Ponad 5 mld zł na wsparcie kultury w Polsce. Trwa stopniowe odmrażanie sektora
07.07.2020
Niezwłocznie po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego i ograniczeń w działalności instytucji kultury MKiDN przystąpiło do pracy nad rozwiązaniami rekompensującymi straty związane z zawieszeniem działalności w tym sektorze. Całkowita wartość wielowymiarowego wsparcia państwa dla kultury w Polsce jest szacowana na ponad 5 mld zł.
Najważniejsze działania i narzędzia wsparcia dla sektor kultury:
1. Tarcza Antykryzysowa:
- Dla osób na umowach cywilonoprawnych:
- świadczenie postojowe w wysokości 2080 zł, zwolnione z podatku - https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa/umowa-cywilnoprawna
- Dla przedsiębiorstw oraz osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (wybrane rozwiązania):
- dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia,
- pożyczka obrotowa finansująca wypłatę wynagrodzeń w sektorze MŚP,
- zwolnienie ze składek ZUS,
- umorzenie zaległości podatkowych,
- możliwość odliczenia straty z bieżącego roku od dochodu za rok poprzedni,
- niskooprocentowana pożyczka ze środków Funduszu Pracy dla mikroprzedsiębiorców do kwoty 5 000 zł,
- świadczenie postojowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą w wysokości 2080 zł albo 1300 zł.
- Dla opiekunów Pomników Historii oraz miejsc światowego dziedzictwa:
- możliwość ubiegania się o dofinansowanie wynagrodzeń osób zatrudnionych przez podmiot zarządzający Pomnikiem Historii lub miejscem światowego dziedzictwa ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
d. Dla instytucji kultury – zarówno państwowych, współprowadzonych z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jak i samorządowych:
- wsparcie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia epidemii.
- Dla organizacji pozarządowych:
– możliwość dofinansowania kosztów wynagrodzeń oraz świadczenia na ochronę miejsc pracy
- zwolnienie z nieopłaconych składek
- nowe warunki zaciągania pożyczek (wydłużenie karencji w spłacie kapitału, możliwość zawieszenia spłaty rat, możliwość obniżenia oprocentowania, wydłużenie okresu spłat)
- zmiany w rozliczaniu wykonanych zadań publicznych
- możliwość rozłożenia na raty należności ZUS
- przesunięcie płatności podatku
- wydłużenie terminów składania rozliczeń podatkowych
Szczegółowe informacje o mechanizmach wsparcia znajdują się na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa.
2. Utworzenie specjalnego programu „Kultura w sieci” z budżetem 80 mln zł, w tym 20 mln na stypendia dla twórców i artystów. Łącznie wsparcie w ramach projektu uzyskało 3405 projektów – 1182 instytucjonalne i 2223 indywidualne. 60 mln zł zostało przeznaczonych na projekty instytucjonalne z wyłączeniem zakupu sprzętu.
Więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/kultura/20-mln-zl-na-stypendia-dla-artystow-rozstrzygnelismy-ii-czesc-programu-kultura-w-sieci2.
3. Wielokrotne zwiększenie pomocy socjalnej MKiDN. Przyznanych zostało już 5.5 tyś zapomóg socjalnych po 1800 zł, a łączny budżet na zapomogi został podniesiony z planowanych 500 tys., a następnie 3 mln zł – do 12 mln zł i cały czas są identyfikowane możliwości jego zwiększenia. Dalsze wsparcie jest sukcesywnie realizowane. Osoby w trudnej sytuacji mogą aplikować o zapomogę kilkukrotnie, nabór i ocena są prowadzone w trybie ciągłym.
Informacje o tej formie wsparcia są dostępne na stronie MKIDN: https://www.gov.pl/web/kultura/pomoc-socjalna-dla-tworcow-i-artystow.
4. Zwiększenie środków (o 55 mln zł, do 390 mln zł) i zmiany w regulaminach Programów Ministra (uelastycznienia i bardziej liberalne podejście do oceany realizacji i rozliczenia projektów, uproszczenie zgłaszania zmian w projektach, możliwość obniżenia albo rezygnacji z wkładu własnego). Szczegółowe informacje o zakresie zmian znajdują się w komunikacie:
5. Zwiększenie puli stypendiów Ministra z 1,5 do – co najmniej - 6,5 mln zł; możliwe uruchomienie II etap konkursu stypendialnego.
