Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Tegoroczny budżet programu „Ochrona zabytków” będzie jeszcze wyższy niż przed rokiem. Na remonty i konserwacje cennych obiektów – kościołów, zamków, pałaców - minister kultury przekaże w sumie 154 mln zł. Dla porównania – w 2015 roku MKIDN wydało na ochronę zabytków 98 mln zł.

„Polskie zabytki są piękne również dzięki pracy wielu specjalistów”

W przededniu Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków minister kultury podkreśla wielką rolę wszystkich specjalistów, konserwatorów, którzy na co dzień opiekują się zabytkami.

- Polska jest piękna między innymi swoimi zabytkami, dziedzictwem historycznym, które jest zaklęte w formie materialnej właśnie w postaci zabytków. One są tak piękne nie tylko dlatego, że polskie państwo dba o zabytki, ale one są piękne również dzięki pracy bardzo wielu specjalistów, ludzi, którzy dbają o standardy odbudowy i remonty tych zabytków – powiedział minister kultury.

Więcej zabytków na liście Pomników Historii

- Niezależnie od wzrostu nakładów udało nam się także zwiększyć liczbę obiektów, które są poddane szczególnej ochronie. Pomniki Historii – to coś najbardziej prestiżowego, jeżeli chodzi o ochronę zabytków w Polsce. W 2015 r. w Polsce było 60 takich obiektów w całym kraju, teraz udało nam się zwiększyć tę liczbę do 105. Dziś mamy już 105 Pomników Historii – podkreślił minister kultury prof. Piotr Gliński.

Przykłady renowacji i konserwacji zabytków dzięki wsparciu MKiDN:

• Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja Apostoła we Fromborku – Pomnik Historii

Od 2016 r. Archidiecezja Warmińska na kompleksowy remont dachu XIV w. katedry, wpisanej na listę Pomników Historii, otrzymała w sumie blisko 5 mln zł wsparcia.

Wartości przestrzenne i architektoniczne widoczne są w unikatowości w skali kraju tego XIV-wiecznego ufortyfikowanego zespołu katedralnego. Łączy on w sobie funkcje religijne i obronne, ale także reprezentacyjne, mieszkalne i gospodarcze. Mimo upływu czasu i licznych zniszczeń zespół zachował pierwotny średniowieczny układ przestrzenny. Większość zabudowań wzgórza mimo późniejszych przekształceń nadal posiada gotyckie elementy konstrukcyjne, detal i rozplanowanie.

- W pierwszą rocznicę pożaru katedry Notre-Dame w Paryżu wypada nam uświadomić sobie, że równie ważne i cenne dla kultury polskiej i światowej gotyckie zabytki wymagają ciągłej troski. Wielkość obiektu: dach ma 2400 m² powoduje koszty nie do udźwignięcia dla właściciela, co sprawia, że jego remont trwa już 6 lat i jest możliwy tylko dzięki programom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mimo wielkiej hojności Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w tym roku inwestycja nie zostanie zakończona. Katedra we Fromborku jeszcze będzie czekać na etap końcowy w przyszłym roku – podkreśla ks. dr Jacek Wojtkowski, rektor Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku.

• Kościół Pokoju w Świdnicy - największa drewniana protestancka świątynia wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO

Dzięki wsparciu MKiDN – od 2016 r. to kwota 3 500 000 zł – w Kościele etapami konserwowane są cenne Loże Hochbergów.

Proboszcz Kościoła Pokoju w Świdnicy podkreślił, że dzięki prowadzonym od 2016 r. pracom udało się już m.in. oczyścić i naprawić XVII-wieczne sodowe szkło umieszczone na najbardziej wystawnej loży w kościele.

- Konserwacja pozwoliła nam także odkryć XVII-wieczne polichromie, ukryte pod przemalowaniami. Dzięki dotacji z ministerstwa do świetności powróciła również sąsiednia synowska loża Konrada Ernesta Maximiliana. Udało się tam odsłonić XVIII-wieczną marmoryzację. Obie loże o dużej wartości historycznej i artystycznej były w bardzo złym stanie – nigdy wcześniej nie poddano ich gruntownej renowacji i wymagały prac ratunkowych. Na swoją kolej czeka teraz trzecia z lóż, należąca do linii z Roztoki koło Jawora – mówi ks. biskup Waldemar Pytel, proboszcz Kościoła Pokoju w Świdnicy.

• Pałac Marianny Orańskiej – perła architektury Dolnego Śląska

Gmina Kamieniec Ząbkowicki w latach 2016 - 2018 r. na ratownicze prace konstrukcyjne dachu i baszty, a także odtworzenie konstrukcji sklepień kaplicy i jadalni w Pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim otrzymała 2 100 000 zł dotacji.

• Ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie.

Znajdujący się w Bazylice Mariackiej ołtarz Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny jest jednym z najwybitniejszych dzieł późnogotyckiej sztuki rzeźbiarskiej w Europie. Na jego konserwację od 2016 r. MKiDN przekazało 2 000 000 zł.

- Ołtarz ten stanowi znak wiary, kult tajemnicy życia Maryi opowiedzianej jako Biblia Pauperum, który przyciągał i nadal przyciąga rzesze pielgrzymów. Ponadto, jest elementem niezwykłego dziedzictwa kulturowego. Kraków i Polska są ważnym miejscem na mapie kultury i sztuki XV-wiecznej. Stare Miasto wpisane na listę UNESCO wraz z kościołem Mariackim i ołtarzem Wita Stwosza symbolizuje właśnie ten kunszt rzemiosła i rzeźby XV-wiecznej. Jego ponowne otwarcie po kilkuletniej konserwacji będzie niezwykle istotnym wydarzeniem – podkreśla ks. Infułat dr Dariusz Raś.

Dzięki wsparciu MKiDN już zostały zrealizowane bądź częściowo nadal są prowadzone remonty wielu innych cennych zabytków, m.in.:

• konserwacja polichromii Neunhertza w kościele oraz pilny remont klasztoru i kościoła Opactwa Cystersów w Lądzie (Pomnik Historii). Kwota dotacji: 5 000 000 zł
• remont elewacji Pałacu Opatów, Kaplicy Loretańskiej i wnętrza Biblioteki Klasztornej w Lubiążu. Kwota dotacji: 2 500 000 zł

Pełne listy wniosków, które otrzymały dotacje w ramach programu „Ochrona zabytków” dostępne są na stronie internetowej MKiDN.