paletach w magazynach, zamiast w wyspecjalizowanych chłodziarkach. Same pomieszczenia były zaś brudne i z założenia nie posiadały wymaganej stosownymi procedurami infrastruktury. W ocenie inspekcji farmaceutycznej tak przechowywane leki nie nadawały się już do dalszego obrotu i powinny zostać zutylizowane. Tymczasem sprawcy planowali sprzedać je za granicą, a w przypadku ich zwrotu przez podmioty zagraniczne miały one być ponownie wprowadzane do dystrybucji na terenie Polski. Ich zatrzymanie uniemożliwiło więc wprowadzenie do obrotu leków, które mogły stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia tysięcy pacjentów zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Proceder był bardzo opłacalny dla właścicieli hurtowni, przychodni oraz aptek. Uzyskali oni korzyści majątkowe w kwocie nie mniejszej niż 7 mln zł, które lokowali m.in. w nieruchomościach, papierach wartościowych czy luksusowych samochodach. Generalny Inspektor Informacji Finansowej zablokował rachunki bankowe członków grup przestępczych i kontrolowanych przez nich podmiotów, na których ujawniono 10,5 mln zł, 60 tys. USD oraz 1,3 tys. EURO. W toku przeprowadzonych przeszukań ujawniono i zabezpieczono luksusowe pojazdy o wartości ponad 2 mln zł, markowe zegarki, złoto, a także około 1 mln zł w gotówce. Środki zgromadzone na rachunkach bankowych, jak również zatrzymane pojazdy zostały zabezpieczone przez prokuraturę na poczet grożących przestępcom kar majątkowych.

Śledztwo prowadzi Delegatura ABW w Gdańsku pod nadzorem Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. Poszczególne wątki realizuje także Komenda Miejska Policji w Gdańsku oraz Pomorski Urząd Celno-Skarbowy w Gdyni. Dotychczas Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała w niniejszej sprawie 13 osób.

Rzecznik Prasowy Ministra Koordynatora Służb Specjalnych