Polska w Wietnamie

System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze:

System gospodarczy w Wietnamie w ogromnym stopniu determinuje ustrój polityczny. Kontrolę nad życiem politycznym, gospodarczym i społecznym sprawuje Komunistyczna Partia Wietnamu (KPW). Choć rozwój gospodarczy, pozyskiwanie inwestycji oraz transformacja energetyczna wraz z ochroną środowiska stanowią ważny element polityki tego państwa, nadrzędnym priorytetem pozostaje zapewnienie bezpieczeństwa publicznego.

Polityka gospodarcza stanowi ewolucję zmian systemowych powstałych w drugiej połowie lat 80. XX wieku, m.in. w wyniku tzw. reform „Đổi Mới” („odnowa”), służących otwarciu wietnamskiej gospodarki na świat. Na przestrzeni ostatnich czterech dekad poczyniono istotne kroki na rzecz uczynienia wietnamskiej gospodarki bardziej wolnorynkową. Obecnie rząd dąży do zwiększenia roli firm sektora prywatnego, ze szczególnym uwzględnieniem dużych wietnamskich grup kapitałowych. W ostatnim dwudziestoleciu Wietnam osiągał średni roczny wzrost PKB na poziomie ponad 6% (w 2024 r. – 7,09%). Od 2008 r. Wietnam jest uznawany za gospodarkę o średnich dochodach (lower-middle-income), a obecnym celem rządu jest awans do grona krajów o wyższych średnich dochodach (upper-middle-income). Stopa ubóstwa w Wietnamie spadła z ok. 75% w 1990 r. do ok. 3,5% w 2024 r.

W Wietnamie funkcjonuje „gospodarka rynkowa o orientacji socjalistycznej”, co przejawia się m.in. wysokim poziomem interwencjonizmu w niektórych sektorach gospodarki, preferencjami dla przedsiębiorstw państwowych oraz utrzymywaniem zasady, że ziemia jest własnością publiczną, a państwo przyznaje jedynie prawa do użytkowania gruntów osobom i firmom. Pomimo rozlicznych wyzwań i problemów strukturalnych oraz utrudnień w prowadzeniu działalności gospodarczej przez obcokrajowców, Wietnam jest powszechnie uznawany za kraj o znaczącym potencjale gospodarczym. To właśnie zagraniczne inwestycje odpowiadają za zdecydowaną większość eksportu i stanowią fundament przemysłowej części wietnamskiej gospodarki.

Pewne ryzyka biznesowe wiążą się z reformami regulacyjnymi, które mogą wpływać niekorzystnie na bardziej regulowane branże gospodarki (np. farmaceutyki, energetyka, infrastruktura, rolnictwo). Wysoka regulacja sektorów strategicznych, połączona z tworzeniem nowych ram prawnych mających na celu ograniczenie korupcji oraz wzmocnienie kontroli i bezpieczeństwa konsumentów, zwiększa nieprzewidywalność rynków. To generuje trudności dla lokalnych MŚP, w tym dla wietnamskich importerów.

Choć prawo antykorupcyjne Wietnamu należy do jednego z lepiej rozwiniętych w Azji, a w uwarunkowaniach gospodarczych obserwuje się stopniową poprawę sytuacji w tym zakresie – wspieraną m.in. cyfryzacją usług administracyjnych – to brak spójności w interpretacji przepisów generuje stosunkowo dużo barier administracyjnych. W rankingu percepcji korupcji Transparency International za 2024 r. Wietnam zajął 88. miejsce na 180 państw, osiągając 40 punktów (-1 pkt r/r; Polska jest sklasyfikowana na 53. miejscu). W Wietnamie wyzwaniem pozostaje także ochrona własności intelektualnej oraz zarządzanie danymi – wiele regulacji w tym zakresie jest nadal w fazie opracowywania. Trudnościami pozostają również: dostęp do energii elektrycznej, finansowania, pozyskiwanie zezwoleń budowlanych oraz egzekucja umów.

Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB:

Do głównych sektorów gospodarki należą: infrastruktura, wytwórstwo, handel detaliczny oraz rolnictwo i produkcja żywności. Struktura PKB w 2024 r. przedstawiała się następująco: usługi – 49,46%, przemysł i budownictwo – 45,17% oraz rolnictwo – 5,37%.

W 2024 r. wietnamska gospodarka odnotowała jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w regionie i na świecie – 7,09% (wobec 5,05% w 2023 r.). W ujęciu kwartalnym najsilniejszy wzrost zanotowano w IV kwartale 2024 r. – 7,55%.

