Polska w Tunezji

System gospodarczy Tunezji opiera się na systemie mieszanym, łączącym elementy rynkowe z dużym interwencjonizmem państwowym. Spółki publiczne kontrolują całe sektory gospodarki, jak sektor wydobywczy, energetyczny i kolejowy. Główne sektory gospodarki to rolnictwo, przemysł (szczególnie przemysł tekstylny i elektroniczny) oraz usługi, w tym turystyka, która stanowi jedno z kluczowych źródeł dochodów dewizowych. W ostatnich latach Tunezja skoncentrowała się na kilku kluczowych strategiach gospodarczych, mających na celu pobudzenie wzrostu gospodarczego i przyciągnięcie inwestycji zagranicznych. Jedną z głównych jest dywersyfikacja gospodarki, aby zmniejszyć jej zależność w tworzeniu miejsc pracy od sektora  turystycznego i rolniczego. Kraj stara się rozwijać sektory o wyższej wartości dodanej, takie jak sektor nowych  technologii i odnawialnych źródeł energii. Istotnym elementem polityki gospodarczej jest wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które odgrywają kluczową rolę w tworzeniu miejsc pracy i stabilizacji gospodarki.

• Główne sektory gospodarki

a) Sektor rolniczy stanowi ok.11% wartości PKB i zapewnia pracę ok. 15% siły roboczej. W związku z tym, że ma znaczenie strategiczne, podlega on ścisłym regulacjom, co ogranicza jego rozwój i wzrost. Grunty należące do Skarbu Państwa są zarządzane bezpośrednio przez Ministerstwo Rolnictwa lub wydzierżawiane prywatnym rolnikom. Większość ziemi rolniczej należy do małych i średnich prywatnych gospodarstw rodzinnych. Cudzoziemcy nie mogą nabywać na własność gruntów rolnych. Mogą je natomiast długoterminowo dzierżawić. Całkowita powierzchnia użytków rolnych szacowana jest na ok. 10 mln ha (ok. 63% terytorium kraju), z czego ok. 5 mln ha stanowią grunty orne. Dominują małe gospodarstwa (ponad 50% rolników posiada mniej niż 5 ha ziemi).  Główne gałęzie sektora stanowią: uprawa zbóż – przeważnie pszenica i jęczmień (ok. 9 % wartości produkcji rolniczej), oliwek (powierzchnia ok. 1,7 mln ha). Uprawa oliwek jest niezwykle ważną gałęzią gospodarki, z której przychody czerpie ok. 1 mln osób. Istotną część sektora stanowi uprawa daktyli, owoców cytrusowych, warzyw oraz produkcja wina. Poza zbożami, których uprawa służy do zaspokojenia potrzeb rynku wewnętrznego, pozostałe produkty stanowią ważną część tunezyjskiego eksportu, głównie do UE (owoce cytrusowe). Istotną gałęzią sektora jest produkcja mleka, która jest ważna, zarówno pod względem tworzenia miejsc pracy, szczególnie w biednych rejonach kraju, jak również z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Tunezja należy do wyjątków, spośród krajów arabskich, gdzie przemysł przetwórstwa mleczarskiego jest oparty w głównej mierze o własne mleko.

b) Sektor tekstylny – odzieżowy od kilkudziesięciu lat jest jednym z kluczowych dla gospodarki, który szybko się rozwijał, korzystając z ułatwionego dostępu do europejskiego rynku. Dostarczał tam wyroby tekstylne po konkurencyjnych cenach, uzyskiwanych m.in. dzięki relatywnie niskim kosztom pracy. W sektorze działa prawie 1700 firm zatrudniających powyżej 10 osób, z czego ok. 1400 spośród nich produkuje towary wyłącznie na eksport. Występuje duży odsetek firm z udziałem kapitału zagranicznego. Pod względem zatrudnienia, należy do najważniejszych w sektorze przemysłowym, dając zatrudnienie ok. 160 tys. osobom. Tunezja stawia czoła szybko rosnącej konkurencji ze strony m.in. Turcji oraz krajów azjatyckich. Wdrażane są programy rozwojowe mające na celu podniesienie jego atrakcyjności m.in. poprzez dywersyfikację usług i wchodzenie w nisze produktowe o wysokiej wartości dodanej np. wytwarzanie produktów z wykorzystaniem tkanin technicznych np. dla przemysłu samochodowego i służby zdrowia. Wiele firm tunezyjskich stało się podwykonawcami znanych międzynarodowych marek odzieżowych. Dalszy rozwój w tym obszarze wymagać będzie od tunezyjskich podmiotów umiejętności adaptowania swoich możliwości produkcyjnych do zmieniających się trendów mody. Firmy lokalne coraz częściej dostrzegają swoje szanse rozwoju w wytwarzaniu produktów pod własną marką. Ten kierunek daje im duże możliwości rozwoju, ponieważ mogą dostosować swoje wyroby do lokalnych potrzeb, bez ponoszenia dodatkowych kosztów np. w formie franczyzy. Tunezja specjalizuje się w takich segmentach rynku tekstylnego jak:  bielizna damska, stroje kąpielowe, trykoty oraz odzież robocza i jeansowa. W sektor inwestują głównie firmy z Francji i Włoch. Wyroby tekstylne również eksportowane są przeważnie na rynki tych dwóch krajów (ponad 50%).

