Jubileusz setnej rocznicy urodzin Pułkownika Stanisława Żurakowskiego
24.07.2020
24 lipca 2020 r. setną rocznicę urodzin obchodzi Pułkownik Stanisław Żurakowski, świadek historii ostatniego stulecia, jednym z ostatnich przedstawicieli pokolenia Polski Niepodległej okresu Dwudziestolecia międzywojennego i reprezentantów Drugiej Wielkiej Emigracji, pojałtańskiego Uchodźstwa Sprzeciwu.
Stanisław Żurakowski urodził się 24 lipca 1920 r. w Wołominie w rodzinie polskich uchodźców z Kijowszczyzny. Jego ojciec, Stanisław Ludwik (1886-1940), był prawnikiem, oficerem rezerwy WP, w okresie międzywojennym urzędnikiem państwowym, następnie samorządowym: burmistrzem Włodzimierza Wołyńskiego, Zdołbunowa i Ostroga (do 17 września 1939 r.); aresztowany przez NKWD, został zamordowany w Katyniu.
W 1939 r. Stanisław Żurakowski był uczniem gimnazjum państwowego w Ostrogu (ówczesne woj. wołyńskie). W października 1939 r. opuścił dom z zamiarem przedostania się do Wojska Polskiego we Francji. Aresztowany przez sowieckich pograniczników, w czerwcu 1940 r. skazany na 5 lat łagrów. Wywieziony do Archangielska, a stamtąd do łagru w Narjan-Mar. Pracował niewolniczo przy wyrębie lasu i budowie linii kolejowej.
We wrześniu 1941 r. został zwolniony z obozu. 28 września 1941 r., w miejscowości Tockoje, wstąpił do Wojska Polskiego (Polskie Siły Zbrojne w ZSSR, późniejszy 2 Korpus Polski). Przydzielony do 16 pułku piechoty, przeorganizowanego w 16 Lwowski Batalion Strzelców 5 Kresowej Dywizji Piechoty 2 KP.
Przeszedł cały szlak bojowy II Korpusu we Włoszech (1944-45). W czasie walk dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych za udział w bitwie o Monte Cassino (1944) i bitwie o Bolonię (1945). 1 stycznia 1946 r. awansowany na stopień podporucznika. W 1947 r. przybył do Wielkiej Brytanii i wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Zdemobilizowany w styczniu 1948 r. Zdecydował się pozostać na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie podjął pracę zarobkową.
Stanisław Żurakowski jest długoletnim, aktywnym działaczem szeregu emigracyjnych instytucji kombatanckich i społecznych. Od 1965 r. do dnia dzisiejszego nieprzerwanie pracuje jako wolontariusz w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego (IPMS) w Londynie – jednej z najważniejszych instytucji powojennego polskiego wychodźstwa. Niestrudzony popularyzator dziejów polskich formacji wojskowych; autor – we współpracy z Tadeuszem Kryską-Karskim – fundamentalnych opracowań: Piechota Polska (Londyn 1970-76) i Generałowie Polski Niepodległej (Londyn 1976, Warszawa 1991) oraz Listy z Kozielska Burmistrza miasta Ostroga (Londyn 1989, Biały Dunajec 2001) i wspomnień Ot, bajki... nie bajki (Londyn 1995).
W uznaniu zasług odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie: Srebrnym (1968) i Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1985, „za całokształt pracy niepodległościowej i społecznej w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego”). Awansowany na stopnie: porucznika (1964), kapitana (1990), majora (2000) i podpułkownika (2008) rezerwy.
Całym swoim życiem Stanisław Żurakowski zaświadcza wierność ideałom i wartościom Polski Niepodległej, był i jest przykładem patriotyzmu pozbawionego zbędnego patosu. Nestor społeczności wolontariuszy IPMS, odcisnął widoczny ślad w przedstawicielach kilku jej pokoleń bezkompromisowym dążeniem do tego, co nazywa „przyzwoitym ludzkim życiem”. Trudy walki o wolność Ojczyzny, której poświęcił lata młodzieńcze i kontynuował w życiu emigracyjnym, nigdy nie zabiły w nim nadziei na jej odzyskanie i dumy z niepodległej Polski.
Ad multos annos!
