Polska w Wenezueli

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Kraj na północnym wybrzeżu kontynentu południowoamerykańskiego, o powierzchni 163 tys. km2, ze stolicą w Paramaribo. Liczba ludności to 581 tys., z czego 75% mieszka w miastach.  Najmniejsze państwo w Ameryce Południowej. Surinam graniczy z Gujaną i z Gujaną Francuską. Główne grupy etniczne: Hindusi 37%, Kreolczycy 31%, Jawajczycy 15%, Afrykanie 10%, Indianie 2%, Chińczycy 2%, biali potomkowie Europejczyków 1%. Językiem urzędowym Surinamu jest holenderski, w użyciu powszechny jest angielski oraz sranag tongo (surinamska wersja kreolskiego). Inne języki w użyciu to hindi i jawajski.

Warunki klimatyczne

Klimat tropikalny, wilgotny, ze średnią temperatur od 23 do 32 stopni Celsjusza. Nieznaczna różnica temperatur w zależności od pory roku. Wilgotność ok. 70%. Pora deszczowa właściwie całoroczna, opady nasilają się w zależności od regionu kraju. Surinam leży poza pasem nawiedzanym przez huragany.

Główne bogactwa naturalne

Boksyty, złoto oraz ropa naftowa. Duże zasoby drewna.

System walutowy, kurs i wymiana

Walutą Surinamu jest dolar surinamski (SRD). Aktualny kurs to 14 SRD za 1 USD. Wymiany można dokonać w bankach, kantorach i większych hotelach.

Religia

Główne grupy religijne na Surinamie to: hinduiści – 27%, protestanci – 25%, katolicy – 22%, muzułmanie – 19%, inne wierzenia – 5%.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

Nowy Rok, 11 marca – Holi Phagwa (święto hinduistyczne), Wielki Piątek, 1 maja – Święto Pracy, 1 lipca – Dzień Abolicji Niewolnictwa, 26 listopada - Dzień Niepodległości, 25 grudnia – Boże Narodzenie oraz ruchome święta muzułmańskie (koniec ramadanu) i hinduskie (Divali).

Infrastruktura transportowa

Z ok. 4,3 tys. km dróg ponad 1/3 ma utwardzoną nawierzchnię. Transport rzeczny na łącznej trasie ok. 1200 km. Jedno lotnisko międzynarodowe, jedno lotnisko regionalne oraz kilkadziesiąt małych lądowisk w głębi kraju (dla awionetekpasażerskich i towarowych).

Obowiązek wizowy

Obywateli polskich przy wjeździe do Surinamu obowiązują wizy pobytowe i tranzytowe. Aby otrzymać wizę turystyczną, należy wypełnić formularz wizowy i dołączyć dwa zdjęcia. Jeśli podróżuje się w celu innym niż turystyczny, wymagane jest zaproszenie. Wizy nie można uzyskać na granicy. Można o nią aplikować w Ambasadzie Surinamu w Hadze lub w Konsulacie Generalnym Surinamu w Amsterdamie. Nie ma określonej kwoty pieniędzy wymaganej na każdy dzień pobytu. Paszport w chwili wjazdu na terytorium Surinamu musi być ważny co najmniej 6 miesięcy. Obowiązuje okazanie biletu powrotnego.

W związku z pandemią covid-19  należy dokładnie sprawdzić aktualne informacje na temat zmieniających się ograniczeń co do wjazdu cudzoziemców do kraju.

Ustrój polityczny

Surinam jest państwem demokratycznym z prezydencko-parlamentarnym systemem rządów (prezydent jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu oraz ma uprawnienia ustawodawcze) i zagwarantowanym konstytucyjnie pluralizmem politycznym. Ustrój polityczny Surinamu oparty jest w dużym stopniu na systemie holenderskim.

Władza ustawodawcza

Władzę ustawodawczą sprawują jednocześnie prezydent (możliwość wydawania dekretów z mocą ustawy i rozporządzeń) i jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe. Deputowani do Zgromadzenia (51) są wybierani w wyborach powszechnych co pięć lat.

Władza wykonawcza

Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na czele którego stoi prezydent. Prezydent mianuje członków rządu i premiera, kierującego jedynie pracami rządu. Prezydent jest faktycznym szefem rządu i przewodniczy jego posiedzeniom.