Perspektywy wzrostu gospodarczego na 2025 r. są również dobre. Według danych wietnamskich wzrost PKB w trzech pierwszych kwartałach 2025 r. wyniósł 7,85%. Nieco ostrożniejsze są prognozy zewnętrzne: po trzech kwartałach 2025 r. Azjatycki Bank Rozwoju (ADB) przewiduje, że gospodarka Wietnamu w latach 2025 i 2026 wzrośnie odpowiednio o 6,3% i 6,0%.

Polityka kursowa:

Oficjalną walutą Wietnamu jest dong (VND). Kursy z dnia 8/12/2025 wynosiły: 1 PLN = 7.265 VND; 1 USD = 26.366 VND; 1 EUR = 30.700 VND.

Od 2011 r. wietnamski dong jest powiązany z amerykańskim dolarem, dzięki czemu jego kurs utrzymuje względną stabilność. Kurs VND jest kontrolowany i regulowany przez rząd. W 2024 r. kurs wymiany USD/VND charakteryzował się jednak zauważalnymi wahaniami. W drugim i czwartym kwartale występowała silna presja na dewaluację donga.

W porównaniu z początkiem roku Państwowy Bank Wietnamu podniósł centralny kurs walutowy o 1,9%, do poziomu 24 320 VND/USD. Kurs walutowy na rynku oficjalnym wzrósł o około 4,8%, do 25 430 VND/USD, natomiast kurs na tzw. rynku wolnym zwiększył się o 4,3%, osiągając 25 840 VND/USD.

Analizy obejmujące pierwsze trzy kwartały 2025 r. sugerują deprecjację wartości donga wobec dolara amerykańskiego w całym 2025 r. na poziomie ok. 5%.

Surowce i technologie krytyczne:

Wśród zasobów naturalnych Wietnamu znajdują się m.in. fosforany, węgiel, mangan, antymon, pierwiastki ziem rzadkich (jedne z największych pokładów na świecie), boksyt, chrom, morskie złoża ropy i gazu oraz drewno. Źródła energii obejmują przede wszystkim hydroenergetykę. Wietnam dysponuje również rozległymi obszarami żyznych gruntów ornych.

Stan infrastruktury:

Stan infrastruktury należy obecnie ocenić jako niewystarczający – zarówno w zakresie logistyki, jak i energetyki. Liczba dróg szybkiego ruchu jest bardzo ograniczona, a sieć kolejowa pozostaje przestarzała. Najbardziej konkurencyjnym elementem infrastruktury transportowej są porty morskie. Warto jednak odnotować szereg realizowanych oraz planowanych inwestycji, których celem jest znacząca poprawa infrastruktury logistycznej w najbliższych latach.

Wyzwaniem pozostaje rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną, wynikające m.in. z wysokiego tempa wzrostu gospodarczego – szacuje się, że na każdy 1% wzrostu PKB popyt na energię zwiększa się o ok. 1,5%.

Największe porty lotnicze w Wietnamie znajdują się w Hanoi oraz Ho Chi Minh City. Inne międzynarodowe porty lotnicze to: Can Tho, Da Lat, Da Nang, Hai Phong, Hue, Nha Trang i Phu Quoc. Ten ostatni, położony na cieszącej się rosnącą popularnością turystyczną wyspie Phu Quoc, jest obecnie intensywnie rozbudowywany.

Najważniejsze porty morskie w Wietnamie to: Cam Pha, Hon Gai, Hai Phong, Nghi Son, Cua Lo, Vung Ang, Chan May, Da Nang, Dung Quat, Quy Nhon, Van Phong, Nha Trang, Ba Ngoi, Ho Chi Minh, Vung Tau, Dong Nai oraz Can Tho.  

• Nowy Rok: 1 stycznia;
• Nowy Rok Księżycowy (Tet):
  • od ostatniego dnia ostatniego miesiąca księżycowego roku do trzeciego dnia kolejnego miesiąca księżycowego (w okolicach stycznia/lutego);
  • w 2026 r.: 16-20 lutego;
  • w praktyce święto trwa ponad tydzień.
• Święto Królów Hung:
  • w dziesiątym dniu trzeciego miesiąca księżycowego,
  • w 2026 r. – 27 kwietnia.
• Dzień Zwycięstwa: 30 kwietnia (rocznica wyzwolenia Sajgonu w 1975 r.);
• Dzień Pracy: 1 maja;
• Dzień Niepodległości: 1-2 września (rocznica proklamowania niepodległości w 1945 r.).

