Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie

Dzięki wsparciu MKiDN od kilku lat w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie trwają prace konserwatorskie. Remontowane są wieże, arkady, prospekt organowy i empora oraz elewacja kościoła. W ciągu czterech lat w ramach ministerialnych programów MKiDN przekazało na ten cel już 1,4 mln zł.

Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie jest doskonale zachowanym barokowym zespołem architektonicznym ufundowanym przez hetmana Jana Klemensa Branickiego, o wyjątkowych walorach historycznych i artystycznych w polskiej architekturze barokowej.

Kościół został wybudowany i wyposażony w latach 1742-1751, konsekrowany w 1750 roku. Budowa kościoła, który zajął całą wschodnią pierzeję rynku wiązała się z przebudową Tykocina podjętą przez Branickiego.

Prace budowlane prowadził Tomasz Belloti. Plebanię zaczęto budować w 1748 roku. W tymże roku teren przykościelny ogrodzono murem. Projekt bramy z popiersiami czterech ewangelistów wykonał Jan Henryk Klemm. Po śmierci proboszcza w 1751 r., Branicki powierzył parafię Zgromadzeniu Misjonarzy oraz podjął się ufundowania seminarium dla kleryków diecezji łuckiej. W związku z nowym zadaniem, w latach 1769-1771 rozbudowano plebanię wg projektu Kazimierza Nowickiego Jr.

Po powstaniu styczniowym władze carskie odebrały misjonarzom parafię oraz zlikwidowały seminarium. Podczas II wojny światowej kościół ucierpiał z powodu wysadzenia mostu. Remontowany w latach 1870-1873, w latach 1910-1911 Władysław Drapiewski zakonserwował barokową polichromię w prezbiterium i w nawie głównej oraz przemalował ściany w nawach bocznych i kaplicy.

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP oraz w pokamedulski klasztor w Wigrach

Przy wsparciu MKiDN prowadzone są także prace konserwatorskie w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP oraz w pokamedulskim klasztorze w Wigrach. Od 2016 r. na przekazaliśmy na ten cel prawie 1,5 mln zł.

Dzięki ostatnio przyznanej dotacji (760 tys. zł) na terenie klasztoru prowadzony jest m.in. bardzo potrzebny remont murów.

Klasztor Kamedułów w Wigrach położony jest w malowniczym zakątku Suwalszczyzny – nad jeziorem Wigry. Sacrum tego miejsca to symboliczna sala kapitularza klasztornego położona w centralnej części budynku Kaplicy Kanclerskiej.

Wzgórze wigierskie odwiedzali wielcy królowie od Władysława Jagiełły zaczynając, a na Janie Kazimierzu kończąc. Przyjeżdżali tam wielcy architekci, malarze, poeci. Klasztor w Wigrach odwiedził również św. Jan Paweł II.

MKiDN wspiera również prace konserwatorskie w zabytkowych kościołach m.in. w Turośli, Kołakach Kościelnych, Wiźnie, Sejnach, Szumowie i Drohiczynie.

Kościół pw. Chrystusa Króla i św. Rocha w Białymstoku

„Białystok – zespół kościoła pod wezwaniem Chrystusa Króla i św. Rocha” został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 10 grudnia 2018 roku. Tym samym białostocka świątynia trafiła na prestiżową listę, która dziś liczy już 107 cennych zabytków.

Zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha uznawany jest za wybitne dzieło międzywojennego modernizmu oraz za najlepszą realizację Oskara Sosnowskiego. Świątynia jest budowlą doskonale definiującą swoją epokę, pozostając jednocześnie jedynym w swoim rodzaju awangardowym dziełem. Pomimo wyraźnie nowoczesnego wyrazu można dostrzec w jej architekturze echa minionych epok, zwłaszcza gotyku, renesansu i baroku. Plan ośmiobocznej nawy otoczonej wieńcem wielobocznych aneksów jest nawiązaniem do centralnych kościołów włoskiego renesansu, ale również do centralnych świątyń gotyckich. Zaczerpnięte z renesansu attyki przesłaniające dachy pozwoliły zaakcentować graniastość poszczególnych brył. Wysokie mury oporowe, dominujące w kompozycji zespołu zwłaszcza od strony ul. Lipowej, nawiązują wyraźnie do średniowiecznych obwałowań upodabniając kościół do warownej twierdzy. Wysmukłe, zamknięte trapezoidalnie otwory okienne i wewnętrzne prześwity, a także podzielone na drobne kwatery stropy są niewątpliwie inspirowane architekturą gotycką.

Prace we wnętrzu kościoła trwały jeszcze wiele lat po śmierci Sosnowskiego (zm. w 1939 r.). Uczestniczyli w nich znamienici artyści, głównie białostoccy. Na ich czele stanął inż. arch. S. Bukowski, który w latach 1945-1962 kierował pracami przy zagospodarowywaniu terenu wokół świątyni oraz wyposażaniu jej wnętrza. Jego projektu są ołtarz główny oraz dwa ołtarze boczne, a malarki Placydy Siedleckiej-Bukowskiej - witraż w centralnej kopule kościoła.

Supraśl: Monaster i zabytkowy budynek Liceum Plastycznego

Pół miliona złotych Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało na odtworzenie fresków w supraskim Monasterze Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy.

Dekoracja freskami wnętrza cerkwi została wykonana w latach 1532 - 1557. Jej autorami jest przynajmniej dwóch malarzy (przypuszczalnie bałkańskich), z których jeden uważany jest w większości opracowań za Serba Nektarija.

MKiDN dofinansowało również remont zabytkowego pałacu Buchholtzów, w którym dziś ma swoją siedzibę Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu. Na prace remontowe MKiDN przekazało ponad 600 tys. zł.

Pałac wybudowano w latach  1892 a 1903.  Początkowo należał do Wilhelma Zacherta i był dużo skromniejszy, a potem zakupił go Adolf Buchholtz, który, planując ślub z córką łódzkiego potentata Scheiblera, Adelą, rozbudował go w olbrzymi pałacyk. Po wojnie pałac Buchholtzów został zaadaptowany na potrzeby Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych.

 O ile architektura supraskiego pałacu wzorowana jest na renesansowych rezydencjach Włoch i Francji, podobnie zresztą jak architektura wielu ówczesnych pałaców, to jego ornamentyka jest wyraźnie secesyjna, wzbogacona tylko o motywy renesansowe, barokowe  czy rokokowe. Zespół pałacowo-parkowy Buchholtzów w Supraślu stanowi jedyny, kompletnie zachowany fabrykancki zespół rezydencjonalny w województwie podlaskim, pod względem artystycznym - jeden z bardziej wartościowych.

Ponadto, w tegorocznej edycji programu „Ochrona zabytków” minister kultury dofinansował również prace konserwatorskie i restauratorskie zabytkowego domu staromiejskiego w Supraślu znanego jako Stara Plebania.

Więcej pieniędzy na ochronę zabytków

653 mln zł przekazał Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2016-2020 na remonty i konserwacje polskich zabytków. To wzrost aż o 280 mln zł w stosunku do lat 2011-2015. W ramach programu „Ochrona zabytków”, dzięki systematycznemu zwiększaniu budżetu, każdego roku odnawianych jest coraz więcej obiektów – zarówno o znaczeniu lokalnym, jak i tych, wpisanych na prestiżowe listy Pomników Historii czy UNESCO.