Informacje: https://www.gov.pl/web/kultura/stypendia.
6. Gwarancje kredytowe dla sektora kreatywnego w BGK na kwotę 500 mln zł (https://www.bgk.pl/przedsiebiorstwa/poreczenia-i-gwarancje/gwarancja-kreatywna-europa/).
7. Specjalne wsparcie dla branży filmowej w 1. i 3. Tarczy Antykryzysowej (https://www.gov.pl/web/kultura/szczegolne-regulacje-dla-kultury)
8. Wystąpienie do UE o zerową stawkę VAT na książki drukowane (https://www.gov.pl/web/kultura/polska-wystapi-do-komisji-europejskiej-o-obnizenie-stawki-vat-na-ksiazki).
9. Przyspieszenie prac nad ustawą o uprawnieniach artysty zawodowego i utworzeniem Funduszu Wsparcia Artystów Zawodowych.
10. Prace nad założeniami Programu Rekompensacyjnego na okres po epidemii z planowanym budżetem 50 mln zł.
11. Program NCK „Kultura-Interwencje” z budżetem 10 mln zł (https://www.nck.pl/dotacje-i-stypendia/dotacje/programy-dotacyjne-nck/kultura-interwencje).
12. Przygotowywanie nowelizacji budżetu w celu zrekompensowania instytucjom kultury prowadzonym i współprowadzonym przez MKiDN strat związanych z ograniczeniami w ich działalności.
13. Wprowadzenie voucherów, na które mogą być wymieniane zobowiązania instytucji kultury, które nie mogą być obecnie dotrzymane, np. niewykorzystane bilety na wydarzenia kulturalne.
14. Umożliwienie dyrektorom instytucji kultury wypłacania dodatkowego wynagrodzenia dla artystów za pracę „zastępczą” realizowaną poza siedzibą instytucji (wykładnia art. 31a ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - https://www.gov.pl/web/kultura/dodatkowe-wynagrodzenie-w-sytuacji-zawieszenia-dzialalnosci-instytucji-kultury).
Ponadto przypominamy, że zgodnie z kalendarzem znoszenia ograniczeń związanych z epidemią koronawirusa:
- od 18 maja możliwe jest odbywanie prób i ćwiczeń bez publiczności, a także dokonywanie nagrań fonograficznych i audiowizualnych
- od 18 maja wznowiono działania planów filmowych
- od 6 czerwca jest możliwe prowadzenie działalności kulturalnej i rozrywkowej w pomieszczeniach, amfiteatrach oraz muszlach koncertowych pod warunkiem udostępnienia widzom lub słuchaczom co drugiego miejsca na widowni, w rzędach naprzemiennie, z tym że nie więcej niż 50% liczby miejsc oraz na otwartym powietrzu pod warunkiem, że maksymalna liczba widzów, słuchaczy, zwiedzających lub uczestników nie może być większa niż 150 osób
- od 20 czerwca prowadzenie działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki może być organizowane w pomieszczeniach, w tym w salach koncertowych, klubach muzycznych, halach widowiskowo-sportowych oraz w amfiteatrach i muszlach koncertowych pod warunkiem udostępnienia publiczności do 50 % liczby miejsc na sali, co oznacza m.in. ok. 5000 osób w Ergo Arenie i Atlas Arenie i ponad 2500 uczestników w kieleckim amfiteatrze na Kadzielni.
- od 20 czerwca prowadzenie działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki może być organizowane na obiektach sportowych na wolnym powietrzu, w tym na stadionach (otwartych lub półotwartych, z miejscami siedzącymi lub bez) pod warunkiem udostępnienia publiczności do 25% liczby miejsc na widowni.
- od 17 lipca będzie możliwe również organizowanie wydarzeń w otwartej przestrzeni bez limitu 150 osób, natomiast pod warunkiem zachowania dystansu społecznego.
Obecnie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi konsultacje z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektorem Sanitarnym w sprawie możliwości dalszego znoszenia ograniczeń w tym zakresie.