Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
24.04.2019
W Muzeum Emigracji w Gdyni 24 kwietnia odbyła się uroczysta gala z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Podczas uroczystości, w której uczestniczyła wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków Magdalena Gawin, osoby zaangażowane w ochronę i zachowanie dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego otrzymały odznaczenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ogłoszono także zwycięzców tegorocznej edycji konkursu „Zabytek Zadbany”.
Nagrodzeni w konkursie „Zabytek zadbany”
Zakład karny w byłym klasztorze, muzeum, dworzec kolejowy, kościół i wieża ciśnień znalazły się na liście laureatów 44. edycji konkursu „Zabytek zadbany”. Dyplomy przedstawicielom nagrodzonych i wyróżnionych obiektów wręczyli wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków Magdalena Gawin i dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Bartosz Skaldawski.
- „Zabytek zadbany” to prestiżowy konkurs, który pełni rolę symbolicznego podziękowania zarządcom i właścicielom zabytków za ich troskę, za ich wkład, za to, że wzbogacają nasze dziedzictwo kulturowe. Chciałabym życzyć Polsce, aby coraz więcej samorządów rozumiało, czym jest dziedzictwo kulturowe, czym są zabytki i jak ważne są one dla naszej tożsamości - powiedziała wiceminister Gawin.
Laureatem w kategorii "Utrwalanie wartości zabytkowej obiektu" został Zakład Karny w dawnym klasztorze karmelitańskim w Nowym Wiśniczu (województwo małopolskie). Wyróżnienia otrzymały: kościół św. Zofii w Bobowej (woj. małopolskie), Willa Georga Grawitza, obecnie siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Szczecinie oraz Szkoła Stowarzyszenia "Rodzina Wojskowa", obecnie Szkoła Podstawowa Specjalna nr 123 im. Kornela Makuszyńskiego w Warszawie.
W kategorii "Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu" laureatem została Zagroda – Muzeum Wsi Markowa (woj. podkarpackie). Wyróżnienia przyznano zaś zespołowi dworsko-parkowemu w Chrzęsnem (woj. mazowieckie), pałacowi w zespole pałacowo-parkowym w Jankowicach (woj. wielkopolskie) oraz trwałej ruinie pałacu w Zatoniu (woj. lubuskie).
Tytuł laureata w kategorii "Adaptacja obiektów zabytkowych" otrzymał zespół dworca kolejowego w Kościerzynie (woj. pomorskie). Wyróżnienia otrzymały: Prochownia Stara Apteka, obecnie scena Teatru Wybrzeże w Gdańsku; budynek dworca kolejowego, obecnie Miejska Biblioteka Publiczna w Rudzie Śląskiej (woj. śląskie) oraz kamienica przy placu Solnym 4, obecnie siedziba fundacji i instytucji kultury Op Enheim we Wrocławiu.
Zwycięzcą w kategorii "Architektura i budownictwo drewniane" został Kościół Pokoju w Jaworze (woj. dolnośląskie), a wyróżnienia przypadły Papierni – młynowi papierniczemu w Dusznikach-Zdroju (woj. dolnośląskie) i kościołowi Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie (woj. kujawsko-pomorskie).
W kategorii "Zabytki techniki" laureatem została wieża ciśnień w Biedrusku (woj. wielkopolskie). Wyróżnienia przyznano wieży ciśnień w Chełmży (woj. kujawsko-pomorskie), wiatrakowi typu koźlak "Czesław" w Lesznie (woj. wielkopolskie) oraz Komorze Jezioro Wessel na III poziomie Kopalni Soli Wieliczka (woj. małopolskie).
W kategorii specjalnej "Właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem" przyznano dwa tytuły laureata: kościołowi św. Jerzego w Gliwicach (woj. śląskie) i kaplicy świętego Jana Nepomucena w Zerwanej (woj. małopolskie).
Odznaczenia dla osób zaangażowanych w ochronę dziedzictwa kulturowego
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to święto wszystkich, którzy wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych. Z okazji święta co roku osoby najbardziej zasłużone otrzymują odznaczenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W tym roku Prezydent RP uhonorował dwie osoby: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wieloletnie zaangażowanie w popularyzację dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie i praktykowanie zasady muzeum otwartego na społeczność lokalną i regionalną otrzymał Marek Rubnikowicz – wieloletni dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu, zaś Srebrny Krzyż Zasługi – Sławomir Wojdyło – specjalista w Wojewódzkich Urzędzie Ochrony Zabytków w Toruniu, autor wielu dokumentacji konserwatorskich oraz popularyzator dziedzictwa kulturowego regionu kujawsko-pomorskiego.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński wyróżnił 15 osób medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz 15 osób odznaką „Za opiekę nad zabytkami”.
Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” uhonorowani zostali:
- Maria Magdalena Blomberg – za pół wieku pracy naukowej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, badania nad historią nauki polskiej, a w szczególności za udział w badaniach sondażowo-ekshumacyjnych w Katyniu i Charkowie udokumentowanych w licznych publikacjach
- Marian Głosek – za 50-letnią pracę naukową w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, badania naukowe z zakresu archeologii średniowiecza, historii wojskowości i bronioznawstwa, a w szczególności za zapoczątkowanie m.in. badania zbiorowych mogił polskich oficerów pomordowanych na Wschodzie w tym ekshumacje grobów w Miednoje i Katyniu.
- Ewa Stanecka – za wieloletnie pełnienie służby na stanowisku Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz działania na rzecz polsko-niemieckiego partnerstwa w zakresie ochrony zabytków.
Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” odznaczeni zostali:
- Piotr Gerber – za konsekwentne propagowanie wartości dziedzictwa przemysłowego zwłaszcza zabytków Śląska oraz działalność społeczną jako przewodniczący Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego (TICCIH Polska).
- Inga Platowska-Sapetowa – za działalność wydawniczą w zakresie historii sztuki oraz wiele osiągnieć konserwatorskich. Przez 45 lat pracowała zawodowo w muzeach i instytucjach ochrony zabytków Podkarpacia.
- Prof. Maria Jolanta Sołtysik – za ogromny wkład w badania nad rozwojem przestrzennym oraz architekturą Gdyni. Miasto zawdzięcza jej w dużej mierze odkrycie i szersze rozpropagowanie w skali ponadlokalnej gdyńskiego dziedzictwa,
- Robert Hirsch (Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni),
- Jakub Lewicki (Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków)
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymali: Witold Bujakowski, Alojzy Cabała, Małgorzata Chodorowska, Stefan Fuglewicz, Zdzisław Gil, Ewa Kica, Ewa Olga Kulesza-Szerniewicz, Kazimierz Śliwa, Janusz Trupinda.
Złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami” wyróżnieni zostali: Aneta Ceglińska, Piotr Grześkowiak, Agata Kłoczko, Dariusz Nowicki, Adam Sapeta, Robert Ściślewski, Marek Wróbel i Wojciech Żołnowski.
Srebrną odznakę „Za opiekę nad zabytkami” otrzymali: Dariusz Dębski, Anna Orchowska-Smolińska, Maria Piradoff-Link ,Elżbieta Wyrwińska, Edward Reder, Mirosław Studniak i Michał Szafrański.