65. rocznica przyjęcia tzw. Konwencji haskiej z 1954 r.
14.05.2019
Dziś przypada 65. rocznica przyjęcia Konwencji o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (tzw. Konwencji haskiej z 1954 r.). Konwencja stanowiła akt końcowy Konferencji, odbywającej się w od 21 kwietnia do 14 maja 1954 r. w Hadze. Podczas konferencji zostały przyjęte projekty przygotowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury.
Dziś przypada 65. rocznica przyjęcia Konwencji o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (tzw. Konwencji haskiej z 1954 r.). Konwencja stanowiła akt końcowy Konferencji, odbywającej się w od 21 kwietnia do 14 maja 1954 r. w Hadze. Podczas konferencji zostały przyjęte projekty przygotowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury.
- Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego
- Regulamin wykonawczego do tej Konwencji
- Protokół dotyczącego Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego
Konwencja wprowadziła nakaz powstrzymywania się stron uczestniczących w konflikcie zbrojnym od świadomego niszczenia, dewastacji, bezprawnego przywłaszczania oraz stosowania jakichkolwiek środków odwetu skierowanych przeciwko dobrom kultury.
Wielką rolę w rozwoju międzynarodowej ochrony dóbr kultury i przyjęciu konwencji z 1954 r. odegrał przedstawiciel Polski prof. Jan Zachwatowicz.
Prof. Jan Zachwatowicz był autorem zwycięskiego projektu w rozpisanym wśród uczestników konferencji w Hadze konkursie na znak graficzny służący do oznaczenia obiektów dziedzictwa, które podlegają - w myśl przepisów Konwencji - ochronie. Zwycięska praca polskiego twórcy to znana dzisiaj na całym świecie tzw. błękitna tarcza, która służy ochronie zabytków przed zniszczeniem w trakcie działań zbrojnych.
Zgodnie z art. 16 Konwencji: Znakiem rozpoznawczym Konwencji jest tarcza skierowana ostrzem w dół, podzielona wzdłuż przekątnych na cztery pola, dwa błękitne i dwa białe (tarcza herbowa złożona z błękitnego kwadratu, którego jeden z kątów tworzy ostrze tarczy, oraz umieszczonego nad nim błękitnego trójkąta, rozgraniczonych po każdej stronie białym trójkątem).
Prof. Jan Zachwatowicz (1900-1983) to jeden z największych polskich konserwatorów w historii. Ukończył w Petersburgu Instytut Inżynierii Cywilnej. Po II wojnie światowej (1945 -1957), w czasach odbudowy kraju, pełnił funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków, a następnie przewodniczącego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Był jednym z inicjatorów powołania w 1964 r. Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych ICOMOS, której był następnie prezesem. Do największych osiągnięć w dorobku konserwatorskim prof. Jana Zachwatowicza należą: rynek Starego Miasta w Warszawie, odbudowa zespołu urbanistycznego katedry św. Jana oraz restytucja Zamku Królewskiego w Warszawie
