Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

fot. materiał prasowy KONDRAT-MEDIA

Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin wybitnego aktora teatralnego i filmowego Franciszka Pieczki wicepremier prof. Piotr Gliński skierował do jubilata list gratulacyjny. Jednocześnie minister kultury i dziedzictwa narodowego „w uznaniu nieocenionych zasług dla kultury polskiej” przyznał artyście Nagrodę Specjalną.

„Z okazji pięknego jubileuszu dziewięćdziesiątych urodzin, proszę przyjąć życzenia zdrowia, niezmiennej pogody ducha oraz wszelkiej pomyślności.

Ponad sześćdziesiąt lat pracy artystycznej przyniosło Panu zasłużony podziw i popularność wśród widzów, uznanie ze strony krytyki, a także wiele nagród i odznaczeń.

Arcybogaty wachlarz ról stworzył Pan na deskach teatralnych Jeleniej Góry, Krakowa i Warszawy. Na lata Pańską macierzystą sceną stał się Teatr Powszechny, do którego przybył Pan wraz z Zygmuntem Hübnerem. Jednocześnie pracował Pan w filmie i telewizji, tworząc kreacje, które na stałe zapisały się w wyobraźni milionów widzów. Role z serialu Czterej pancerni i pies, obrazów Witolda Leszczyńskiego i Jana Jakuba Kolskiego, czy ekranizacji Quo vadis? w mistrzowski sposób połączyły powagę i mądrość z niepowtarzalnym ciepłem oraz poczuciem humoru.

Wraz z urodzinowymi powinszowaniami proszę przyjąć również podziękowanie za lata intensywnej pracy artystycznej oraz nieoceniony wkład w rozwój kultury polskiej. Jestem przekonany, że Pana dokonania będą wzorem i inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów” – napisał wicepremier prof. Piotr Gliński.

Wielkie role w teatrze i w filmie

Franciszek Pieczka urodził się 18 stycznia 1928 r. w Godowie. Jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Po debiucie w Teatrze Nowej Warszawy pracował w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze. Następnie przeniósł się do prowadzonego przez Krystynę Skuszankę i Jerzego Krasowskiego Teatru Ludowego w Nowej Hucie, gdzie występował w latach 1955-1964.

Równocześnie z debiutem scenicznym rozpoczął pracę w filmie. Po raz pierwszy pojawił się na ekranie w niewielkiej roli w Pokoleniu Andrzeja Wajdy (1954). Ogromną popularność przyniosła mu rola Gustlika Jelenia w serialu Czterej pancerni i pies (1966-1970), zaś uznanie krytyki tytułowa rola w Żywocie Mateusza Witolda Leszczyńskiego (1967).

W latach 1964-1969 Franciszek Pieczka pracował w Starym Teatrze w Krakowie, a w latach 1969-1974 należał do zespołu warszawskiego Teatru Dramatycznego. Na scenie krakowskiej grał w inscenizacjach Zygmunta Hübnera i Jerzego Jarockiego. Najważniejszą jego rolą z tego okresu był tytułowy Woyzeck w dramacie Georga Büchnera wyreżyserowany przez Konrada Swinarskiego (1966).

W latach 70. Franciszek Pieczka występował w najważniejszych przedsięwzięciach kinematografii polskiej: Perle w koronie Kazimierza Kutza (1971), Weselu (1972) i Ziemi obiecanej (1974) Andrzeja Wajdy oraz Potopie Jerzego Hoffmana (1974). Był także zapraszany do pracy w kinematografii niemieckiej.

Od 1976 r. związał się na stałe z Teatrem Powszechnym w Warszawie, do którego zaprosił go Zygmunt Hübner. Na scenie tej wystąpił m.in. w słynnym Locie nad kukułczym gniazdem wg Kena Keseya (1977) oraz Z życia glist Per Olova Enquista (1984) – oba spektakle w reżyserii Hübnera. W Teatrze Powszechnym pracował do 2015 r., a jego ostatnimi rolami były Al w Słonecznych chłopcach Neila Simona w reżyserii Macieja Wojtyszki (2008) oraz prof. Walldorff w Wariacie i zakonnicy Witkacego w reżyserii Igora Gorzkowskiego (2013).

Współpraca z Janem Jakubem Kolskim

W latach 90. szczególne znaczenie miała współpraca Franciszka Pieczki z Janem Jakubem Kolskim, u którego wystąpił w Jańciu Wodniku (1993), Szabli od komendanta (1995), Grającym z talerza (1995) i Historii kina w Popielawach (1998), a także w Jasminum z 2008 roku.

W ostatnich latach Franciszek Pieczka występował w popularnym serialu Ranczo. Na początku 2018 r. zaplanowana jest premiera najnowszego filmu z jego udziałem – Syna Królowej Śniegu w reżyserii Roberta Wichrowskiego.

Odznaczenia

Franciszek Pieczka jest kawalerem najwyższego odznaczenia polskiego – Orderu Orła Białego, który wręczył mu Prezydent RP, Andrzej Duda 11 listopada 2017 roku. W 2008 r. aktor otrzymał przyznawany przez Ministra kultury i Dziedzictwa Narodowego Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.