Prezydent jest wybierany na pięcioletnią kadencję (bez ograniczonej liczby reelekcji) w wyborach pośrednich, tj. partie polityczne przed wyborami parlamentarnymi przedstawiają kandydatów na prezydenta, urząd obejmuje ten kandydat, którego partia zdobyła najwięcej głosów w wyborach. Prezydent ma prawo rozwiązać Zgromadzenie, natomiast parlament ma ograniczone możliwości odwołania prezydenta (jedynie w przypadku niezdolności do pełnienia urzędu z powodu zaburzeń psychicznych lub w wyniku rażących naruszeń konstytucji).

Struktura administracji gospodarczej

Zadania z zakresu administracji gospodarczej wykonuje rząd, poprzez resorty gospodarcze i finansowe oraz nadzorując działalność wyspecjalizowanych instytucji.

Sądownictwo gospodarcze

Nie ma wydzielonego sądownictwa gospodarczego. Sprawy gospodarcze rozstrzygają sądy cywilne. Jeżeli wartość przedmiotu sporu jest niewielka, wówczas w pierwszej instancji sprawę rozstrzyga sąd magistracki. W przypadku sporu o przedmiot znacznej wartości, sprawa trafia bezpośrednio do wydziału cywilnego Sądu Najwyższego. Od wyroków w pierwszej instancji przysługuje odwołanie do sądu apelacyjnego.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Surinam jest najmniejszym krajem w Ameryce Południowej, a jego gospodarka opiera się na przemyśle wydobywczym i sektorze usług, które generują blisko 90% PKB kraju. Surinam wydobywa aluminium, boksyty, złoto oraz ropę naftową. Rozpoczęcie eksploatacji surinamskich złóż ropy naftowej rozpoczęło się stosunkowo niedawno, w 2004 r., przy wydatnym udziale firm zagranicznych (m.in. Repsol, Maersk, Occidental Bidding). Surinamskie rezerwy ropy naftowej szacowane są na 88 mln baryłek. Państwową spółką zarządzającą wydobyciem ropy naftowej jest Staatsolie, który wydobywa 13 tys. baryłek ropy dziennie. Wydobycie to pokrywa w całości zapotrzebowanie Surinamu na ropę naftową, a dynamika w tej dziedzinie stymuluje wzrost gospodarczy kraju.

Gospodarka Surinamu notuje nieprzerwanie od 2003 r. średni wzrost PKB na poziomie powyżej 5%. W 2014r. wzrost PKB wyniósł 5,34% i był wyższy o 0,05% od zeszłorocznego (2013 r.). PKB Surinamu wzrósł o 2,2% w 2019 r., głównie dzięki inwestycjom publicznym w infrastrukturę i zdrowie. Oczekuje się, że wzrost utrzyma się na stałym poziomie w ciągu najbliższych kilku lat, na poziomie 2,5% w 2020 r. i 2,4% w 2021 r. Odczuwane przez kraje regionu skutki światowego kryzysu finansowego nie dotknęły praktycznie gospodarki Surinamu, która w okresie 2008-2012 notowała nieprzerwanie dodatnie tempo wzrostu PKB. Dynamiczny rozwój gospodarki Surinamu w ostatnich latach był możliwy dzięki stabilnej sytuacji politycznej i prowadzonej przez rząd zrównoważonej polityce monetarnej i makroekonomicznej.

Pomimo pozytywnych prognoz w dziedzinie energetyki, mianowany w 2020 r. prezydent Chandrikapersad „Chan” Santokh w pierwszym przeglądzie stanu finansów kraju ogłosił, że ożywienie gospodarki Surinamu nie będzie łatwe i ostrzegł obywateli przed deprecjacją waluty i koniecznością zastosowania pewnych środków ekonomicznych niezbędnych do ożywienia gospodarki po pandemii  COVID-19. 

