Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają:

• rolnicy i domownicy, którzy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników,
• rolnicy i domownicy, którzy nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników i ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu. 

• Rolnik – pełnoletnia osoba fizyczna, która mieszka i prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w posiadanym (na podstawie tytułu własności, współwłasności, umowy dzierżawy, użytkowania) gospodarstwie rolnym lub w dziale specjalnym produkcji rolnej.
• Małżonek rolnika, który pracuje w gospodarstwie rolnika lub w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.
• Domownik – osoba bliska rolnikowi, która: 
  • ukończyła 16 lat, 
  • pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub mieszka na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, 
  • stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.
• Członkowie rodziny rolnika i domownika, którzy spełniają definicję ustawową określoną w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

• wypełniony, podpisany i zeskanowany druk Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego KRUS UD-2Z.

1. Pobierz, wydrukuj, wypełnij i zeskanuj Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego KRUS UD-2Z.
2. Zaloguj sie do swojego konta w ePUAP. Potrzebujesz do tego profilu zaufanego. Sprawdż, jak założyć profil zaufany.
3. W Katalogu spraw wpisz miasto lub kod pocztowy, aby wybrać odpowiedni oddział regionalny lub placówkę terenową KRUS. Szczegóły znajdziesz w sekcji Gdzie składasz dokumenty.
4. Kliknij Pokaż sprawy wybranego urzędu, a następnie Sprawy ogólne i wybierz Pismo ogólne do podmiotu publicznego.
5. Kliknij Załatw sprawę.
6. Ponownie wybierz odpowiedni oddział regionalny lub placówkę terenową KRUS. Szczegóły znajdziesz w sekcji Gdzie składasz wniosek.
7. Wypełnij formularz. W polu:

• Wybierz rodzaj pisama wybierz: inne pismo;
• Doprecyzuj rodzaj pisma – wpisz: Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego KRUS UD-2Z;
• Wpisz tytuł pisma: Zgłoszenie do jednostki organizacyjnej KRUS w (wpisz odpowiedni oddział regionalny lub placówkę terenową KRUS);
• Opisz swoją sprawę wpisz np. Składam zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego KRUS UD-2Z.

7. Uzupełnij Dane kontaktowe.
8. Kliknij Dalej, a następnie Podpisz i wyślij.

W przypadku:

• ubezpieczonego – niezwłocznie,
• członka rodziny – w ciągu 7 dni. 

Przez elektroniczną skrzynkę podawczą (ePUAP) właściwych ze względu na miejsce prowadzenia działalności rolniczej:

• oddziału regionalnego,
• placówki terenowej KRUS.

Usługa jest bezpłatna.

KRUS wprowadzi dane ubezpieczonego i członka rodziny do ewidencji KRUS niezwłocznie:

• po sprawdzeniu kompletności danych podanych w zgłoszeniu oraz
• po dokonaniu oceny, że zostały spełnione wszystkie warunki ustawowe. 

• Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego rolników i domowników powstaje od dnia złożenia zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. 
• Członkowie rodziny uzyskują prawo do świadczeń od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.
• Decyzje w sprawach ubezpieczenia zdrowotnego KRUS wydaje jedynie w sprawach spornych. 
• Informacje na temat zasad podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez rolników i domowników oraz członków ich rodzin znajdują się na stronie internetowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.).