Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Na muralu autorstwa Bartosza Kosowskiego, na ścianie budynku przy ul. Solec 85 na warszawskim Powiślu, został utrwalony wizerunek poety odwzorowany z fotografii portretowej z 1939 r. Na ścianie umieszczono także fragment wiersza „Spojrzenie” Baczyńskiego: „I jeden z nas — to jestem ja, którym pokochał. Świat mi rozkwitł jak wielki obłok, ogień w snach i tak jak drzewo jestem — prosty”.

Nieprzypadkowo ten mural jest w tym miejscu, gdzie go doskonale widać z okien pociągów jadących wiaduktem kolejowym przez Powiśle. Wpisujemy w ten sposób wielkiego polskiego poetę w Warszawę, gdzie się urodził i zginął. Przypominamy go Polsce, także młodemu pokoleniu – powiedział wicepremier Piotr Gliński.

Minister kultury przypomniał, że Krzysztof Kamil Baczyński miał marzenia i plany na przyszłość - chciał studiować na Akademii Sztuk Pięknych, w czasie wojny zawarł związek małżeński z Barbarą Drapczyńską.

Chciał żyć jak całe to pokolenie urodzone po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą w latach 20. Pokolenie naszych, moich rodziców, którzy mieli wtedy także inne bardzo poważne obowiązki do spełnienia, które nie pozwoliły młodemu Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu kontynuować swojej kariery artystycznej – dodał wicepremier.

Podkreślił, że był to wybitny poeta, a jednocześnie człowiek wierny wartościom w życiu osobistym i w życiu wspólnotowym.

Tamto pokolenie podejmowało dramatyczne decyzje z rozterkami, ale jednak w sposób absolutnie zdecydowany. Rówieśnicy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego– „Zośka”, „Rudy” czy inni znani chłopcy, którzy zginęli w czasie wojny byli nad wyraz poważnymi na swój wiek, podejmującymi dramatyczne decyzje w pełni świadomie - zaznaczył wicepremier Gliński.

Minister kultury zauważył, że w świecie współczesnym powrót do najważniejszych wartości, za które zginął Baczyński jest czymś bezcennym. Dlatego pamięć o Baczyńskim, o jego twórczości, życiu i wyborach tamtego pokolenia jest tak ważna.

Wicepremier Piotr Gliński przypomniał, że Sejm ogłosił 2021 rok także Rokiem Norwida, Lema i Różewicza - wybitnych postaci, bardzo ciekawych. Dodał, że „przez ich życie przewijały się bardzo istotne wybory aksjologiczne, życiowe i wspólnotowe”.

W przeddzień 100. rocznicy urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, 21 stycznia minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński wraz z wiceminister Anną Krupką złożył kwiaty pod tablicą upamiętniającą śmierć poety w Pałacu Blanka – obecnej siedzibie resortu sportu. Złożono kwiaty także w holu głównym, gdzie znajduje się popiersie upamiętniające poetę-żołnierza.

Instytucje kultury uczczą rok Baczyńskiego

W Roku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w całej Polsce instytucje kultury organizują wydarzenia przypominające życie i twórczość najwybitniejszego poety Pokolenia Kolumbów. To wystawy, spektakle, koncerty, filmy, warsztaty, spotkania czy lekcje dla uczniów i studentów, a także przeróżne publikacje zarówno w wydaniu papierowym, jak i publikowane w mediach elektronicznych.

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza zaprezentuje wydawnictwo „Cudowne przygody pana Pinzla rudego” autorstwa Baczyńskiego wraz ze zdjęciami z archiwum rodzinnego poety oraz zorganizuje poświęconą mu wystawę online. Muzeum Historii Polski udostępni szkołom materiały edukacje nt. pokolenia Kolumbów, a także zaprosi na warszawskie spacery historyczne śladami Norwida i Baczyńskiego. Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” udostępni dla młodzieży grę mobilną o życiu i twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Natomiast Muzeum II Wojny Światowej planuje druk i kolportaż specjalnej ulotki, kampanię w mediach społecznościowych oraz spotkania online poświęcone Baczyńskiemu. Także Muzeum Śląskie w Katowicach, Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu oraz Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim czy Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego planują spotkania dot. twórczości poety.

Teatry i instytucje kultury, jak Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, zorganizują koncerty poświęcone Baczyńskiemu. Dodatkowo Teatr Muzyczny w Łodzi zaprosi na warsztaty interpretacji tekstów poetyckich, a Teatr Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie na spektakl muzyczny dla młodzieży i dorosłych pt. „Baczyński. Wolność to My”.

W Roku Baczyńskiego Instytut Literatury wyda monografię poety z antologią Hanny Kryńskiej „Rzeczy niepokój”, planuje także wydanie internetowego tygodnika oraz publikację „Rozmowa o poecie”. Natomiast przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu zostanie wydany „Portret Baczyńskiego”, czyli wspomnienia Jerzego Andrzejewskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Jerzego Zagórskiego, Stanisława Piętaka, Zbigniewa Czajkowskiego i innych o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim, a także jego wiersze w tłumaczeniach Anatolija Gieleskuła, Marii Pietrowych, Borysa Słuckiego pt. „Baczyński po rosyjsku”. Centrum planuje także tłumaczenie wybranych wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego na język ukraiński.
 

Portal PolskieRadio24.pl z okazji roku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego przygotował serwis internetowy składający się z unikatowych nagrań archiwalnych Polskiego Radia, wspomnień, wierszy w interpretacji wybitnych polskich aktorów, a także piosenek do tekstów Baczyńskiego. Strona baczynski.polskieradio24.pl wystartowała w 100. rocznicę urodzin artysty - 22 stycznia br.

Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński (ps. „Jan Bugaj”, „Emil”, „Jan Krzyski”, „Krzysztof”, „Piotr Smugosz”, „Krzysztof Zieliński”, „Krzyś”; ur. 22 stycznia 1921 w Warszawie, zm. 4 sierpnia 1944 tamże) – polski poeta czasu wojny, podchorąży Armii Krajowej, podharcmistrz Szarych Szeregów, jeden z przedstawicieli pokolenia Kolumbów, w czasie okupacji związany z pismem „Płomienie” oraz miesięcznikiem „Droga”. Zginął w czasie powstania warszawskiego jako żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej.

Zachowały się wszystkie jego dzieła: ponad 500 wierszy, kilkanaście poematów i około 20 opowiadań. Najbardziej znane wiersze Baczyńskiego to: „Elegia o...” [chłopcu polskim], „Mazowsze”, „Historia”, „Spojrzenie”, „Pragnienia”, „Ten czas”, „Pokolenie”, „Biała magia”, „Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę...”, „Polacy[13]”.

Jego wiersze były śpiewane m.in. przez Ewę Demarczyk (utwór „Wiersze wojenne”, „Deszcze”, „Na moście w Avignon”), Janusza Radka, Michała Bajora, Grzegorza Turnaua, zespół Lao Che (utwór „Godzina W”) i Ankh. Fragment jego wiersza „Historia” posłużył za tytuł filmu „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni..”.

Zachowało się również kilkaset rysunków i grafik Baczyńskiego, jak na przykład ilustracje do poszczególnych wierszy poety, projekty okładek własnych tomików, kolekcja rysunków z psem Baczyńskiego, studium kocich łebków czy rysunki o tematyce orientalnej.

Życie i twórczość Baczyńskiego stały się tematem kilku filmów, m.in. „Dzień czwarty”, w którym poetę zagrał Krzysztof Pieczyński i „Baczyński” w reżyserii Kordiana Piwowarskiego (z tytułową rolą Mateusza Kościukiewicza).