Główne sektory gospodarki

Podstawą gospodarki Surinamu jest sektor usługowy i wydobywczy, które generują 65% PKB i daje zatrudnienie 78% czynnej zawodowo ludności. Na drugim miejscu pod kątem znaczenia dla gospodarki kraju plasuje się przemysł wydobywczy. Surinam posiada stosunkowo duże złoża boksytów, aluminium, złota i ropy naftowej. Eksport tych czterech produktów przynosi 85% dochodów z całego eksportu i generuje 25% PKB.

Rolnictwo wytwarza jedynie 10% PKB. Produkcja rolna jest zdominowana przez uprawy bananów, ryżu, kokosów, orzeszków ziemnych. Surinam prowadzi także duże hodowle krów, drobiu oraz prowadzi połowy krewetek. Sektor turystyczny jest śladowy w Surinamie.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

*2020r.

​​​Handel zagraniczny

Według danych Tradeconomics na 2019 r. głównym eksportem Surinamu jest boksyt (70 procent całkowitego eksportu). Głównymi partnerami eksportowymi są aktualnie Zjednoczone Emiraty Arabskie, Belgia i Brazylia. Surinam najwięcej importuje z USA, Holandii i Chin.

Główne produkty eksportowe 2019/2020 to metale szlachetne, minerały i drewno, importowe to maszyny, oleje przemysłowe i paliwa oraz pojazdy i części do nich.

Inwestycje zagraniczne

Od 2009 r. Surinam zdołał również przyciągnąć do kraju zagranicznych inwestorów, minimalizując postkolonialne uzależnienie gospodarcze od Holandii (symbolicznym odcięciem się od Holandii była zmiana waluty w 2004 r. - zastąpienie holenderskiego guldena nowym dolarem surinamskim, podpiętym do koszyka walutowego z dominacją dolara amerykańskiego). Surinam dobrze wykorzystał okres koniunktury na światowych rynkach metali kolorowych, inwestując w infrastrukturę przemysłu wydobywczego i zwiększając wydobycie aluminium, złota i boksytów.

Kwestia ropy przyciąga uwagę inwestorów. U wybrzeży Surinamu w odwiercie Sloanea-1 w Bloku 52, ExxonMobil i Petronas dokonały odkrycia znaczących złóż.

Według Światowego Raportu Inwestycyjnego UNCTAD 2020, napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Surinamu gwałtownie spadł z 119 mln USD w 2018 r. do 7 mln USD w 2019 r., a poziom BIZ szacowano w roku 2019 na 2 mld USD. Niemniej jednak Surinam jest postrzegany jako „wschodząca gwiazda BIZ” według różnych wskaźników analizowanych przez Global Finance. Złoto, boksyt i ropa to główne sektory, które przyciągają bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Ostatnio zainwestowano także w olej palmowy. Głównymi krajami inwestującymi są Stany Zjednoczone, Belgia i Holandia. Kraj tradycyjnie starał się o europejskich inwestorów, ale obecnie rozwija też nowe partnerstwa.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Surinam jest od 1995 r. członkiem Karaibskiej Wspólnoty i Wspólnego Rynku - CARICOM (The Caribbean Community and Common Market). CARICOM powstała w 1973 r. i w chwili obecnej zrzesza 15 państw-członków (Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, Saint Lucia, Montserrat, Saint Kitts i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago) oraz 5 państw nieposiadających pełnego statusu: Anguilla, Bermudy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Kajmany, Turks i Caicos). CARICOM jest największym i najważniejszym projektem integracji gospodarczej na Karaibach, dodatkowo pogłębionym o elementy tzw. Jednolitego Rynku i Gospodarki CARICOM (CSME - CARRICOM Single Market and Economy).

Wstępny harmonogram wdrażania CSME został przyjęty w 1989 r. w Deklaracji członków CARICOM z Grand Anse, stawiającej sobie za główny cel pogłębienie integracji gospodarczej poprzez przejście od Wspólnego Rynku do utworzenia Jednolitego Rynku i Gospodarki, co powinno zaowocować progresywnym i głębszym włączeniem regionu Karaibów w system gospodarki globalnej oraz powinno umocnić więzi handlowe z nie-tradycyjnymi partnerami państw Karaibskich.

