Polska w Panamie

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Gospodarka Panamy jest w pełni zdolaryzowana i należy do najbardziej stabilnych w Ameryce Środkowej. Panama była jednym z najbardziej dotkniętych pandemią krajów Ameryki Środkowej (spadek PKB w 2020 r. o 17,9%), ale już w 2023 r. wzrost PKB wyniósł  7,3%, a prognozy na 2024 wskazują na 2,5% wzrostu (dane MFW). Warto odnotować usunięcie Panamy w 2023 r. z listy FATF obejmującej kraje, których system prawny i finansowy umożliwia pranie brudnych pieniędzy i finansowanie terroryzmu. 

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Gospodarka Panamy jest w dużym stopniu uzależniona od górnictwa (9 co do wielkości złoża miedzi, a także złota, manganu i żelaza, wpływy z kopalni miedzi to ok. 5% PKB), rolnictwa (2,2% PKB, głównie banany, warzywa, kukurydza, trzcina cukrowa, ryż, kawa, ziarna kakaowe i in.), sektora logistyki i transportu, usług finansowych, bankowych, pośrednictwa w handlu międzynarodowym (strefy wolnocłowe) oraz turystyki (16% PKB).

• Polityka kursowa,

Oficjalna walutą Panamy jest Balboa, PAB, jednak w powszechnym użyciu jest dolar amerykański. Kurs balboa: 1 PAB = 1 USD

• Surowce i technologie krytyczne,

Główne bogactwa naturalne

• sól kamienna,
• rudy żelaza, manganu i miedzi
• złoto
• lasy mahoniowe

• Stan infrastruktury,

Infrastruktura drogowa w Panamie jest słabo rozwinięta, zwłaszcza we wschodniej części kraju. Istnieje ok. 12 tys. km dróg, w tym ponad 1/3 o utwardzonej nawierzchni. Główny szlak transportowy stanowi Droga Panamerykańska (545 km) łącząca Panamę z Kostaryką. Długość linii kolejowej wynosi 355 km (głównie kolej wąskotorowa). Najważniejsze porty to Panama, Cristóbal, Colón i Balboa. Główny port lotniczy — Panama Tocumen.

• Kalendarz dni wolnych od pracy

• 1 stycznia - Nowy Rok
• 9 stycznia - Dzień Męczenników
• Karnawałowy poniedziałek - poniedziałek przed środą popielcową
• Karnawałowy wtorek - wtorek przed Środą Popielcową
• Wielki Piątek
• 1 maja - Święto Pracy
• 3 listopada - Dzień Niepodległości (od Kolumbii)
• 4 listopada - Dzień Flagi
• 5 listopada - Dzień Krzysztofa Kolumba
• 10 listopada - Primer Grito de Independencia de la Villa de los Santos” czyli “Pierwszy krzyk Niepodległości w Villa de los Santos”- Powstanie w Villa de los Santos przeciwko Hiszpanii
• 28 listopada - Dzień Niepodległości (od Hiszpanii)
• 8  grudnia - Dzień Niepokalanego Poczęcia oraz Dzień Matki
• 20 grudnia – Dzień Żałoby Narodowej, upamiętniający inwazję USA
• 25 grudnia - Boże Narodzenie

• Najważniejsi partnerzy handlowi,

USA, Chiny, Meksyk

• Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe (dane MICI),

W okresie styczeń-październik 2024 r. wartość eksportu panamskiego wyniosła 810,3 mln USD, co stanowi wzrost o 4,3% w porównaniu do tego samego okresu w 2023 r. i najwyższy wzrost od 2010 r. Głównymi produktami eksportowymi były: banany, (14,8%), a następnie mrożone krewetki (10,1%), oraz surowy olej palmowy (5,8%). Pozostałe produkty eksportowe to: olej i mączka rybna, leki antyhistaminowe i przeciwgorączkowe, kawa.

Głównymi rynkami zbytu dla Panamy w pierwszych siedmiu miesiącach 2024 r. były Stany Zjednoczone (154,9 mln USD); Holandia (115,8 mln USD) i Tajwan (93,4 mln USD).

Wartość importu w pierwszych trzech miesiącach 2024 r., wyniosła 2.969,9 mln USD, co oznacza spadek o 7,2% w porównaniu z tym samym okresem 2023. Dane z (INEC).

Panama importuje głównie: paliwa, oleje, produkty destylacji (17 proc. całkowitego importu), maszyny, reaktory jądrowe, kotły (9 proc.), pojazdy inne niż kolejowe i tramwaje (7 proc.) oraz elektronika (7 proc.). Panama importuje najwięcej ze: Stanów Zjednoczonych (33 % importu), Chin (15 % importu), Meksyku (6 % importu) i Kostaryki (5%).

• Główni inwestorzy,

W pierwszym kwartale 2024 r. przepływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w gospodarce Panamy osiągnął saldo 878,4 mln USD, co stanowiło wzrost o 36,3% w porównaniu z tym samym okresem 2023.

W Panamie istnieją specjalne strefy ekonomiczne, które ułatwiają prowadzenie działalności gospodarczej, m.in.: Specjalna Strefa Ekonomiczna Panama-Pacyfik, strefa wolnocłowa w Colon oraz Ciudad del Sabre.

• Główne kierunki inwestycji zagranicznych.

Wartość inwestycji bezpośrednich w Panamie na koniec 2023 r. wyniosła 785.876.196 tys. USD. Inwestycje zagraniczne w Panamie dotyczą głównie sektorów związanych z usługami, infrastrukturą, energetyką, morskim i finansowym.

Panama należy m.in do następujących organizacji: CEPAL, AEC, CAF, OPA i ONZ. Jest stroną Układu stowarzyszeniowego Unia Europejska – Ameryka Środkowa z 2012 r.

• Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

W chwili obecnej nie ma znaczących polskich inwestycji bezpośrednich w Panamie.

• Relacje Panamy z UE

Podstawą prawną współpracy Panamy z UE jest „Umowa ustanawiająca stowarzyszenie między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Ameryką Środkową, z drugiej strony (Honduras, Nikaragua, Panama, Kostaryka, Salwador, Gwatemala) z 29.06.2012 r.

W 2023 r. UE była na drugim miejscu (za Chinami) pod względem importu panamskich produktów (rudy, w tym miedzi – ok. 45% panamskiego eksportu do UE) i na trzecim miejscu (za USA i Chinami) pod względem eksportu do Panamy (produkty chemiczne, farmaceutyki, maszyny).

• Baza traktatowa

Polska nie ma dwustronnej umowy gospodarczej z Panamą.

Obowiązuje:

• Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Panamy o ruchu bezwizowym z 23.08.2002 oraz Umowa o współpracy kulturalnej i naukowej między Rządem PRL a Rządem Republiki Panamy oraz Umowa między RP a Republiką Panamy o współpracy w dziedzinie turystyki.
• Podstawą prawną współpracy Panamy z UE jest „Umowa ustanawiająca stowarzyszenie między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Ameryką Środkową, z drugiej strony (Honduras, Nikaragua, Panama, Kostaryka, Salwador, Gwatemala) z 29.06.2012 r.