Najważniejsi partnerzy handlowi:

W 2024 r. obroty handlowe Wietnamu wyniosły 786,29 mld USD (+15,4% r/r), w tym eksport – 405,53 mld USD (+14,3% r/r), a import – 380,76 mld USD (+16,7% r/r). Wyższa dynamika importu pozwoliła na utrzymanie wysokiej nadwyżki handlowej, która osiągnęła 24,77 mld USD. Głównymi kierunkami importu do Wietnamu są Chiny (ChRL), Republika Korei, Japonia, Tajwan oraz Tajlandia.

W 2024 r. kluczowym rynkiem eksportowym dla Wietnamu były Stany Zjednoczone. Najwięksi partnerzy handlowi w eksporcie to kolejno: USA, Chiny, Republika Korei, Japonia oraz Hongkong. W 2024 r. obroty z USA osiągnęły 149,7 mld USD, co stanowiło ok. jedną trzecią całego eksportu Wietnamu; nadwyżka handlowa wyniosła 123,5 mld USD. W tym samym okresie wymiana handlowa z UE obejmowała 51,7 mld USD eksportu (+18,5% r/r) oraz 16,7 mld USD importu (+12% r/r), z nadwyżką handlową na poziomie 35 mld USD (+21,9% r/r).

Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe:

Głównymi towarami eksportowymi i importowymi Wietnamu pozostają telefony komórkowe i ich części, komputery, wyroby elektroniczne oraz części zamienne, a także maszyny, wyposażenie, tekstylia i odzież. Zdecydowaną większość wietnamskiego eksportu (ok. 75%) stanowi produkcja zakładów z udziałem bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), głównie przedsiębiorstw z państw trzecich. Sektorem wiodącym jest branża teleinformatyczna.

Struktura eksportu przekłada się na profil importu, który obejmuje przede wszystkim składniki produkcji. Dużą część importu stanowią podzespoły do wytwarzania zaawansowanej elektroniki, sprowadzane m.in. z Chin, Republiki Korei, Japonii oraz z Tajwanu.

Główni inwestorzy:

W obszarze inwestycji zagranicznych Wietnam pozostaje atrakcyjnym kierunkiem. Przyciąganie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) jest priorytetem politycznym rządu, a kapitał zagraniczny odgrywa kluczową rolę w napędzaniu wzrostu gospodarczego oraz rozwoju kraju.

W 2024 r. wartość nowo zarejestrowanych projektów i przejęć osiągnęła 38,23 mld USD. Wartość zrealizowanych inwestycji (FDI) wyniosła 25,35 mld USD (+9,4% r/r) i koncentrowała się przede wszystkim w sektorze przemysłu przetwórczego i produkcyjnego (ok. 65% zarejestrowanego FDI), w branży nieruchomości (ok. 18% kapitału), a także w handlu hurtowym i detalicznym oraz w sektorze dystrybucji energii elektrycznej.

Największym źródłem inwestycji był Singapur (10,21 mld USD; +31,4% r/r), następnie Republika Korei (7,06 mld USD; –37,5% r/r), a kolejnymi inwestorami były Chiny, Hongkong oraz Japonia. Pod względem liczby realizowanych projektów na pierwszym miejscu znalazły się Chiny (28,3% wszystkich projektów).

Z kolei bezpośrednie inwestycje zagraniczne Wietnamu za granicą wyniosły 555 mln USD w 151 projektach (ok. +50% r/r).

Główne kierunki inwestycji zagranicznych:

Według wietnamskiego Ministerstwa Planowania i Inwestycji (MPI), które nadzoruje działalność inwestycyjną, wartość wietnamskich inwestycji zagranicznych na koniec 2024 r. wyniosła 664,8 mln USD (+57,7% r/r) w 164 projektach. Najpopularniejszymi kierunkami lokowania kapitału były: Laos (28,8%), Indonezja (20,7%) oraz Indie (13,5%).

Rząd Wietnamu nie prowadzi dedykowanej polityki promowania ani zachęcania do bezpośrednich inwestycji zagranicznych realizowanych przez wietnamskie podmioty gospodarcze.

Wietnam jest członkiem m.in. Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Jako państwo członkowskie ASEAN, Wietnam należy do strefy wolnego handlu AFTA i jest sygnatariuszem umów o wolnym handlu z Chinami, Koreą Południową, Indiami, Australią i Nową Zelandią, a także partnerstwa ekonomicznego z Japonią (w tym osobnego dwustronnego partnerstwa ekonomicznego).