Pierwszą fazą tworzenia CSME było utworzenie Jednolitego Rynku CARICOM w 2006 r. Pełna implementacja założeń Jednolitego Rynku i Gospodarki CARICOM ma nastąpić do 2015 r. Wzorowany na przykładzie Jednolitego Rynku Unii Europejskiej, CSME zakłada swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i siły roboczej oraz wspólną politykę handlową. CSME postuluje również wprowadzenie elementów wspólnej polityki monetarnej i fiskalnej oraz harmonizację prawa krajów członków.

Surinam przystąpił również do utworzonego w 2005 r. przez Wenezuelę stowarzyszenia Petrocaribe. Petrocaribe jest elementem tzw. „boliwariańskiej, solidarnej polityki  zagranicznej“ Prezydenta Hugo Chaveza i polega na sprzedaży wenezuelskiej ropy naftowej państwom basenu Morza Karaibskiego na warunkach preferencyjnych tj. płatność jest kredytowana przez stronę wenezuelską na okres 25 lat przy symbolicznej 1% stopie kredytu. W chwili obecnej Petrocaribe obejmuje 12 z 15 państw członków CARICOM oraz Kubę, Dominikanę, Honduras i Gwatemalę. Petrocaribe zakłada średni dzienny wolumen sprzedaży wenezuelskiej ropy dla krajów stowarzyszonych na poziomie 185 tys. baryłek dziennie, niemniej w rzeczywistości liczba ta wynosi 145 tys. baryłek (z czego 95 tys. idzie od razu na Kubę) wg. dane 2015r.

Surinam jest również członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO).

W 2012 Surinam wstąpił do UNASUR (Unia Państw Południa), który zrzesza członków dwóch rynków południa Mercosur oraz Wspólnotę Andyjską. Od 2013 r. Surinam ma status Państwa Stowarzyszonego z Mercosur, ale nie jest członkiem.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Unia Europejska jest bardzo ważnym partnerem gospodarczym Surinamu. Nadrzędnym celem UE jest pomoc krajom karaibskim umożliwiająca im skuteczne odpowiadanie na wyzwania w regionie. Strategia UE w tym zakresie składa się z trzech głównych kierunków: Utworzenie politycznego partnerstwa opartego na wspólnych wartościach, przezwyciężanie słabych punktów w dziedzinie gospodarki i ochrony środowiska a także propagowanie spójności społecznej i walka z ubóstwem. Z drugiej strony celem UE w dziedzinie rozwoju jest pomoc wszystkim państwom w regionie Karaibów w osiąganiu długoterminowych celów rozwoju, samodzielnie i w warunkach bezpieczeństwa i stabilności. Dotyczy to również wsparcia tych krajów Karaibów, które do 2020 r., a więc do czasu wygaśnięcia obecnej umowy z Kotonu, zamierzają osiągnąć status państw rozwiniętych. Rozpoczęły się prace po stronie UE, aby położyć podwaliny pod przyszłe partnerstwo z krajami AKP.

UE silnie popiera dążenia państw Karaibów do budowania wspólnoty na szczeblu regionalnym, traktując CARICOM jako oś integracji a CARIFORUM (Karaibskie Forum Państw AKP – Afryki, Karaibów i Pacyfiku (obecnie 77 krajów): jego członkami są wszyscy członkowie CARICOM z wyjątkiem Montserrat) – jako oś współpracy.

UE ma specjalne stosunki z regionem Karaibów od ponad 30 lat, które zostały zagwarantowane podpisaną w 1975 r. Konwencją z Lome, a od 2000 roku Umową o partnerstwie z Kotonu, w ramach której dostępny był specjalny budżet pomocowy, preferencje handlowe oraz szereg mechanizmów dostępnych dla wszystkich państw AKP. Od 1 stycznia 2008 r. w stosunkach UE – AKP zaczęły obowiązywać Umowy o partnerstwie gospodarczym (Economic Partnership Agreement – EPA), które wprowadziły istotne zmiany we wcześniejszych relacjach EU z krajami AKP. Od tego dnia zarówno preferencje handlowe na mocy Umowy z Kotonu jak i ulgi zapewnione w 2001 r. przez Światową Organizację Handlu (WTO) przestały obowiązywać. U podstaw EPA leży polityka wzajemności, która ma na celu dostosowanie się do zasady wzajemności obowiązującej w ramach WTO. W praktyce oznacza ona, że kraje AKP, aby móc wejść ze swoimi produktami na rynki Unii Europejskiej muszą w pełni otworzyć w zamian swoje rynki dla produktów z Unii oraz usunąć wszelkie bariery celne i cła importowe.

