Kolekcja Dzikowska własnością Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega
01.06.2021
Dzięki wsparciu Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega zakupiło od rodziny Tarnowskich tzw. Kolekcję Dzikowską. Zbiory sztuki i biblioteka, które stanowią największą atrakcję Muzeum zostały zakupione w ramach prowadzonego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Programu Ministra „Rozbudowa Zbiorów Muzealnych”. W dzisiejszej konferencji prasowej, która odbyła się w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega wziął udział wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński.
Zawsze powtarzam, że praca polityka może być bardzo wdzięczna. Spełnianie obowiązku daje jednocześnie satysfakcję. Jestem dziś tu po to, żeby wypełniać obowiązek wobec społeczeństwa, żeby przyczyniać się do dobra publicznego. Takie momenty jak ten dają satysfakcję, że to się udaje. Dziękuję wszystkim, którzy dbali o tę kolekcję – powiedział minister kultury.
Wicepremier dodał, że zakup kolekcji był możliwy dzięki decyzji premiera Mateusza Morawieckiego o zwiększeniu budżetu MKDNiS.
Zwiększyliśmy budżet Ministerstwa Kultury przeznaczony na konkurs dotyczący kolekcji muzealnych i dzięki temu można było ten zakup sprawnie przeprowadzić. Duża satysfakcja i wielkie podziękowania – podkreślił prof. Piotr Gliński.
Kolekcja Dzikowska
Znaczna część Kolekcji Dzikowskiej to prace wybitnych miniaturzystów – zespół miniatur liczył początkowo ok. 200 dzieł. W niezmienionej formie kolekcja przetrwała do okresu II wojny światowej, kiedy została podzielona. Część obiektów właściciele zdeponowali w Muzeum Narodowym w Krakowie, a część zbioru trafiła do Muzeum – Zamku w Łańcucie. Po wycofaniu depozytu przez Tarnowskich z krakowskiego muzeum w 2015 r. dzieła zostały zdeponowane w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega. Obecnie zbiór prezentowany w Tarnobrzegu liczy 73 dzieła, wkrótce dołączą do nich zabytki przechowywane w Muzeum Zamku w Łańcucie.
Za początek Kolekcji Dzikowskiej uznaje się niewielki zbiór miniatur i portretów rodzinnych zgromadzony w Dzikowie jeszcze w XVIII w. Główny trzon zbioru powstał w I połowie XIX wieku. Jego twórcami byli Jan Feliks Tarnowski, znany bibliofil, polityk Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz jego małżonka Waleria ze Stroynowskich Tarnowska, malarka miniaturzystka. Na przełomie 1803/1804 roku podczas podróży do Włoch Tarnowscy zakupili ponad 130 obrazów. Wśród tych dzieł znalazły się obrazy takich artystów jak: Bonifazio de Pitati Veronese, Federico Barrocci, braci Carracci, Andrea Sacchi, Leandro Bassano, Salvator Rosa. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci dochodziło do kolejnych wzbogaceni kolekcji m.in. o zakupy ze zbiorów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, np. dzieł Thomasa Wijcka czy Jana Piotra Norblina.
Kolejny ważny etap rozwoju Kolekcji przypadł na okres przełomu XIX i XX wieku. Powiększył się znacznie za sprawą przedostatniego dziedzica Dzikowa, Jana Zdzisława Tarnowskiego, który wzbogacił galerię malarstwa o dzieła zarówno artystów polskich: Juliusza i Wojciecha Kossaków, Kazimierza i Józefa Pochwalskich czy Jacka Malczewskiego, jak i zagranicznych: Aleksandra Pocka czy Paula Chabasa.
Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega
Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega zostało utworzone w 1991 roku staraniem Towarzystwa Przyjaciół Tarnobrzega. Od 1992 roku jest samorządową instytucją kultury, dla której organizatorem jest Miasto Tarnobrzeg, wpisaną do Państwowego Rejestru Muzeów.
Główną siedzibą Muzeum jest Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu-Dzikowie, dawna rezydencja hr. Tarnowskich herbu Leliwa. Budowa zamku została zapoczątkowana w XV wieku, kiedy powstał wieżowy dwór obronny. W XVII i XVIII wieku został adoptowany przez rodzinę Tarnowskich i przebudowany. Do zamku dodano system fortyfikacji bastionowych. W 1830 roku zamek został ponownie przebudowany na rezydencję – muzeum w stylu neogotyku, według projektu architekta Franciszka Marii Lanciego.
