Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

– Nie można mówić o kulturze bez uwzględnienia jej niematerialnego i duchowego wymiaru - tradycji, obrzędów, pieśni, tańców, czy rzemiosła. Wartość tych zjawisk jest nie do przecenienia, ponieważ buduje poczucie tożsamości – powiedziała wiceminister kultury Magdalena Gawin podczas uroczystej Gali Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Teatrze Stanisławowskim w Łazienkach Królewskich. Podczas uroczystości 15 zjawisk niematerialnego dziedzictwa kulturowego zostało wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Decyzję wręczyła Magdalena Gawin Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków.

-Państwo polskie dokłada wszelkich starań, by wspierać kulturę ludową i jej twórców. Został utworzony Program Mistrz tradycji, który ma za zadanie wspieranie mistrzów, którzy chcą przekazywać swoje umiejętności i wiedzę kolejnym pokoleniom. Ideą tego programu jest wzmocnienie przekazu międzypokoleniowego w społeczności lokalnej – powiedziała wiceminister kultury Magdalena Gawin.

- Należy dążyć do jak najszerszego objęcia programem stypendialnym mistrzów, którzy są w stanie znaleźć kontynuatorów wyjątkowej umiejętności, a tym samym wzmocnienia poczucia dumy z bycia reprezentantem lokalnej społeczności, lokalnej tradycji– dodała wiceminister kultury.

W roku 2018 został ogłoszony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nowy Program EtnoPolska. Program  zakłada znaczący udział zadań realizowanych w środowiskach wiejskich i małomiasteczkowych.

- EtnoPolska oparta jest na założeniach polityki zrównoważonego rozwoju – jest odpowiedzią na wyraźnie mniejszą możliwość uczestnictwa w obiegu kulturalnym środowisk lokalnych, odległych od dużych aglomeracji.  Program zakłada preferencje dla działań realizowanych w miejscowościach poniżej 50 tys. mieszkańców. Wielu twórców ludowych wspieranych jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego również w formie półrocznych i rocznych stypendiów – podkreśliła Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Magdalena Gawin.

Decyzje odebrali przedstawiciele depozytariuszy następujących zjawisk:

1.         Krakowska koronka klockowa

2.         Tradycje kulturowe Biskupizny

3.         Kolędowanie dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie

4.         „TURKI” grodziskie

5.         Tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej

6.         Tradycje dudziarskie w Wielkopolsce

7.         Umiejętność wyplatania kosza „kabłacoka” w Lucimi na Radomszczyznie

8.       Tradycje weselne z Szamotuł i okolic

9.         Wyścigi kumoterek

10.       Umiejętność gry na dudach żywieckich oraz sposób ich wytwarzania

11.       Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu

12.       Gajdy - umiejętność wytwarzania instrumentu i praktyka gry

13.       Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku

14.       Plecionkarstwo w Polsce

15.       Tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich

O poszczególnych zjawiskach niematerialnego dziedzictwa można przeczytać tutaj

Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Krajowa Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego jest jedną z form ochrony dziedzictwa kulturowego, która wynika z podpisanej przez Polską Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Krajowa Lista jest spisem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski. Lista ma charakter informacyjny i zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności. Obecnie na Liście znajdują się 32 zjawiska. Krajową listę prowadzi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.

Rejestr dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Dodatkowo przedstawiciele Sejmików Wiejskich Zespołów Teatralnych otrzymają decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wpisie do Rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Krajowy rejestr ma charakter informacyjny. Stanowi formę upowszechniania wiedzy o programach, projektach i działaniach prowadzonych na terenie Polski, mających na celu ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pierwszym wpisem są właśnie Sejmiki Wiejskich Zespołów Teatralnych i ogólnopolski ruch wiejskich amatorskich zespołów teatralnych. Sejmiki to ogólnopolskie przedsięwzięcie trwające nieprzerwanie od 45 lat. To spotkania mające na celu prezentację dorobku wiejskich zespołów teatralnych, doskonalenie ich kompetencji, poszerzenie wiedzy o teatrze oraz o kulturze ludowej. Spotkania te odbywają się w formie przeglądów realizowanych na obszarze gmin, powiatów i województw.