Dziedzictwo ważne dla Polaków. Narodowy Instytut Dziedzictwa zbadał postawy Polaków wobec dziedzictwa i ochrony zabytków
27.04.2021
Dziedzictwo ważne dla Polaków. Narodowy Instytut Dziedzictwa zbadał postawy Polaków wobec dziedzictwa i ochrony zabytków.
83% Polaków podkreśla konieczność dbania o dziedzictwo i jego ochronę. 74% ma świadomość pojęcia „dziedzictwo” i uważa je za ważne. 40% deklaruje, że osobiście dba o dziedzictwo, a 3/4 społeczeństwa uważa, że warto inwestować w ten cel publiczne pieniądze – to wnioski płynące z najnowszego badania przeprowadzonego na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa. W prezentacji wyników badania „Segmentacja psychograficzna Polaków ze względu na ich postawy wobec dziedzictwa” wzięła udział prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu, generalny konserwator zabytków.
Postrzeganie zabytków i dziedzictwa zmienia się w Polsce dynamicznie. W początkowej fazie transformacji ustrojowej mieliśmy do czynienia z przeświadczeniem, że rozwój społeczno-gospodarczy usprawiedliwia wszystko - nawet kosztem np. wyburzeń zabytków. Dzisiaj bardzo wysoki procent respondentów uważa, że wiedza o dziedzictwie jest potrzebna również obecnym pokoleniom. To pokazuje kierunek zmian, taką ewolucję, kierunek, w którym społeczeństwo polskie podąża. Polacy formułują jasny postulat, że rozwój ekonomiczny i infrastrukturalny kraju musi odbywać się z poszanowaniem dziedzictwa. Badanie Narodowego Instytutu Dziedzictwa pokazuje, że dla nas Polaków nie są to wartości sprzeczne i antagonizujące, ale wręcz przeciwnie, uzupełniają się – podkreśla generalny konserwator zabytków.
Badanie „Segmentacja psychograficzna Polaków ze względu na ich postawy wobec dziedzictwa”
Celem badania przeprowadzonego w grudniu 2020 r. była segmentacja psychograficzna Polaków pod kątem ich nastawienia do dziedzictwa, a w konsekwencji wsparcie promotorów kultury i dziedzictwa w promocji ich misji i działalności. Najczęściej dziedzictwo kojarzone jest z zabytkami i dorobkiem historycznym, jak również tradycją, praktykami, obrzędami, rytuałami, zwyczajami, wierzeniami, elementami kultury i dziełami sztuki. Zdaniem większości badanych, bez dziedzictwa kulturowego świat byłby ubogi, szary, jednolity i bez wyrazu. Dziedzictwo buduje różnorodność i napędza rozwój oraz wymianę myśli. Polacy różnicują dziedzictwo na lokalne, narodowe, europejskie i światowe.
W badaniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa respondentów podzielono na pięć segmentów, wyodrębnionych z uwagi na stosunek badanych do dziedzictwa. Tzw. "orędownicy dziedzictwa" stanowili 36 proc., tj. około 11,3 mln Polaków w wieku powyżej 18 lat; "ciekawi świata" - 15 proc., tj. około 4,7 mln dorosłych Polaków; "rodzinni lokalsi" - 30 proc., tj. około 9,4 mln Polaków; "bierni odbiorcy" - 8 proc., tj. około 2,5 mln Polaków; "sympatycy kultury masowej" - 11 proc., tj. około 3,5 mln Polaków.
Nowe sposoby opowiadania o dziedzictwie
Wnioskiem płynącym z badania jest także potrzeba wprowadzenia nowych narzędzi i krótszych, ciekawszych form opowiadania o historii i dziedzictwie.
Zdaniem wiceminister Gawin, zabytki same w sobie są opowieścią i śladem przeszłości, ale trzeba o nich opowiadać przez pryzmat ludzi – tych którzy je stworzyli, tych którzy się nimi zajmowali, tych w których życiorysie się odcisnęły.
Choć telewizja pozostaje głównym źródłem informacji, to jednak wśród młodych wygrywają media społecznościowe i polecenia znajomych. Polacy chcą obcować z dziedzictwem na podobnych zasadach, jak konsumują obecnie inne treści. Według badanych, formy propagowania dziedzictwa muszą być dopasowane do współczesnego odbiorcy. Przekaz na temat kultury i dziedzictwa powinien być dostępny multikanałowo, na żądanie i na światowym poziomie. Według badanych, musi on angażować. Preferowana jest krótka forma („w pigułce”), łącząca różne sposoby angażowania uwagi (dźwięk, obraz, tekst), zachęcająca do interakcji, z elementami grywalizacji. Treści powinny być podawane w zwięzły sposób.
Żródło: MKDNiS/NID/PAP