c) Sektor skórzano - obuwniczy liczy ok. 240 firm, zatrudniających powyżej 10 osób.   W przemyśle zatrudnienie znajduje ok. 25 tys. osób. Firmy skórzane produkują, poza obuwiem, m.in. torby podróżne, torebki i akcesoria skórzane. Lokalna sieć sprzedaży wyrobów tekstylnych i skórzanych jest bardzo rozdrobniona. Pomimo rozwoju nowoczesnych kanałów sprzedaży, głównie w  międzynarodowych sieciach handlowych lub na zasadzie franczyzy, wartość obrotu sektora w 80% generowana jest przez niewielkie sklepy odzieżowe. Popyt rynku lokalnego jest jednak ograniczony m.in. przez niewielką liczbę ludności i stosunkowo niską siłę nabywczą Tunezyjczyków. Władze, aby chronić rynek, objęły firmy zagraniczne uregulowaniami prawnymi, ograniczającymi prowadzenie swobodnej działalności hurtowej lub detalicznej. Mogą one  prowadzić swoją działalność tylko w formie spółki joint-venture, zarejestrowanej z podmiotem tunezyjskim.

d) Sektor turystyczny odgrywa ważną rolę w tunezyjskiej gospodarce (ok. 8% udziału w PKB), zasilając jej system finansowy w waluty obce. Po zamachach terrorystycznych w 2015 r., Tunezja podjęła działania mające na celu zwiększenie poziomu bezpieczeństwa oraz szersze otwarcie na turystów pochodzących spoza krajów UE. W tym celu  wprowadziła ułatwienia wizowe dla podróżnych pochodzących m.in. Chin, Ukrainy oraz państw afrykańskich, należących głównie do grupy Frankofonii. Tunezja zaczęła rozszerzać również zakres usług sektora tj. oferując turystykę medyczną, w celu większego przyciągnięcia turystów z krajów sąsiednich oraz Zatoki Perskiej. Wraz z osłabianiem się jej waluty w stosunku do najsilniejszych walut na świecie, zaczęła stawać się atrakcyjnym krajem dla turystów mniej zamożnych. W 2019 r. Tunezję odwiedziło 9 mln turystów. W 2020 r. z powodu pandemii Covid-19 sektor praktycznie zamarł. Szereg obiektów zostało zamkniętych, nieliczne prowadziły działalność ukierunkowaną na klienta krajowego. Wraz z ustąpieniem pandemii postępuje szybkie odradzanie się sektora, o czym świadczy ogromny wzrost liczby turystów w 2023 r. (z 3,4 mln w 2021 r. do 9,3 mln).

