Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Andrzej Klimczak

Współtwórca Polskiej Opery Królewskiej. Bas-baryton, absolwent Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

Z chwilą ukończenia studiów w 1987 roku rozpoczął karierę jako solista Warszawskiej Opery Kameralnej. Jego pierwsze solowe role to Osmin w Zaide W. A. Mozarta oraz Jan w Żółtej szlafmycy K. Majera (Gaetana). Niedługo potem zadebiutował w roli Figara w Weselu Figara W. A. Mozarta w Teatro Principal w Alicante (1988, Hiszpania).

Dotychczasowy dorobek artysty obejmuje ponad pięćdziesiąt pierwszoplanowych bas-barytonowych partii, od barokowych dzieł kompozytorów takich jak Haendel czy Bach, poprzez niemal wszystkie pierwszoplanowe role w operach Mozarta (wśród nich Don Giovanni, Leporello, Papageno, Figaro, Hrabia Almaviva, Guglielmo, Don Alfonso) i Rossiniego (m.in. Don Bartolo w Cyruliku Sewilskim, Mustafa we Włoszce w Algierze czy Selim w Turku w Italii), aż po utwory współczesne – by wspomnieć tylko tytułową partię w Balthazarze czy  Felixa w Polieukcie Zygmunta Krauzego.

Do jego koronnych partii zalicza się również kreację roli Eugeniusza Oniegina w operze Czajkowskiego oraz Forda w Falstaffie Verdiego.

Ceniony interpretator liryki wokalnej, laureat II Konkursu Moniuszkowskiego w Warszawie.

Szczególne miejsce w jego dorobku artystycznym zajmuje repertuar oratoryjno-kantatowy. Artysta specjalizuje się w interpretacji barokowych oper i oratoriów. Do jego największych sukcesów należą liczne kreacje partii basowej w Mesjaszu Haendla, a także utrwalone w postaci nagrań CD role Argenia w Imeneo Haendla oraz Licomede w Tetide in Sciro D.Scarlattiego.

Jako solista występował na wielu prestiżowych scenach i w salach koncertowych Europy i świata, m.in. w Japonii, Libanie, Izraelu czy Omanie.

Brał udział w wielu liczących się na świecie festiwalach, m.in. na Carrintischer Sommer (1995), KlangBogen Wien Mozart A-Z (1996) oraz na Festiwalu Muzycznym w Madrycie (1994-6).

W Polsce występował także na deskach Opery Dolnośląskiej, Opery Bydgoskiej, Teatru Wielkiego w Łodzi oraz w wielu filharmoniach i salach koncertowych (Warszawa, Rzeszów, Gdańsk, Poznań, Łódź, Białystok, Szczecin, Płock).

Liczne partie kreował pod batutą R. Zimaka, S. Stuligrosza, Ph. Entremonta, T. Wojciechowskiego, J. Kasprzyka, E. Michnik, M. Nowakowskiego, T. Karolaka, R. Silvy, Z. Gracy, Ł. Borowicza, K. Bumanna, M. N. Niesiołowskiego.

W 2001 roku został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Złotym Krzyżem Zasługi dla Rzeczypospolitej Polskiej, zaś w roku 2012 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Śp. prof. Ryszard Peryt

Profesor Ryszard Peryt - reżyser, aktor, twórca inscenizacji oper barokowych, klasycznych i XIX-wiecznych oraz polskich prawykonań oper XX wieku. Jako jedyny na świecie zrealizował wszystkie dzieła sceniczne Mozarta, inscenizował również utwory oratoryjne.

Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie na Wydziale Aktorskim (1970) i Reżyserskim (1979). Wpływ na kształtowanie osobowości artystycznej miała fascynacja Teatrem Laboratorium J. Grotowskiego.

Tuż po dyplomie aktorskim Ryszard Peryt utworzył wspólnie z M. Dziewulską i grupą absolwentów PWST własny teatr – Puławskie Studio Teatralne, w latach 1970-1975 pracował tam jako aktor i reżyser, zajmując się twórczością m.in. J. Słowackiego, C. K. Norwida, W. Majakowskiego i A. Czechowa. W latach 1975-1979 doskonalił warsztat reżyserski i aktorski u boku E. Axera w warszawskim Teatrze Współczesnym, w kolejnych sezonach reżyserował w teatrach Narodowym – za dyrekcji A. Hanuszkiewicza (Benefis A. Czechowa, Romeo i Julia W. Shakespeare'a) i w Ateneum (Opera za 3 grosze B. Brechta).

W latach 1979-1989 związał się z Operą im. S. Moniuszki w Poznaniu (obecny Teatr Wielki). Tamtejsza inscenizacja oratorium Joanna d'Arc na stosie A. Honeggera przyniosła mu pierwszy głośny sukces. Spektakle z okresu poznańskiego zaliczane są do najwybitniejszych osiągnięć polskiej reżyserii operowej. Od lat 80. XX wieku współpracował również z innymi teatrami operowymi i muzycznymi w Polsce, jak: Widma S. Moniuszki w Teatrze Muzycznym w Gdyni, Lo sposo deluso W.A. Mozarta (światowa prapremiera), Cyrulika sewilskiego G. Rossiniego i Mefistofelesa A. Boito w Teatrze Wielkim w Łodzi, Nabucco G. Verdiego w Operze Bałtyckiej i Operze Nova w Bydgoszczy, Mazepę P. Czajkowskiego i Quo Vadis F. Nowowiejskiego w obecnym Teatrze Wielkim w Warszawie. Reżyserował także za granicą – wielokrotnie na scenach operowych w Hannowerze i Biel w Szwajcarii, w weneckim Teatro la Fenice, w operach w Ankarze, Kairze, Belgradzie, gdzie powstały spektakle mozartowskie, a także inscenizacje dzieł H. Berlioza, S. Prokofiewa, I. Strawinskiego, B. Brittena i inne.

W latach 1985-2005 był reżyserem Warszawskiej Opery Kameralnej. W latach 1987-1993 przygotował inscenizację wszystkich utworów scenicznych W. A. Mozarta dla uczczenia 200. rocznicy śmierci kompozytora. Realizacja zdobyła rozgłos na świecie, przedstawienia pokazywane były w autorskim kształcie przez 15 lat w ramach Festiwalu Mozartowskiego w Warszawskiej Operze Kameralnej oraz na festiwalach i scenach operowych Europy, Libanu, Izraela i Japonii.

Realizował utwory operowe od wczesnego baroku, m.in. J. Periego, F. Caccini, S. Landiego, przede wszystkim zaś wszystkie zachowane dzieła sceniczne C. Monteverdiego. Wystawił również utwory G.F. Haendla, J. Blowa, H. Purcella i innych.

W sezonie 1996/1997 Ryszard Peryt był dyrektorem artystycznym Teatru Narodowego – Sceny Opery i Baletu. Prowadził seminaria teatralne i operowe, m.in. we Włoszech, Czechach i na Słowacji. Od 2008 r. był profesorem Akademii Teatralnej w Warszawie.

Od 1 sierpnia 2017 roku pełnił obowiązki dyrektora Polskiej Opery Królewskiej. W 2018 roku został honorowany doroczną nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii muzyka. Zmarł 23 stycznia 2019 r. po długie chorobie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 26 stycznia. Ryszard Peryt spoczął w Panteonie Wielkich Polaków Świątyni Opatrzności Bożej. Prezydent Andrzej Duda odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.