Polska w Argentynie

Palacio Lanus, w którym dziś znajduje się Ambasada RP w Buenos Aires, jest imponującym pomnikiem lat świetności Argentyny. Jego eklektyczny styl, z wyraźnymi wpływami francuskiej architektury, zachwyca finezją od ponad 100 lat, tworząc wyjątkową przestrzeń do promocji i rozmów o Polsce.

Położony przy ulicy Alejandro María de Aguado, jest domem polskiej dyplomacji w Argentynie od 1958 roku. Swoją nazwę zawdzięcza jednemu z architektów budynku, Eduardo Maríi Lanúsowi, który zamieszkał w nim z żoną i dwójką synów. Po wyprowadzce rodziny Lanús, a przed zakupem przez polski MSZ, w budynku mieścił się hotel.

Ziarno paryskiej elegancji

Budowla została wzniesiona w 1912 roku przez wspomnianego Lanúsa oraz jego wspólnika Paula Hary’ego, architektów projektujących w latach 1880-1930 w Buenos Aires, na podstawie planów sporządzonych przez Francuza René Sergenta. Sergent, choć nigdy nie odwiedził stolicy Argentyny, w znaczący sposób wraz z Lanúsem i Harym wpłynął na architekturę tego miasta. Oprócz budynku Ambasady RP, projektowali również inne, budzące po dziś dzień podziw, budynki w stolicy takie jak monumentalny Palacio Bosch, który obecnie pełni funkcję rezydencji ambasadora Stanów Zjednoczonych, czy widowiskowy Palacio Errázuriz Alvear, w którym mieści się dziś Narodowe Muzeum Sztuk Dekoracyjnych. Lanús i Hary, przystosowując każdy z pierwotnych planów do uwarunkowań lokalnych, razem z Sergentem przenieśli cząstkę paryskiej elegancji do Buenos Aires.

Warto dodać, że obaj architekci kształcili się poza granicami Argentyny: pierwszy ukończył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu, a drugi – na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli. Należy przy tym podkreślić, że Paul Hary także pochodził z Francji i podobnie jak inni imigranci, osiedlił się i związał swoją przyszłość z krajem położonym nad La Platą. Obaj architekci byli wielokrotnie nagradzani za swoje osiągnięcia i zyskali powszechne uznanie w Argentynie. Wyróżniono ich m.in. nagrodą miasta Buenos Aires, przyznaną w 1915 roku właśnie za projekt fasady budynku, gdzie dziś mieści się Ambasada RP. O tym szczególnym wyróżnieniu informuje pamiątkowa tabliczka umieszczona na ścianie frontowej. Dla wielu turystów i pasjonatów architektury, zwiedzających Buenos Aires to znakomity pretekst, aby zatrzymać się przed Palacio Lanus i podziwiać jego przestrzenne kształty, detale i równie nobliwe otoczenie.

Pałac położony przy ulicy A.M. Aguado można uznać za jeden z najlepiej skrywanych sekretów malowniczego Palermo Chico, miejsca zaprojektowanego przez architekta krajobrazu Carlosa Thaysa. Palermo Chico jest częścią dzielnicy Palermo, jednej z najbardziej turystycznych i tętniących życiem dzielnic Buenos Aires, pełnej rozległych terenów zielonych, parków i ogrodów. Możemy tu podziwiać budynki innych ambasad oraz rezydencje dyplomatów, domy należące do przedstawicieli elit argentyńskich oraz siedziby firm. Nieopodal polskiej ambasady, znajdują się rezydencje ambasadorów Belgii, Włoch, Hiszpanii, Grecji, Turcji oraz Urugwaju, a także ambasady takich państw jak Arabia Saudyjska, Hiszpania, Indonezja, Kanada, Haiti, Słowacja, Iran czy Włochy, co sytuuje polską placówkę w samym centrum dyplomatycznego świata Buenos Aires. Wiele pobliskich budynków zostało zaprojektowanych przez znanych architektów. Najbardziej znany wśród nich to Włoch Mario Palanti, który zaprojektował bodaj najbardziej emblematyczny budynek w Buenos Aires, Palacio Barolo. W pobliżu siedziby polskiej ambasady znajdują się Palacio Alcorta (wcześniej znany jako Palacio Chrysler, na którego dziedzińcu znajdował się autodrom) i Casa Redonda jego autorstwa. Do Palermo Chico prowadzą wąskie kameralne uliczki okryte koronami drzew, z których wiosną sypią się różnokolorowe kwiaty, a przez cały rok pełne są ptaków i uważnie obserwujących je… kotów.