e) Sektor wydobywczy opiera się w głównej mierze na wydobyciu fosforytów i produkcji nawozów sztucznych. Ten sektor państwowy nadzoruje Krajowy Urząd Górnictwa. Wydobycie fosforytów stanowi ok. 2% PKB. W sektorze zatrudnienie znajduje ok. 30 tys. osób. Po tzw. „jaśminowej rewolucji” w 2011 produkcja znacznie spadła m.in. z powodu gwałtownych sporów pracowniczych (strajki, blokady linii kolejowych, nieustające demonstracje społeczne). Wydobyciem zarządza państwowa spółka Compagnie des Phosphates de Gafsa (CPG). Aby zwiększyć produkcję fosforytów rząd podjął decyzję o otwarciu kolejnej kopalni w Sra Ouertane, gdzie znajdują się największe złoża tego surowca. Około 90% wydobywanych fosforytów Tunezja przeznacza do krajowego przetwórstwa na nawozy oraz inne produkty oparte na tym surowcu. Ich produkcja jest wykonywana w dwóch największych przedsiębiorstwach: w państwowej spółce Group Chimique Tunisien (GCT), która posiada cztery zakłady produkcyjne i w spółce joint-ventures Tunisian – Indian Fertilizers (TIF), w której po 35% udziałów posiadają CPG i GCT, po 15% India’s Coromandel International i Gujarat State Fertilizers and Chemicals. TIF, zlokalizowany w Skhira, jest zakładem wytwarzającym kwas fosforowy o zdolności produkcyjnej ok. 360 tys. ton rocznie. Całość produkcji trafia na eksport. Sektor posiada ogromne problemy z utrzymaniem swojej konkurencyjności na rynkach światowych. W latach 2011 – 2015 liczba pracowników w sektorze podwoiła się z 13 tys. do 27 tys. co przyczyniło się do znacznego spadku rentowności sektora. W 2023 r. wydobycie fosforytów wyniosło 3,1 mln ton (3,7 mln ton w 2022 r.).

f) Przetwórstwo spożywcze. W tej gałęzi przemysłu istnieje ok. 1000 firm zatrudniających więcej niż 10 osób. Najbardziej rozwinięte segmenty przemysłu to: produkcja oliwy z oliwek, przetwórstwo owoców i warzyw, zbóż, przemysł mleczarski i produktów pochodnych, przemysł olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych i  przetwórstwo rybne. Głównym kierunkiem eksportu są UE, USA, Libia i kraje Zatoki. Jednym z najbardziej atrakcyjnych produktów eksportowych jest oliwa z oliwek (w 2023 r. Tunezja wyeksportowała 164 tys. ton). Sektor wymaga nakładów inwestycyjnych, by zwiększyć jego bazę przetwórczą oraz możliwości przechowywania warzyw i owoców.

g) W przemyśle elektrycznym i elektronicznym działa ok. 330 podmiotów, zatrudniających powyżej 10 pracowników. Ponad połowa firm powstała w oparciu kapitał zagraniczny, a zdecydowana większość z jego udziałem, pochodzącym głównie z Francji, Włoch  i Niemiec. Najbardziej rozwinięte segmenty w przemyśle to: produkcja przewodów, kabli izolowanych i wiązek kabli, komponenty elektroniczne, rozdzielnice elektryczne i sterowniki, produkty oświetleniowe oraz silniki elektryczne i generatory prądu.

h) W przemyśle mechaniczno – metalowym działa ok. 600 firm, zatrudniających powyżej 10 pracowników. Do najbardziej rozwiniętych segmentów należą: wytwarzanie części samochodowych, konstrukcji metalowych, wyrobów metalowych, kotlarstwo. Są produkowane m.in. samochodowe elementy elektryczne i plastikowe: rozruszniki, alternatory, akumulatory, lampy odblaskowe, akcesoria samochodowe np. głośniki oraz samochodowe elementy mechaniczne, m.in. zewnętrzne i wewnętrzne wyposażenie nadwozia, układy kierownicy, zawieszenia i hamulcowe, części gumowe, urządzenie transmisyjne i wydechowe. Przemysł części samochodowych rozwija się głównie dzięki inwestycjom pochodzącym z Francji, Włoch i Niemiec i stanowi jedno z ogniw przemysłów samochodowych tych państw. 

i) W przemyśle chemicznym (ok. 4% PKB) funkcjonuje 520 firm zatrudniających powyżej 10 osób. Przemysł rozwija się w dużej mierze dzięki kapitałowi zagranicznemu pochodzącemu głównie z Francji, Włoch i Niemiec. Najbardziej rozwinięte segmenty to: przemysł farmaceutyczny, produkcja detergentów, tworzyw sztucznych, farb i klejów, opon i gumy. Spośród wymienionych branż wyróżnia się przemysł farmaceutyczny, który został sprywatyzowany na początku lat 90-tych. Od tego czasu szybko się rozwijał, m.in. z powodu wysokiego popytu wewnętrznego oraz zewnętrznego, głównie z państw regionu Maghrebu. Największą firmą farmaceutyczną jest spółka Adwya, wyprzedzając takie podmioty jak: Unimed, Sanofi Tunisie, Teriak i Opalia. Lokalna produkcja zaspokaja ok. 60% potrzeb lokalnego rynku. Tunezja specjalizuje się w produkcji leków generycznych w celu obniżenia kosztów leczenia oraz upowszechnienia dostępu do leków na rynku lokalnym. Stanowią one ok. 2/3 całej produkcji sektora. W najbliższych kilku latach wzrost sektora szacuje się na poziomie ok. 10% rocznie. Sektor wymaga jednak przeprowadzenia reform, które przyciągną do niego kolejnych zagranicznych inwestorów. Potrzebne są zmiany, które m.in. umożliwią wdrożenie odpowiedniej polityki cenowej, uproszczą procedury rejestracji leków, a tym samym skrócą czas wprowadzania ich na rynek.

