Krzemionki – droga do UNESCO
10.07.2019
- To jest wielki impuls rozwojowy. Krzemionki Opatowskie będą znane w całej Polsce. Nie wszyscy wiedzieliśmy, że mamy na terenie kraju coś tak unikalnego jak Krzemionki Opatowskie – miejsce ukazujące historyczne górnictwo – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji prasowej podsumowującej ponad 20-letnie starania o wpis Krzemionek Opatowskich na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO.
Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa został wpisany na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego podczas 43. Sesji UNESCO w Baku. Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO docenił unikalne dziedzictwo archeologiczne, które jako jedno z niewielu w Europie zachowało ślady prehistorycznej aktywności człowieka w sposób czytelny i niewiele zmieniony.
Krzemionki leżące w woj. świętokrzyskim, ok. 10 km od Ostrowca Świętokrzyskiego, stanowią dowód ogromnego wysiłku, jaki wkładały neolityczne ludy w wydobywanie krzemienia. Dzięki wyspecjalizowanym technikom wydobycia, jakie stosowano podczas pracy, nastąpił ogromny rozwój technologiczny i intelektualny człowieka. Prawdopodobnie wydobycie i produkcja narzędzi
z krzemienia to pierwszy rodzaj rzemiosła, w którym cały proces odbywał się w jednym miejscu.
Dziś możemy zachwycać się niepowtarzalnymi wzorami krzemienia pasiastego – unikatowego surowca, występującego wyłącznie w Górach Świętokrzyskich. Materiał ten używany jest do produkcji biżuterii, m.in. kolczyków i pierścionków.
W Krzemionkach znajduje się sieć ponad 4 000 szybów o głębokości dochodzącej do 9 m, znajdujących się na ogromnym obszarze około 78 ha. Muzeum Archeologiczne i Rezerwat „Krzemionki” gromadzi także mnóstwo eksponatów, takich jak neolityczna ceramika czy rekonstrukcje domostw,
które prezentowane są zwiedzającym.
Teren neolitycznej kopalni krzemienia został wpisany na listę zabytków w 1945r. Rok później rozszerzony o 382 ha rezerwat wpisano do rejestru zabytków archeologicznych, prowadzonego przez ówczesne województwo kieleckie. Starania o wpis Krzemionkowskiego regionu prehistorycznego górnictwa na Listę UNESCO prowadzone były od ponad 20 lat. To przede wszystkim dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2019 roku Polska uzyskała 16. wpis na tej liście, będący jednocześnie pierwszym wpisem dotyczącym obiektu archeologicznego.
Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim, które sprawuje opiekę
nad kompleksem pradziejowych kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach otrzymało dotację
z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 udzieloną przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego na działania z zakresu Ochrony dziedzictwa kulturowego i rozwoju zasobów kultury (8.1.). Wartość inicjatywy pod nazwą Zwiększenie dostępności do Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim poprzez poprawę infrastruktury Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki oraz Pałacu Wielopolskich wyniosła ponad 11 mln złotych. Ze środków unijnych pokryto prawie 70% wartości projektu.