Marmur z Carrary, marmur z Bilbao

Budynek Palacio Lanus budzi podziw dzięki klasycystycznej fasadzie budynku, wzbogaconej kolumnami korynckimi i subtelnymi balustradami z kutego żelaza. Cała budowla reprezentuje eklektyczny styl z francuskimi wpływami, typowy dla tamtej epoki i została ujęta w trójkondygnacyjną strukturę pokrytą dachem mansardowym. Przed drzwiami głównymi rozpościera się reprezentacyjny podjazd, również charakterystyczny dla tamtego okresu. Dlatego w ogrodzeniu od frontu znajdują się dwie bramy, wjazdowa i wyjazdowa. Po lewej stronie budynku możemy zobaczyć postument z popiersiem Ignacego Jana Paderewskiego, który został odsłonięty w 2018 roku, w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Jej autorem jest rzeźbiarz Jorge Bianchi, wnuk polskich emigrantów. Na ogrodzeniu od strony ulicy organizowane są często wystawy czasowe promujące Polskę i Polaków w Argentynie.

Niemniej piękne jest wnętrze budynku, pełne bogatych detali oraz kombinacji szlachetnego kamienia i drewna. W salonie owalnym można podziwiać niezwykłe kombinacje białego marmuru karraryjskiego i czerwonego marmuru z Bilbao. Oświetlają je oryginalne lampy sufitowe, których klosze dają niezwykle delikatne, niemal tajemnicze światło. Na parterze znajdują się salony reprezentacyjne, pokój muzyczny, biblioteczka oraz jadalnia pokryta boazerią z paneli dębowych. W tej ostatniej na gości dumnie spoglądają z portretów polscy królowie Henryk III Walezy, Jan II Kazimierz Waza i Stanisław August Poniatowski. Przestrzenie reprezentacyjne pokrywają marmurowe i drewniane podłogi, pełne są ornamentów oraz sztukaterii, stanowiących motyw przewodni wszystkich pomieszczeń. W pałacu zachowała się oryginalna winda, która łączy wszystkie kondygnacje budynku, od piwnic, aż po poddasze. Niektórzy twierdzą, że gwarantuje również podróże między różnymi wymiarami czasu… Niezwykły jest także pałacowy ogród: z galerii podtrzymywanej przez eleganckie kolumny, rozpościera się widok na ogród w stylu francuskim, w którym łatwo można zapomnieć o tym, że nadal znajdujemy się w środku hałaśliwego Buenos Aires. To również miejsce organizacji rozmaitych wydarzeń promujących polską rację stanu, historię, biznes i kulturę wśród mieszkańców Kraju Srebrnej Rzeki.

Dom pełen historii

Palacio Lanus, w którym znalazła swoją siedzibę Ambasada RP w Buenos Aires, reprezentuje lata świetności Argentyny i jej ówczesnego dostatku i bogactwa, a także odzwierciedla wpływy kulturowe i architektoniczne płynące z Europy, na których zostały zbudowane podwaliny tego państwa. Pomimo różnych nurtów architektonicznych służących za inspirację, pałac prezentuje styl wielkich francuskich rezydencji Buenos Aires, niezwykle popularnych wśród klasy wyższej na początku XX wieku. Architektura pałacu, niezależnie od swojego eklektyzmu, jest spójna i pomimo swojego majestatu, objawiającego się zarówno na zewnątrz, jak i we wnętrzach, urzeka swoją subtelnością i lekkością, wzbogacając pejzaż stolicy kolebki tanga. To naprawdę niezwykły dom.

tekst Karolina Kwaśny, zdjęcia Sol Janik