j) W przemyśle lotniczym funkcjonuje ok. 70 firm. Szczególnie duża zmiana w zakresie wysokości obrotów i zatrudnienia nastąpiła w 2009 r., po otwarciu zakładu do częściowego montażu przez francuską firmę Aerolia (część grupy EADS), zlokalizowanej w strefie przemysłowej El Mghira. W Tunezji otworzyły swoje oddziały również inne francuskie firmy lotnicze np. Stelia Aerospace i Zodiac.

• Polityka kursowa

Polityka kursowa w Tunezji jest zarządzana przez Bank Centralny Tunezji, którego zadaniem jest utrzymanie stabilności monetarnej oraz wspieranie wzrostu gospodarczego kraju. Opiera się ona na systemie ograniczonej  elastyczności kursu walutowego, w którym wartość dinara tunezyjskiego (TND) jest w dużym stopniu kontrolowana przez Bank Centralny w celu uniknięcia nadmiernych jego wahań.  W ostatnich latach Tunezja doświadczyła stopniowej dewaluacji swojej waluty z powodu kilku czynników, w tym wysokiego deficytu handlowego, presji inflacyjnej oraz zmniejszania rezerw walutowych. Dewaluacja ta wpłynęła na siłę nabywczą obywateli, ale jednocześnie przyczyniła się do zwiększenia konkurencyjności tunezyjskiego eksportu na rynkach międzynarodowych.      

• Surowce i technologie krytyczne

Tunezja posiada zasoby naturalne, które mogą być uznawane za istotne, jednak nie występują one w takiej skali, jak w niektórych innych krajach regionu. Główne zasoby naturalne Tunezji obejmują fosforyty, których wielkość oceniana  jako jedna z większych w świecie. W przeszłości  (przed wybuchem tzw. „jaśminowej rewolucji w grudniu 2010 r.) Tunezja była jednym z największych eksporterów fosforytów na świecie (średnie wydobycie w ostatnich 3 latach - ok.  3,5 mln  ton). Tunezja posiada  skromne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Ich wydobycie nie zaspokaja potrzeb Tunezji, co zmusza ją do importowania energii elektrycznej, benzyny, oleju napędowego i produktów ropopochodnych. Odnośnie technologii krytycznych, Tunezja dąży do rozwoju technologicznego, zwłaszcza w dziedzinach takich jak technologie informacyjne, przemysł elektroniczny i odnawialne źródła energii (inwestycje w technologie solarne i wiatrowe). Tunezja nie posiada bogatych zasobów surowców zaliczanych do krytycznych, takich jak metale rzadkie, które są kluczowe w nowoczesnych technologiach (np. elektronika, baterie do pojazdów elektrycznych).