Surinam zakończył negocjacje ws. EPA w końcu 2007 r. Oprócz umów gospodarczych z UE, Surinam korzystają w dużym zakresie z unijnej pomocy rozwojowej finansowanej przez Europejski Bank Inwestycyjny w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR). Wysokość 10 edycji EFR na lata 2008-2013 dla Surinamu wynosi 19,8 mln euro i jest przeznaczona na walkę z biedą i wykluczeniem społecznym oraz na wsparcie rządowego programu rozbudowy i rozwoju infrastruktury drogowej i sektora transportowego.

Surinam jest również objęty Generalnym Systemem Preferencji Celnych UE (GSP). Założeniem tego systemu jest udzielanie przez kraje unijne preferencji celnych wszystkim krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym, w myśl hasła ”Rozwój poprzez handel”. W praktyce dla krajów karaibskich i członków CARICOM, z których wszystkie objęte są systemem GSP, oznacza to znaczące redukcje taryf celnych na takie produkty jak: tytoń (redukcja taryfy celnej o 52%), soki owocowe (30%), owoce (20%), warzywa (14%), ryby (20%). Od 2009 r. Surinam objęty jest również unijnym systemem GSP+. GSP+ jest dalszą redukcją stawek celnych (w niektórych przypadkach do 0) oferowanych przez UE krajom, które dodatkowo spełniają warunki poza-gospodarcze (tj. stosowanie polityki zrównoważonego rozwoju, praktyki dobrego rządzenia, a zwłaszcza przestrzeganie praw człowieka i praw pracowniczych, udziału w walce z przestępczością zorganizowaną etc.).

W handlowych stosunkach bilateralnych z krajami UE, Surinam jako była kolonia holenderska, utrzymuje najsilniejsze związki z Holandią. Holandia jest drugim, po Stanach Zjednoczonych, rynkiem importowym dla Surinamu (16,8% całego importu Surinamu pochodzi z Holandii). Wśród krajów unijnych ważnymi partnerami handlowymi Surinamu jest też Belgia, kupująca odpowiednio 17,5% surinamskiego eksportu.

Gospodarcze umowy dwustronne

Polska nie ma podpisanej żadnej dwustronnej umowy gospodarczej Surinamem. W kwietniu 2008 r. Prezydent RP ratyfikował podpisaną 25 czerwca 2005 r. w Luksemburgu Umowę zmieniającą Umowę o Partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. Umowa zmieniająca weszła w życie dnia 1 lipca 2008 r.

Z Umowy wynika obowiązek udzielania przez państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej, w tym Polskę, na podstawie osobnych porozumień, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu gwarancji „pokrywającej wszelkie ryzyko” (w tym kredytowe, ekonomiczne i polityczne) dla 75% operacji w krajach AKP oraz krajach i terytoriach zamorskich realizowanych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), finansowanych przez Europejski Bank Inwestycyjny z  funduszy własnych. Wysokość 10 edycji EFR na lata 2008-2013 jest określona na poziomie 2 mld 30 mln euro. Wysokość gwarancji jest proporcjonalna do wkładu państw członkowskich w kapitale Europejskiego Banku Inwestycyjnego i dla Polski wynosi 2,084% jego wartości, co stanowi w chwili obecnej kwotę 31 mln 730 tys. euro. Minister Finansów jest odpowiedzialny za dokonywanie szacunków potencjalnych wypłat z tytułu gwarancji dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz za dokonywanie płatności z tego tytułu.

Umowa nie rodzi dla Polski bezpośrednich skutków gospodarczych. Kontrybuowanie przez Polskę do 10. edycji EFR stwarza natomiast przed polskimi przedsiębiorcami i innymi podmiotami gospodarczymi możliwość uczestnictwa w przetargach organizowanych przez Komisję Europejską na realizację projektów w krajach AKP, finansowanych z EFR. Niedawno rząd Surinamu wyraził zainteresowanie zawarciem z Polską ramowej umowy współpracy, który projekt będzie przedstawiony w najbliższym czasie. Główne gałęzie przemysłu, w ramach których współpraca mogłaby rozwijać się bardziej intensywnie to energetyka, ochrona środowiska, górnictwo, ale także ochrona środowiska naturalnego.