W 2015 r. zakończono negocjacje i podpisano umowy o wolnym handlu z Koreą Południową oraz Euroazjatycką Unią Gospodarczą (EEU – unia celna Rosji, Kazachstanu, Białorusi, Armenii i Kirgistanu). W 2020 r. weszła w życie umowa o wolnym handlu z Unią Europejską (EVFTA). W listopadzie 2020 r. Wietnam stał się również sygnatariuszem Regionalnego Wszechstronnego Partnerstwa Gospodarczego (RCEP), obejmującego kraje ASEAN oraz Chiny, Japonię, Koreę Południową, Australię i Nową Zelandię. W grudniu 2020 r. Wietnam podpisał ponadto umowę o wolnym handlu z Wielką Brytanią (UKVFTA).

Bilateralne stosunki gospodarcze od lat rozwijają się na wielu płaszczyznach, a wartość obrotów handlowych systematycznie rośnie. Nadal jednak utrzymuje się znaczący deficyt w handlu zagranicznym.

Źródło: GUS RP

Według wstępnych danych GUS RP za okres styczeń–wrzesień 2025 r. polski eksport do Wietnamu odnotował wzrost, co poprawia sytuację po spadkach zanotowanych w 2024 r. Niemniej jednak 40% wzrostowi eksportu towarzyszy 32% wzrost importu, co w praktyce utrzymuje negatywny bilans handlowy na poziomie około 14:1.

W polskim eksporcie do Wietnamu przeważają: maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęty elektroniczne i ich części, produkty rolno-spożywcze (mięso ryb, mięso wieprzowe i drobiowe oraz inne rodzaje, wyroby mleczarskie), różnego rodzaju pojazdy oraz wyroby przemysłu chemicznego, w tym farmaceutyki i kosmetyki.

W imporcie z Wietnamu, podobnie jak w skali globalnej, dominują: komputery i elektronika, maszyny i ich części, telefony komórkowe, wyroby przemysłu lekkiego oraz produkty rolno-spożywcze, takie jak kawa czy owoce.

Współpraca inwestycyjna i kapitałowa, choć w niewielkiej skali, nadal się rozwija. Wartość polskich inwestycji zagranicznych zarejestrowanych w Wietnamie do listopada 2021 r., według wietnamskich danych, wynosiła łącznie ok. 400 mln USD i obejmowała 23 projekty. W Polsce funkcjonuje ponad 250 spółek z udziałem kapitału wietnamskiego, jednak w przeważającej większości są to mikrofirmy zatrudniające maksymalnie kilka osób.

Relacje z UE:

Unia Europejska i Wietnam nawiązały stosunki dyplomatyczne w 1990 r. Od 1996 r. działa na terenie Wietnamu Delegatura UE. Ma także miejsce częsta wymiana wizyt o charakterze gospodarczym i rozwojowym.

UE i Wietnam podpisały w 2012 r. „Porozumienie o partnerstwie i współpracy” (Partnership and Cooperation Agreement, PCA), które zostało ratyfikowane w 2015 r. i zastąpiło wcześniejsze porozumienie z 1995 r.

W 2019 r. zakończono negocjacje i podpisano umowę o wolnym handlu (EVFTA), która weszła w życie 1 sierpnia 2020 r. W wyniku EVFTA zniesiono większość ograniczeń celnych, a umowa zakłada ostateczną liberalizację ceł dla 99% obrotów handlowych pomiędzy UE a Wietnamem. Wietnam zobowiązał się do liberalizacji ponad 65% stawek importowych w momencie wejścia umowy w życie, a pozostałe będą znoszone stopniowo w trakcie 10-letniego okresu przejściowego. W przypadku importu do Unii okres przejściowy obejmuje wybrane grupy najbardziej wrażliwych towarów, np. wyroby włókiennicze czy obuwie. W kontekście polskiego eksportu najkorzystniejsze zmiany obejmują m.in. nabiał, mięso, ryby, leki oraz maszyny i urządzenia. Uwolniony został również obrót usługami, w tym usługami dla biznesu, finansowymi, pocztowymi, ubezpieczeniowymi oraz w dziedzinie badań i rozwoju. Umowa ułatwia także wzajemny dostęp do rynków zamówień publicznych.

Wietnam jest największym partnerem handlowym UE w zakresie towarów w ramach ASEAN. Największymi unijnymi eksporterami do Wietnamu są Niemcy, Holandia, Wielka Brytania, Włochy oraz Francja, natomiast importerami z UE do Wietnamu są Dania, Wielka Brytania, Włochy, Hiszpania i Francja. Najważniejszymi produktami eksportowymi Wietnamu były elektronika, obuwie, tekstylia i odzież, komputery i części zamienne, kawa, owoce morza oraz produkty drewniane. W imporcie z UE do Wietnamu dominują maszyny przemysłowe i elektryczne, samoloty, pojazdy, produkty farmaceutyczne, chemiczne, mleczne oraz pasza dla zwierząt.

