Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Wicepremier Piotr Gliński rozpoczął wizytę na Podkarpaciu od obejrzenia postępu prac rewitalizacyjnych w kościele Franciszkanów im. Marii Magdaleny w Przemyślu, na które Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało w ostatnich latach ponad 3 400 000 zł.

- Województwo podkarpackie jest znane ze swoich zabytków. Tu przypada najwięcej zabytków na 100 tys. mieszkańców, a sam Przemyśl posiada dwa Pomniki Historii. Jednym z nich jest zespół staromiejski, a drugim zespół zabytków Twierdzy Przemyśl – mówił wicepremier Piotr Gliński.

Następnie minister kultury udał się do Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, gdzie wziął udział w briefingu prasowym oraz otworzył nową wystawę pt. „96 x Giewont”, prezentującą prace polskich malarzy z przełomu XIX i XX w. z kolekcji Elżbieta i Andrzeja Kubasiewiczów. Od 1 stycznia 2019 roku Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej jest instytucją współprowadzoną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W pierwszym roku współfinansowania Minister przekazał przemyskiemu Muzeum 1 350 000 zł, a w bieżącym - 1 320 000 zł.

Przed spotkaniem z przedstawicielami samorządu i instytucji kultury wicepremier Piotr Gliński złożył także wieńce przed tablicą pamięci Ofiar tragedii smoleńskiej oraz pod cokołem Związku Walki Czynnej - pierwszej niepodległościowej organizacji, stanowiącej zalążek Wojska Polskiego.

Minister kultury na spotkaniu przedstawił założenia i realizację polityki kulturalnej. Zaznaczył, że nakłady na kulturę zostały znacząco zwiększone.

-  Powołaliśmy wiele instytucji, m.in. Instytut Architektury, Instytut Polonika, Instytut Pileckiego, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej, a także wiele instytucji regionalnych wzięliśmy na współprowadzenie. W województwie podkarpackim to m.in. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej czy Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej – mówił wicepremier Piotr Gliński.

Przypomniał, że MKIDN jest zaangażowane w 85 projektów muzealnych, które są na różnych etapach powstawania. To m.in. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, dwa muzea Żołnierzy Wyklętych, Muzeum Westerplatte.

- Dziedzictwo, pamięć, muzea budują potencjał naszego kraju - kultura to koło zamachowe naszej gospodarki – podsumował prof. Piotr Gliński

Podczas spotkania przedstawiciele samorządów i władz lokalnych oraz świata kultury przedstawili  potrzeby regionu dotyczące wsparcia projektów kulturalnych.

Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej

Jest jedną z najstarszych instytucji muzealnych w Polsce, o przebogatych i różnorodnych zbiorach, ogromnym dorobku naukowym i popularyzatorskim. Historia Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu sięga 1909 roku, kiedy w ramach struktury organizacyjnej Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu utworzono muzeum. Uroczysta inauguracja działalności placówki miała miejsce w 1910 roku. Podstawą zbiorów Muzeum była prywatna kolekcja braci Kazimierza i Tadeusza Osińskich, wzbogacona o liczne dary mieszkańców Przemyśla i okolicznej ludności, pozyskiwane w następnych latach także poprzez zakupy oraz w trakcie badań i penetracji terenowych. Osińscy zgromadzili zbiory z dziedziny archeologii, etnografii, sztuki, historyczne pamiątki i archiwalia. Przed 1909 r. liczyły one ponad 1 500 przedmiotów, i około 3 000 książek oraz około 2 000 aktów grodzkich i ziemskich. W 1921 roku na zjeździe muzealników w Poznaniu placówka otrzymała nazwę Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej i znalazła się w gronie 14 polskich muzeów przyjętych do Związku Muzeów Historyczno-Artystycznych. Do tej nazwy Muzeum powróciło w 1984 rok. Na wniosek Wojewody Przemyskiego, Minister Kultury i Sztuki w dniu 4 V 1984 r. przywrócił placówce historyczną nazwę. Obecny gmach muzeum wybudowany został w 2008 roku, według projektu firmy KKM Kozień Architekci. Bryłą nawiązuje do lokalnej architektury fortecznej.  Muzeum jest placówką wielowydziałową. Posiada zbiory z dziedziny archeologii, etnografii, historii, sztuki i rzemiosła, łącznie około 80 tysięcy eksponatów. Z historią i zbiorami Muzeum związane są zbiory biblioteczne. Bogactwo zbiorów pozwala aranżować wystawy tematycznie związane z historią miasta i regionu. Wystawy stałe prezentują najcenniejsze i najciekawsze zabytki muzealnej kolekcji związane z historią i sztuką Ziemi Przemyskiej. Przemyśl jest miastem, które słynie od ponad 100 lat z wyrobu fajek i dzwonów. Tradycje ludwisarskie i fajkarskie prezentuje otwarty w 2001 roku Oddział Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej – Muzeum Dzwonów i Fajek. Obecnie w Muzeum prezentowane są: stała wystawa fajek wraz z ekspozycją p.t. Historia fajki przemyskiej oraz stała ekspozycja dzwonów. Muzeum Historii Miasta, Oddział Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej mieści się od 2005 roku w odrestaurowanej kamienicy na Rynku Starego Miasta. Ekspozycje stałe to wielka izba, wnętrza mieszczańskie XIX i XX wieku, atelier fotograficzne Bernarda Hennera, wystawy: „Marian Stroński (1892-1977). Życie i twórczość”; „Przemyśl lat 60. I 70. W obiektywie Jana Gruntowicza”; „Dawna klasa”.

Przemyśl

Układ przestrzenny i zespół zabytkowy Przemyśla jest miejską strukturą przestrzenną o wyjątkowych w skali Polski wartościach zabytkowych – przede wszystkim historycznych.. Czytelne do dziś ślady osadnictwa z XII i XIII w., zachowany w znacznym stopniu XIV-wieczny układ lokacyjny, relikty romańskich budowli, górujące nad miastem wzgórze zamkowe, wyjątkowo liczne, wysokiej klasy zabytki sakralnej architektury gotyckiej i nowożytnej, liczne zabytki architektury XIX-wiecznej stanowią o potencjale zabytkowym miasta. Wyjątkowe wnętrza urbanistyczne, do których zalicza się m.in. Rynek, plac Katedralny, plac przed klasztorem oo. karmelitów, jak również kapitalne położenie miasta – powiązanie historycznego zespołu z krajobrazem, m.in. z masywem wzgórza Zniesienie i Kopca Tatarskiego decydują także o specyfice i niepowtarzalności zespołu. Nie bez wpływu na zachowany potencjał kulturowy miało położenie geograficzne miasta – na styku kultur, co zdecydowało o jego wielokulturowości i wielowyznaniowości oraz o znaczeniu obronnym w różnych okresach państwowości polskiej. dziedzictwo kulturowe Przemyśla, to świadectwo potęgi, barwności i różnorodności kulturowej dawnej Rzeczypospolite. Zachowana substancja zabytkowa ze zharmonizowanymi nawarstwieniami świadczy o wielowiekowej, wielokulturowej i wielonarodowościowej ponad 1000-letniej historii miasta. Malownicze, tarasowe położenie miasta ponad doliną Sanu wraz z zagęszczeniem historycznej zabudowy składają się na unikalną, malowniczą panoramę miasta, która w niemal niezmienionej formie przetrwała ponad 250 lat.