Dwustronna wymiana handlowa

Według danych MPiT, polski eksport do Surinamu osiągnął w 2019r. wartość 7,74 milionów USD, wartość polskiego importu z Surinamu wyniosła 0,85 milionów USD. Głównymi polskimi produktami eksportowymi do Surinamu były napoje bezalkoholowe i alkoholowe, tworzywa sztuczne i artykuły z nich oraz papier, tektura i wyroby z masy papierniczej.

Wzajemne inwestycje

W Surinamie nie ma jak dotąd żadnych polskich inwestycji bezpośrednich.

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Rząd Surinamu nie stosuje barier w dostępie do rynku dla zagranicznych towarów i usług. Niemniej proces liberalizacji gospodarki surinamskiej przebiega powoli.  Rząd wycofuje stopniowo subsydia dla producentów krajowych, starając się jednocześnie przyciągnąć w większym stopniu inwestycje zagraniczne. Surinam oferuje zagranicznym inwestorom zwolnienia podatkowe, częściowe lub całkowite zwolnienia z opłat importowych na surowce i maszyny oraz produkty nieprodukowane w Surinamie.  W inwestycjach w sektor ropy naftowej rząd surinamski zwalnia z wszelkich opłat wyposażenie dostarczone przez inwestora zagranicznego, które zostało sprowadzone z zagranicy. Preferowaną przez władze Surinamu formą prawną dla inwestycji zagranicznych jest spółka mieszana z udziałem państwowej firmy surinamskiej.

Dostęp do rynku pracy

W celu podjęcia zatrudnienia na terenie Surinamu niezbędne jest w pierwszym kroku uzyskanie pozwolenia na rezydencję w tym kraju, które jest wystawiane przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Policji. Dopiero po uzyskaniu pozwolenia na rezydencję, należy ubiegać się w Ministerstwie Pracy o właściwe pozwolenie na pracę. Dokumentacja związana ze staraniem się o pozwolenie na pracę może być składana bezpośrednio do właściwego ministerstwa lub za pośrednictwem przedstawicielstw dyplomatycznych Surinamu. Wiza turystyczna nie upoważnia do podejmowania pracy w Surinamie.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Cudzoziemcy nie mogą nabywać ziemi, ani nieruchomości w Surinamie. Mogą jedynie wynajmować nieruchomości. Własność nieruchomości, a zwłaszcza ziemi jest zagwarantowana w prawie miejscowym tylko dla obywateli Surinamu i w przypadku ziemi traktowana jest przez władze jako dziedzictwo narodowe. W Surinamie większość ziem należy do państwa, mało jest prywatnych właścicieli działek i ziem. Prawo surinamskie dopuszcza jednak użyczanie i dzierżawę ziemi i nieruchomości cudzoziemcom.

System zamówień publicznych

System zamówień publicznych nie jest stosowany w Surinamie. Surinam jest w trakcie prac nad wdrożeniem spójnego systemu zamówień publicznych, wzorowanym na systemach członków CARICOM.  

Z uwagi na istniejące różnice między kulturą europejska a kulturą rejonu Karaibów, w przypadku nawiązywania stosunków handlowych w Surinamie, czy zakupu nieruchomości, rekomendujemy zasięgnąć rady osób doskonale znających miejscowe zwyczaje i mentalność mieszkańców kraju.

Administracja gospodarcza

http://www.cbvs.sr (Bank Centralny Surinamu; strona w jęz. holenderskim)

http://www.mintct.sr (Ministerstwo Transportu, Komunikacji i Turystyki; strona w jęz. holenderskim)

Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym

http://www.surinamedirectory.biz (Surinamska Izba Przemysłu i Handlu; strona w jęz. holenderskim)

www.carib-export.com (Karaibska Agencja Rozwoju Eksportu - Caribbean Export Development Agency)

http://www.caricom.org (oficjalna strona CARICOM)