Türkiyede Polonya

Polonya’nın en büyük romantik şair Adam Mickiewicz'in külliyatını matematiksel sistemlerle birleştiren nedir? Bu alanları olağanüstü bir görsel-işitsel deneyime dönüştüren, "Sol Salutis - rakamların dili" adlı Jakub Woynarowski'nin multimedya yerleştirmesidir. Eser, Adam Mickiewicz Enstitüsü’nün talebi üzerine oluşturuldu ve eserin bir sonraki gösterimi 13 Aralık'ta İstanbul Üniversitesi'nde başlayacak.

Böylece Adam Mickiewicz Enstitüsü, 2022 yılı için planlanan Adam Mickiewicz'in hayatıyla ilgili dört şehirde Polonya Romantizm Yılı'nı başlatıyor. Sergilerin küratörü, Mickiewicz'in eserlerinde sayıların önemine dair derinleştirilmiş bir analiz yapmış olan Jakub Woynarowski’dir.

Türkiye’deki gösteriminin eş organizatörü Polonya İstanbul Başkonsolosluğu’dur, ayrıca “Sol Salutis” projesinın ev sahibi ve aynı zamanda eş organizatörü İstanbul Üniversitedir.

Sol Salutis - rakamların dili projesinin prömiyeri Paris'te gerçekleşti. Daha sonraki gösterimleri ise, Polonya Enstitüleri ile işbirliği sayesinde, Roma ve Vilnius'ta gercekleşti.

Adam Mickiewicz Enstitüsü’nün müdürü Barbara Schabowska, şöyle diyor: “Çağdaş dünyada matematiksel sistemlere ve algoritmalara körü körüne güvenerek rasyonel dışı unsuru tamamen unutuyor gibiyiz, ki bu unsurun, teknolojik bir toplumda bile, belli bir önemi vardır. Sol Salutis -rakamların dili yerleştirmesi bu ikil ilişkiyi vurguluyor”.

Projenin ilham kaynağı, Polonya'nın en büyük romantik şairi Adam Mickiewicz'in, metafiziği matematikle iç içe geçirdiği Geleceğin Tarihi (pol. Historia przyszłości) adlı hiç yayınlanmamış eseriydi. Mickiewicz Geleceğin Tarihi’ni Fransızca dilinde on yıldan uzun bir sürede yazdı. El yazmalarının bir kısmı kaybolmuş, bir kısmı da şairin kendisi tarafından yakılmıştır. Eserin parçaları sadece şairin yazışmalardan ve korunmuş fragmanlardan bilinmektedir.

Eserin içerdiği kelimelerin sayısal değerlere dönüştüğü yeni bir dilin veya güneş yazısını "ateşli işaretleri" yansıtan, Arşimet ayna sistemine dayanan optik fiberlerin vizyonları, sanatçı Jakub Woynarowski'nin sayesinde gerçek bir şekil aldı.

Projenin ilk gösteriminin zamanı tesadüfi değildir. Aralık, Adam Mickiewicz'in doğum ayı ve aynı zamanda antik çağda Sol Invictus (Latinceden: Yenilmez Güneş) bayramı olarak kutlanan kış gündönümü zamanıdır.

Yerleştirmenin merkezi elemanı büyük, dairesel bir aynadır. Ayna üzerine yansıtılan projeksiyon, yani sözde Güneş Karesi’nin içerdiği mistik anlamların kodunu çözen animasyon için bir ekran görevi görüyor.

Sayıları ve Lehçe alfabesinin harflerini çizelgeleyen geometrik tablo ile etkinliğin görsel katmanını akustik olarak tamamlayacak belirli sesler eşleştirilmiş. Bu gelecekten gelen bir sinyalin anlamını okumayı ve deşifre etmeyi mümkün kılacak metaforik bir "alma aygıtıdır".

Jakub Woynarowski, "Hazırladığım matematiksel tablo, hem rasyonel hem de çelişkili duygularla dolu modern insanın kendisine baktığı bir ayna görevi görebilir," diye açıklıyor.

 

Jakub Woynarowski bir sanatçı, tasarımcı ve küratördür. Krakow Güzel Sanatlar Akademisi'nin mezunu ve öğretim görevlisi. Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi sırasında Polonya Pavyonu'ndaki serginin sanatsal konseptinin oluşturucusudur. 2015 yılında görsel sanatlar kategorisinde prestijli Polonya kültür ödülü Polityka Pasaportu’nu aldı.

 

Yerleştirmeyi 17 Aralık'a kadar görmek mümkündür.

Sol Salutis – rakamların dili’nin diğer gösterimleri:

Paris - 1-3 Aralık - Polonya Cumhuriyeti'nin OECD Daimi Temsilciliği

Roma - 6-18 Aralık - Fondazione Pastificio Cerere

Vilnius - 7-9 Aralık - Vilnius Belediye Binası

 

Eser sahibi/küratör: Jakub Woynarowski

Müzik: Przemysław Scheller

Düzenleyici: Adam Mickiewicz Enstitüsü

Eş düzenleyici: Paris, Roma, Vilnius'taki Polonya Enstitüleri, Polonya İstanbul Başkonsolosluğu

 

Adam Mickiewicz Enstitüsü - amacı dünyada Polonya kültürüne kalıcı bir ilgi oluşturmak olan ulusal bir kültür kurumudur. Enstitü, Polonya dış politikasının öncülleriyle uyumlu bir şekilde yabancı ortaklarla işbirliği yapar ve alıcılarla diyalog halinde uluslararası kültürel alışverişi başlatır. Enstitü 6 kıtada 70 ülkede, bunlar arasında: Fransa, İtalya, Büyük Britanya, Rusya, İsrail, Almanya, Türkiye, ABD, Kanada, Avustralya, Ukrayna, Litvanya, Letonya ve ayrıca Çin, Japonya ve Kore'de kültürel projeler gerçekleştirmiş ve gerçekleştirmektedir. Bugüne kadar gerçekleştirdiği faaliyetler kapsamında Enstitü 60 milyon izleyici tarafından izlenen 38 stratejik program sundu. Adam Mickiewicz Enstitüsü’nün kurucusu Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığıdır.