Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

„To wspaniałe doświadczenie”

Zapraszam wszystkich Polaków, turystów, szkoły, aby odwiedzić tę wystawę. To wspaniałe doświadczenie. Można obejrzeć cenne dzieła sztuki, ale też spojrzeć na życie św. Jana Pawła II – powiedział minister kultury.

Piotr Gliński podkreślił, że wystawa „Arcydzieła z Watykanu” miała być prezentowana w roku 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II, ale względu na pandemię prezentowana jest w 40. rocznicę zamachu na polskiego papieża.

Dziękując pracownikom Zamku Królewskiemu oraz Radzie Papieskiej ds. Kultury prof. Piotr Gliński przypomniał, że w 2019 r. podpisany został list intencyjny dotyczący współpracy kulturalnej między Watykanem a Polską.

Dzięki temu możemy rozwijać współpracę kulturalną - zwrócił uwagę.

Cztery części wystawy

Ekspozycję przekrojowo zaznajamiającą z historią powołania Karola Wojtyły na najwyższy urząd zwierzchnika Kościoła katolickiego podzielono na cztery części, do których prowadzą symboliczne bramy.

• Pierwszą część, zatytułowaną Powołanie, otwiera brama w kształcie krzyża, za którą Karol Wojtyła odkrywa przed widzem drogę swojego powołania i kapłaństwa. Myślą przewodnią tej części ekspozycji jest ukazanie Karola Wojtyły w otoczeniu sztuki i przybliżenie nauki papieskiej na temat roli i znaczenia kultury w życiu narodu i społeczeństwa. Zwiedzającym towarzyszą słowa Karola Wojtyły o jego powołaniu kapłańskim, drodze przez studia na Angelicum w Rzymie, przyjęciu sakry biskupiej i arcybiskupiej, objęciu stolicy arcybiskupiej w Krakowie i to wszystko w otoczeniu malarstwa bezpośrednio nawiązującego do słów Wojtyły. Po raz pierwszy pokazane zostaną w Polsce archiwalia dokumentujące studia rzymskie Karola Wojtyły, w tym indeks i praca doktorska. W tej części można jeszcze zobaczyć list Karola Wojtyły do Juliusza Osterwy z zaproszeniem na święcenia kapłańskie i Mszę prymicyjną, dyplom magisterski uzyskany na UJ, rękopis Kazania na Areopagu oraz stroje kapłańskie Wojtyły.
• Druga brama, z wyobrażeniem kluczy, wprowadza w czas posługi papieskiej Jana Pawła II. W tej części można zobaczyć m.in. wizerunek św. Piotra z XVI w., rysunek przypisywany Rafaelowi z przedstawieniem sceny wręczenia kluczy św. Piotrowi przez Chrystusa, trony z papieskich pielgrzymek do Polski, dzieła sztuki z Muzeów Watykańskich, które były darami Ojca Świętego dla władz polskich, dary od polskich premierów dla papieża, wizerunki Madonn, jako odpowiedź na papieskie zawołanie Totus Tuus oraz papieską sutannę i ornaty.
• Za trzecią – w kształcie kopuły Bazyliki św. Piotra – znajduje się sekwencja W kręgu sztuki Watykanu, w której prezentowane są – wcześniej nie pokazywane w Polsce – obrazy z Muzeów Watykańskich. Na wystawie zaprezentowano siedem arcydzieł: Madonna z Dzieciątkiem i świętymi Dominikiem i Katarzyną Aleksandryjską Fra Angelica, Święty Mateusz z aniołem Guida Reniego, Uczynki miłosierdzia Olivuccia di Ciccarellego, Odkupiciel Antonia Allegriego, zwanego Correggiem, Święta Trójca z martwym Chrystusem Ludovica Carracciego, Madonna z Dzieciątkiem Giovanniego Battisty Salviego zwanego Sassoferratem i Obserwacje astronomiczne Donata Cretiego.

Po raz pierwszy zostanie też pokazany najnowszy i zarazem jeden z najcenniejszych nabytków zamkowej kolekcji – obraz pt. Tronująca Madonna z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych Jana Chrzciciela, Piotra, Pawła i Zenobiusza (?) oraz dwóch aniołów i donatorów autorstwa Taddeo Gaddiego, najbardziej znanego ucznia i wieloletniego współpracownika słynnego Giotta di Bondone.

• Wystawę zamyka brama z symbolem ulatującej gołębicy o wymownym tytule Testament, za którą znajdują się m.in. relikwiarze św. Jana Pawła II i XIV-wieczny obraz Simone Martiniego Anioł.

Ekspozycji towarzyszą utwory dedykowane Janowi Pawłowi II przez wybitnych polskich kompozytorów: w pierwszej części brzmi „Totus Tuus” Henryka Mikołaja Góreckiego, w części drugiej „Victoria” Wojciecha Kilara, w dwóch ostatnich częściach utwór „Chaconne” Krzysztofa Pendereckiego, skomponowany w 2005 r. tuż po śmierci papieża. Fragmenty partytur dwóch ostatnich utworów można zobaczyć na wystawie.

Celem wystawy jest również zwrócenie uwagi na rolę kultury w życiu i nauczaniu Karola Wojtyły, który w Liście do Kardynała Sekretarza Stanu Agostino Casaroli w związku z powołaniem do życia Papieskiej Rady ds. kultury (Rzym, 20.05.1982) pisał m.in. Synteza kultury i wiary jest wymaganiem nie tylko kultury, lecz także wiary [...]. Wiara, która nie staje się kulturą, jest wiarą nie w pełni przyjętą, nie w całości przemyślaną, nie przeżytą wiernie.

Wystawie otwartej do 13 czerwca towarzyszą wykłady oraz program edukacyjny.