• Stan infrastruktury

Infrastruktura Tunezji jest stosunkowo dobrze rozwinięta w porównaniu do innych krajów Afryki Północnej, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju handlu i turystyki.  Tunezja dysponuje siecią drogową o łącznej długości ok. 20 000 km, z czego około 75% jest utwardzonych. Posiada kilka głównych autostrad np. A1 łączy Tunis z Medenine i docelowo ma zostać przedłużona do granicy z Libią. Infrastruktura drogowa jest w miarę rozwinięta, zwłaszcza wokół dużych miast, ale na obszarach wiejskich wymaga ona nakładów inwestycyjnych.  Sieć kolejowa ma długość ok.  2 165 km, z czego większość to linie jednotorowe. Koleje tunezyjskie (SNCFT) łączą najważniejsze miasta, w tym Tunis, Sousse, Sfaks i Gabes. Znacząca część sieci jest wykorzystywana głównie do transportu towarowego, zwłaszcza fosforytów i innych towarów. Tunezja ma 9 lotnisk międzynarodowych, z których największe znajduje się w Tunisie (Tunis-Carthage). Inne ważne lotniska to: Dżerba-Zarzis,  Monastir i Enfidha, które obsługują głównie turystów zagranicznych przybywających do kurortów tunezyjskich położonych nad Morzem Śródziemnym.  Tunezja ma kilka ważnych portów morskich, które odgrywają dużą rolę w handlu międzynarodowym (linia brzegowa liczy 1148 km). Największy z nich znajduje się w Rades (obok Tunisu), który obsługuje większość handlu kontenerowego w Tunezji oraz port La Goulette (największy dla obsługi ruchu turystycznego i pasażerskiego). Inne znaczące porty znajdują się w Sfaksie, Gabes, Bizerte, Sousse i Zarzis, które służą głównie do przeładunku towarów, w tym fosforytów i towarów przemysłowych i rolno - spożywczych. Infrastruktura w Tunezji, mimo że jest dobrze rozwinięta wymaga nakładów inwestycyjnych,  zwłaszcza w modernizację sieci kolejowej i rozwój portów morskich, aby poprawić konkurencyjność kraju w regionie.

• Kalendarz dni wolnych od pracy.

• 1 stycznia – Nowy Rok
• 20 marca – Święto Niepodległości (wyzwolenie spod francuskiego protektoratu w 1956 r.)
• 9 kwietnia – Święto Męczenników (Tunezyjczyków poległych podczas manifestacji  niepodległościowej w 1938r.)
• 1 maja – Święto Pracy
• 25 lipca – Święto Republiki (proklamowanie Republiki w 1957 r.)
• 13 sierpnia – Dzień Kobiet i Rodziny
• 15 października – Święto Ewakuacji (Ewakuacja „ostatniego” żołnierza francuskiego z terytorium Tunezji)
• 17 grudnia -  Święto Rewolucji
• Święta muzułmańskie wolne od pracy w 2023 r.:
• 21 kwietnia  – Aid el-Fitr (zakończenie Ramadanu)
• 29-30 czerwca – Aid el-Idha/Aid el-Kebir (święto upamiętniające ofiarę Abrahama)
• 19 lipca - Ras el-Am el Hejri – Nowy Rok muzułmański.
• 27 września – Muled (rocznica urodzin Mahometa – 570 r.)

Muzułmańskie święta religijne są ruchome, uzależnione od kalendarza księżycowego, dlatego też podane wyżej daty ulegają corocznym przesunięciom.

Administracja publiczna i sektor bankowy pracują w trybie pięciodniowym (dni wolne: sobota i niedziela ). W administracji i wielu przedsiębiorstwach sektora publicznego pracuje się w piątek do południa (ze względu na modlitwę piątkową w meczecie). Przedsiębiorstwa prywatne funkcjonują najczęściej w systemie sześciodniowego tygodnia pracy (dniem wolnym jest niedziela). W lecie (lipiec i sierpień) oraz w okresie ramadanu administracja publiczna i znaczna część przedsiębiorstw pracuje krócej (tzw. seance unique), przeważnie od 8:00 do 14:30.

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy/Tunezyjski Urząd Statystyczny

W 2023 r. wartość tunezyjskiego eksportu (w cenach bieżących) wzrosła według Tunezyjskiego Urzędu Statystycznego o 7,9% (62,1 mld TND), natomiast import zmniejszył się o 4,4% (79,1 mld TND). Relacja ta przełożyła się na poprawę  deficytu handlowego, który wyniósł 17,1 mld TND (25,2 mld TN na koniec analogicznego okresu ub.r.). Większy eksport w 2023 r. był rezultatem wzrostu eksportu w takich sektorach jak: mechaniczno – elektryczny (15,9%), rolno – spożywczy (+17,8%) i tekstylno – obuwniczy (+6,9%). W sposób znaczący spadł eksport fosforytów i produktów pochodnych (-25,8%). UE pozostawała głównym partnerem regionalnym Tunezji. Na rynek unijny trafiło 70,3% całości eksportu. Po stronie importu, udział w nim państw UE wyniósł 43,5%. Tunezja eksportowała głównie towary przemysłowe, elektryczne i mechaniczne (46%), artykuły tekstylno – skórzane (19%) i rolno spożywcze (13%), natomiast importowała przede wszystkim: towary przemysłowe, elektryczne i mechaniczne (39%), energię elektryczną, olej napędowy oraz artykuły ropopochodne (17%), artykuły rolno – spożywcze (13%) i tekstylne (11%). Największymi odbiorcami tunezyjskich towarów były: Francja (14,1 mld TND), Włochy (11,4 mld TND), Niemcy (8,2 mld TND) i Hiszpania (3,3 mld TND). Tunezja importowała z kolei towary głównie z: Włoch (10 mld TND), Chin (8,5 mld TND), Francji (8,3 mld TND), Rosji (6,8 mld TND), Niemiec (5,4 mld TND) i Algierii (5,6 mld TND).