Według danych wietnamskiego urzędu statystycznego w 2024 r. wymiana handlowa z UE wyniosła 51,72 mld USD (+18,5% r/r) w eksporcie oraz 16,73 mld USD (+12% r/r) w imporcie, z nadwyżką handlową na poziomie 35 mld USD. W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 2025 r. dwustronna wymiana handlowa wzrosła o 7,7% r/r do 48,4 mld USD, przy czym wietnamski eksport wyniósł 36,9 mld USD (+8,4%), a import 11,3 mld USD (+5,4%).

Unia Europejska jest ważnym inwestorem w Wietnamie. Wiele firm europejskich prowadzi działalność na rynku wietnamskim w formie inwestycji, a nie wyłącznie handlowo. Inwestycje z krajów UE koncentrują się przede wszystkim w sektorze przetwórstwa i produkcji. Do połowy 2025 r. kraje członkowskie UE zainwestowały w Wietnamie 35 mld USD, co plasuje UE na 5. miejscu wśród największych inwestorów, po Japonii, Korei Południowej, Singapurze, Chinach oraz Hongkongu. UE i Wietnam zawarły także dwustronną umowę o ochronie inwestycji (EVIPA), która oczekuje na ratyfikację przez poszczególne państwa członkowskie. Obecnie EVIPA ratyfikowało 20 państw, w tym Polska (27.11.2025).

Znaczącym elementem współpracy jest tradycyjnie pomoc rozwojowa UE dla Wietnamu. Priorytetowe obszary finansowania obejmują ochronę zdrowia, zmniejszenie ubóstwa, pomoc techniczną, handlową oraz współpracę gospodarczą. UE wspiera Wietnam m.in. w ramach Partnerstwa na rzecz Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej (JETP) oraz innych inicjatyw i projektów wspierających działania rozwojowe kraju.

Baza traktatowa:

• Porozumienie o współpracy między Ministerstwem Cyfryzacji RP a Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego Wietnamu o współpracy w obszarze cyberbezpieczeństwa (26/10/12025).
• Porozumienie o współpracy między Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP a Ministerstwem SRW (16/01/2025)
• Porozumienie o współpracy w dziedzinie pracy i spraw społecznych między Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej RP a Ministerstwem Pracy, Inwalidów i SRW (01/2025).
• Porozumienie między akademiami dyplomatycznymi RP i SRW (03/2023).
• Porozumienie między Ministerstwem Finansów RP a Ministerstwem Finansów SRW o współpracy (12 /11/2020). 
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Socjalistycznej Republiki Wietnamu o współpracy finansowej (28/11/2017).
• Porozumienie między Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi SRW o Współpracy w Rolnictwie (28/11/2017).
• Porozumienie między Ministrem Środowiska RP a Ministerstwem Zasobów Naturalnych i Środowiska SRW o współpracy w dziedzinie ochrony zasobów naturalnych i środowiska (28/11/2017).
• Porozumienie między Ministrem Rozwoju i Finansów RP a Ministerstwem Przemysłu i Handlu SRW o współpracy gospodarczej (28/11/2017).
• Porozumienie między Departamentem Zdrowia Zwierząt Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi SRW a Głównym Lekarzem Weterynarii RP o rozwoju współpracy w dziedzinie weterynarii (09/09/2010).
• Umowa między Rządem RP a Rządem SRW o udzieleniu kredytu w ramach pomocy wiązanej (22/01/2008).
• Umowa między Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi SRW o współpracy w dziedzinie rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych (17/01/2005).
• Umowa między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie udzielenia kredytu (06/06/1998); 
• Umowa między Rządem RP a Rządem SRW o współpracy w transporcie morskim (06/12/1995); 
• Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Socjalistyczną Republiką Wietnamu w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji (31/08/1994).
• Umowa między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (31/08/1994).
• Umowa między Rządem PRL a Rządem SRW o cywilnej komunikacji lotniczej (11/09/1976).

z Unią Europejską:

• Porozumienie o wolnym handlu pomiędzy UE i Wietnamem (EVFTA; 01/08/2020).
• Porozumienie od ochronie inwestycji pomiędzy UE i Wietnamem (EVIPA) – zacznie obowiązywać po ratyfikacji przez wszystkie państw UE; obecnie 20 (w tym Polska)​​