Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Z okazji Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej Biuro Programu „Niepodległa” organizuje ogólnopolską akcję #mojaflaga. W akcji może wziąć udział każdy, kto wywiesi flagę przed domem, na balkonie czy w miejscu pracy, następnie zrobi sobie z nią zdjęcie i udostępni je w mediach społecznościowych z opisem #mojaflaga.

Do wszystkich skierowana jest również #AkcjaKokarda Narodowego Centrum Kultury, które na swoich stronach publikuje film instruktażowy zachęcający do własnoręcznego wykonania kokardy narodowej. NCK przygotowało także pakiet edukacyjny „Barwy Wspólne” - do pobrania i gry w domu.

Ponadto w Dniu Flagi z okien Zamku Królewskiego w Warszawie wywieszonych zostanie 16 biało-czerwonych flag o ponad dziesięciometrowej długości, które będzie można obserwować na elewacji wschodniej – od strony Wisły, południowej – od strony Trasy W-Z i zachodniej – od strony placu Zamkowego.

Specjalnie na tę okazję został także przygotowany film na temat Flagi Państwowej, który opublikuje Zamek Królewski na Wawelu. Natomiast Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie (oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku) w mediach społecznościowych udostępni instrukcje dotyczące protokołu flagowego.

Obchody święta Konstytucji 3 Maja

Bogata oferta cyfrowa pozwoli również przypomnieć historyczne uchwalenia Konstytucji 3 Maja oraz poczuć atmosferę święta. Archiwa Państwowe przygotowały specjalną akcję informacyjną związaną z przechowywanym w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych rękopisem Konstytucji 3 Maja - jednym z unikalnych źródeł naszej historii, uhonorowanym m.in. prestiżowym Znakiem Dziedzictwa Europejskiego, oraz innymi podstawowymi ustawami Sejmu Czteroletniego regulującymi zreformowany ustrój polityczno-społeczny Rzeczypospolitej. Na stronie Archiwów i w mediach społecznościowych zostanie zaprezentowany zarówno sam bezcenny dokument, jak i sposób jego przechowywania i zabezpieczenia w archiwum. W swoich zbiorach jeden z pierwodruków Konstytucji 3 maja 1791 r. posiada Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, które również zaprezentuje online wybrane fragmenty dokumentu.

Zamek Królewski w Warszawie – jako miejsce podpisania pierwszej w Europie i drugiej na świecie ustawy zasadniczej, zapowiadającej szereg demokratycznych reform społecznych – przygotował specjalną akcję edukacyjną 3maj po królewsku, w ramach której do 20 tys. szkół podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce zostało wysłanych 10 gotowych scenariuszy lekcji online wraz z filmem „Konstytucja 3 maja. Historia prosto z Zamku”, plikiem graficznym dokumentu Konstytucji 3 maja, a także schematycznym oznaczeniem i opisem postaci wydarzenia ze znanego obrazu Jana Matejki. Ponadto w Ogrodzie Dolnym Zamku zaprezentowana zostanie świąteczna niespodzianka, a uroczystą i pełną patriotycznej wymowy scenerię podkreśli mistrzowskie wykonanie pieśni „Witaj, majowa jutrzenko” („Mazurek 3 maja”), którego nagranie video z udziałem Tomasza Koniecznego (bas-baryton) i Lecha Napierały (fortepian) można będzie obejrzeć na kanale YouTube oraz na stronie internetowej Zamku i na Facebooku. Natomiast o godz. 18.00 odbędzie się transmisja webinarium na temat Konstytucji 3 Maja z udziałem prof. dr. hab. Wojciecha Fałkowskiego.

W Programie Trzecim Polskiego Radia emitowana będzie specjalna audycja radiowa poświęcona majowej konstytucji, przygotowana przez Muzeum Historii Polski, a w mediach społecznościowych oraz na stronie internetowej MHP zostaną zaprezentowane materiały poświęcone Konstytucji 3 Maja: tekst prof. Zofii Zielińskiej „Stanisław August Poniatowski i Konstytucja 3 Maja”, film-wywiad z prof. T. Cegielskim na temat Konstytucji 3 Maja, artykuł prof. Piotra Ugniewskiego z MHP „Jak uchwalono Konstytucję 3 Maja” oraz rozmowa z dr. Anną Rosner „Uchwalenie Konstytucji 3 Maja”.

Około 20 ilustrowanych artykułów popularnonaukowych poświęconych Konstytucji i jej twórcom zaprezentuje także Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, a na stronie Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I.J. Paderewskiego przeczytamy artykuł prof. Jana Żaryna na temat 100-lecia Konstytucji 3 Maja. Również na stronie Muzeum Łazienek Królewskich zamieszczony zostanie specjalny materiał dedykowany Konstytucji 3 maja wraz z linkami do wykładów, esejów i lekcji online odnoszących się do Ustawy. Natomiast Muzeum Narodowe we Wrocławiu zamieści tekst Grzegorza Wojturskiego na temat Konstytucji 3 maja i ostatniego rysunku z Pocztu Królów Polskich Jana Matejki, przedstawiającego Stanisława Augusta Poniatowskiego z Konstytucją 3 maja w dłoni, a także krótki film nagrany w Panoramie Racławickiej z okazji Święta 3 Maja.

Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych przypomni o znaczeniu uchwalenia Konstytucji 3 Maja w historii Polski oraz co w tym kontekście robili i mówili bohaterowie muzeum. Przypomni również, że Świątynia Opatrzności Bożej, w której pierścieniu mieści się Muzeum, to wotum narodu w podziękowaniu za ustawę zasadniczą. Jej budowa, którą podjął Sejm Wielki w pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, zakończyła się dopiero w 2018 r. Wicedyrektor Muzeum Piotr Dmitrowicz przybliży tę historię w wywiadzie telewizyjnym w TVP INFO.

Europejskie Centrum Solidarności zaprezentuje krótki materiał poświęcony ustawie rządowej z 1791 oraz jej wpływowi na historię Solidarności. W filmie pokazane zostaną m.in. historyczne analogie pomiędzy sytuacją Polski w końcu XVIII i w schyłkowym okresie PRL, a także rola mitu Konstytucji 3 Maja i jego wpływ na wydarzenia z sierpnia 1980 (demonstracje opozycji w dniu 3 maja 1980 roku) i działalność NSZZ Solidarność.

Wśród propozycji jest również koncert piosenek i pieśni patriotycznych „Vivat Maj, 3 Maj!!!”, którego współorganizatorem jest Narodowe Centrum Kultury. W koncercie wezmą udział znani artyści młodego, średniego i starszego pokolenia: Jerzy Zelnik, Leszek Czajkowski, Sylwester Domański, Norbert Smoliński, Dominika Świątek, Paweł Piekarczyk, Bartek Kurowski, Miłka Małecka. Za aranżację muzyczną będzie odpowiadał Artur Grudziński – pianista, dyrygent i autor piosenek. Emisja koncertu poprzez TVP Warszawa planowana jest na godzinę 17.30. Oprócz koncertu Narodowe Centrum Kultury przygotowało także ofertę edukacyjną: film animowany, objaśniający słynny obraz Jana Matejki pt. „Konstytucja 3 maja 1791 roku”, oraz BIAŁO-CZERWONY Kwaranteleturniej - jedyny w swoim rodzaju teleturniej z czasów kwarantanny. Konkurs wiedzy poświęcony polskim symbolom narodowym i kulturowym odbędzie się 4 maja na kanale YouTube. Prowadzący zadadzą 18 pytań, a dzięki specjalnej aplikacji spośród uczestników zostanie wyłoniony zwycięzca.

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. W całym kraju Polacy wywieszają flagi i wspominają historię biało-czerwonych barw narodowych, które jako jedne z nielicznych w świecie mają pochodzenie heraldyczne – wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Barwy biała i czerwona po raz pierwszy zostały uznane za narodowe 3 maja 1792 roku, w pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Formalnie zostały one przyjęte jako kolory państwa polskiego przez Sejm Królestwa Polskiego w 1831 roku podczas powstania listopadowego. Po odzyskaniu niepodległości wygląd polskiej flagi zatwierdził Sejm Ustawodawczy 1 sierpnia 1919 roku.

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej jako święto obchodzony jest od 2004 roku.

Święto Konstytucji 3 maja

3 maja 1791 r. na Zamku Królewskim w Warszawie Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 maja - ustawę zasadniczą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą – po konstytucji Stanów Zjednoczonych – spisaną ustawą zasadniczą na świecie. Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto. Sejm miał być zwoływany co dwa lata; po upływie ćwierć wieku — czyli w 1819 r. - Sejm nadzwyczajny miał zmienić Konstytucję.

Konstytucja obowiązywała tylko przez rok – po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej została unieważniona przez armię rosyjską i magnatów z konfederacji targowickiej. Jednak mimo rozbiorów pamięć o drugiej w dziejach świata spisanej konstytucji narodowej (uznawanej przez politologów za bardzo postępowy jak na swoje czasy dokument) przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. Była uznawana za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono jako najważniejsze święto państwowe.

W czasie II wojny światowej Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane. Po zakończeniu wojny nie było uznawane za ważne przez władze komunistyczne. Zastąpiono je obchodami Święta 1 Maja, a w 1951 r. oficjalnie zniesiono. Dopiero przełom, jakim było powstanie „Solidarności”, sprawił, że 3 maja 1981 r. ponownie przywrócono świętowanie majowej konstytucji, a po zmianie ustroju od 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy ponownie do najważniejszych uroczyście obchodzonych polskich świąt.