W 2023 r. nastąpił wzrost inwestycji w Tunezji. Według danych lokalnej Agencji Promocji Inwestycji Zagranicznych, ich wartość wyniosła 2,52 mld TND (ok. 0,75 mld euro) i była wyższa o 13,5% w porównaniu z analogicznym okresem ub.r.  Zdecydowaną większość inwestycji stanowiły Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ), które wyniosły 2,38 mld TND (wzrost o 7,7%). Największe inwestycje lokowane są branżach produkcyjnych  i w sektorze usług. Odnośnie kierunku ich napływu, w zdecydowanej większości pochodziły one z państw unijnych, głównie z Francji, Włoch i Niemiec .  Spoza obszaru UE, najwięcej inwestował Katar i Szwajcaria.  

Tunezja bierze udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym, dążąc do integracji gospodarczej i współpracy międzynarodowej. Jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji ekonomicznych, takich jak:  Światowa Organizacja Handlu (WTO), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), Bank Światowy (WB), Afrykański Bank Rozwoju (AfDB), Afrykańska Kontynentalna Strefa Wolnego Handlu (AfCFTA), Arabska Unia Maghrebu, Partnerstwo Euro-Śródziemnomorskie (Euromed), Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), Arabski Fundusz Rozwoju Gospodarczego i Socjalnego  (AFESD), Islamski Bank Rozwoju (IDB), Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC) – członek Grupy Banku Światowego.  W ramach członkostwa w WTO Tunezja wspiera rozwój handlu międzynarodowego, szczególnie z krajami Unii Europejskiej i Bliskiego Wschodu.  Aktywnie uczestniczy w Afrykańskim Banku Rozwoju (AfDB), który wspiera inwestycje i projekty rozwojowe w regionie. W ramach partnerstw afrykańskich, Tunezja angażuje się w implementację AfCFTA, co ma na celu promowanie integracji gospodarczej na kontynencie afrykańskim, poprzez rozwój handlu, inwestycji oraz infrastruktury. Współpracuje z Międzynarodowym MFW i WB w zakresie reform gospodarczych, finansowania projektów rozwojowych oraz wsparcia makroekonomicznego, mających na celu promowanie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego.

Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

Dwustronna wymiana handlowa 2023 r. wyniosła 585,2 mln USD, z czego na polski eksport przypadła wartość 158,2 mln USD. Polska eksportowała do Tunezji głównie: maszyny i urządzenia elektryczne, tworzywa sztuczne, kosmetyki, pojazdy drogowe oraz części samochodowe, różnego rodzaju przyrządy i aparatura precyzyjna, wyroby metalowe i produkty medyczne i farmakologiczne oraz kosmetyki. Z Tunezji Polska importowała  głównie: tkaniny, artykuły tekstylne i skórzane, maszyny i urządzenia elektryczne i mechaniczne, części samochodowe, artykuły żeliwne i stalowe, przyrządy i aparatura precyzyjna,  urządzenia telekomunikacyjne.  Relacje inwestycyjne pomiędzy Polską a Tunezją są niewielkie. Wg danych NBP, stan zobowiązań Polski z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich na koniec 2021, 2022 i 2023 wynosił odpowiednio: -12,9 mln USD, 0,7 mln USD i -5 mln USD a naszych należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich w Tunezji wyniósł na koniec 2021, 2022  i 2023 r. odpowiednio: 0,7mln USD, 0,7 mln USD i -0,6 mln USD. Tunezyjczycy zainteresowani są przede wszystkim prowadzeniem w naszym kraju działalności turystycznej i handlowej. Według danych szacunkowych działa ok. 40 przedsięwzięć tunezyjsko-polskich, głównie w branży turystyczno-gastronomicznej oraz w wolnych zawodach.

• Relacje z Unią Europejską.

Tunezja jest pierwszym państwem śródziemnomorskim, które zawarło układ stowarzyszeniowy z UE (podpisany w 1995 r., wszedł w życie w 1998 r.), znoszący bariery taryfowe i handlowe dla większości towarów (przemysłowych). Umowa zakładała stopniową redukcję i likwidację ceł na towary importowane UE w celu utworzenia od 2008 r. Strefy Wolnego Handlu i zastosowania zerowych stawek celnych na towary przemysłowe pochodzące z UE. 19.11.2012 r. UE i Tunezja uzgodniły ustanowienie „partnerstwa uprzywilejowanego”, w którym postawiły sobie za cel zacieśnienie stosunków dwustronnych, poprzez pogłębioną integrację, sformalizowaną podpisaniem umowy dwustronnej. W październiku 2015 r. zostały rozpoczęte negocjacje dotyczące zawarcia Układu o Pogłębionej i Całkowitej Strefie Wolnego Handlu (fr. ALECA, ang. DCFTA), która obejmie nowe obszary ścisłej współpracy gospodarczej, w tym rolnictwo i usługi. Od 2017 r., w związku z pogarszaniem się sytuacji gospodarczej, Tunezja zwolniła tempo negocjacji, wskazując na zagrożenia dla jej gospodarki jakie niesie podpisanie tej umowy, szczególnie dla jej sektora rolno – spożywczego i przemysłowego. Z tego samego powodu, Tunezja zaczęła również od 2018 wprowadzać nowe stawki celne oraz ograniczenia techniczne na szereg towarów pochodzących z UE, stojące w sprzeczności z postanowieniami Układu z 1995 r. UE od lat jest największym regionalnym partnerem handlowym Tunezji. W 2023 r. tunezyjski eksport i import  z UE wyniosły odpowiednio 43,6 mld TND i 34,4 mld TND. Na rynek unijny trafiło prawie 70 % tunezyjskich towarów. Z kolei udział towarów unijnych w tunezyjskim imporcie nie jest już tak wysoki (44%), za sprawą znaczącego napływu towarów z innych kierunków, zwłaszcza z Chin, Turcji, Rosji czy Algierii. Tunezja eksportowała do państw unijnych głównie maszyny i urządzenia, surowce mineralne - fosforyty i ropę naftową, tekstylia i artykuły odzieżowe artykuły metalowe, tworzywa sztuczne i wyroby gumowe. Importowała natomiast przede wszystkim: maszyny i urządzenia, tekstylia i artykuły odzieżowe, surowce mineralne, artykuły metalowe i środki transportu.

•          Baza traktatowa - porozumienia, umowy i konwencje dwustronne pomiędzy UE, Polską a Tunezją

Podstawowym dokumentem prawnym, określającym współpracę gospodarczą Polski z Tunezją jest „Umowa Stowarzyszeniowa pomiędzy Unią Europejską a Republiką Tunezyjską”, podpisana w 1995 roku i obowiązująca od 1 marca 1998 r.

Polsko – tunezyjskie stosunki gospodarcze regulują dodatkowo następujące porozumienia, umowy i konwencje dwustronne:

1. Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Tunezji o współpracy naukowej i technicznej (1961.09.16)
2. Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Tunezyjskiej o transporcie lotniczym (1970.03.31)
3. Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Tunezyjskiej o międzynarodowych przewozach drogowych (1981.10.26)
4. Umowa między PRL a Republiką Tunezyjską o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych (1986.12.11)
5. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Tunezyjskiej w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji (1993.09.22)
6. Konwencja między Rządem RP a Rządem Republiki Tunezyjskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (1993.11.15)
7. Porozumienie zawarte w formie wymiany dotyczące zmiany art. 6 Umowy między Rządem PRL a Rządem Republiki Tunezyjskiej o transporcie lotniczym podpisanej 12 lutego 1969 roku w Tunisie (1994.08.03)
8. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Tunezyjskiej o współpracy w dziedzinie turystyki (2000.06.29)
9. Porozumienie między Rządem RP a Rządem Republiki Tunezyjskiej o zmianie art. 14 Umowy między Rządem PRL a Rządem Republiki Tunezyjskiej o międzynarodowych przewozach drogowych z dnia 24.12.1980, w formie wymiany not (2003.07.07)
10. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Tunezyjskiej w dziedzinie transportu morskiego (2004.06.09)