Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Jak podkreślił podczas uroczystości odsłonięcia pomnika wicepremier Piotr Gliński, sto lat temu Polska obroniła Europę przed złem bolszewizmu, ale - jak dodał – nie byliśmy wtedy sami.

Pomnik, który tutaj odsłaniamy w 100-lecie Bitwy Warszawskiej, jest pomnikiem solidarności międzyludzkiej, międzynarodowej. To wtedy Polacy z Węgrami, Ukraińcami, Francuzami, ale także z Białorusinami, Amerykanami i Rumunami, którzy też dostarczali materiały wojskowe do broniących Warszawy, Polski, obronili Europę przed bolszewizmem.  Wtedy byliśmy wszyscy razem – powiedział wicepremier.

Na pomniku upamiętniającym to wydarzenie uwiecznieni zostali przedstawiciele czterech narodów: Marszałek Józef Piłsudski, węgierski premier Pal Teleki, ukraiński dowódca – ataman Symon Petlura oraz Charles de Gaulle – wtedy doradca wojskowy w Sztabie Wojska Polskiego, późniejszy prezydent Francji.

Dziękując inicjatorom i wszystkim, którzy przyczynili się do powstania monumentu,  wicepremier podkreślił, że "dzisiaj dzięki oddolnej inicjatywnie obywatelskiej, dzięki zaangażowaniu samorządu lokalnego i pomocy państwa polskiego możemy ten znak ludzkiej solidarności w obronie dobra przed złem, wspólnie odsłaniać".

Do powstania pomnika przyczyniło się Stowarzyszenie Skierniewice 2019-2020 – Inicjatywa Społeczna Budowy Pomnika „Przed Bitwą Warszawską 1920” oraz wspólnie z  Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biurem Programu "Niepodległa" oraz miastem Skierniewice. Autorem koncepcji monumentu jest prof. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Karol Badyna.

To w tym smutnym czasie pandemii jest jakimś znakiem radości, że można być razem ponad różnymi interesami wspólnie w obronie czegoś, co jest największą wartością. Można razem dowieść, że te najważniejsze dla ludzkości, nie tylko dla wspólnot narodowych, wartości mają swoich obrońców – mówił minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.

Usytuowanie pomnika w Skierniewicach nawiązuje do wydarzenia, które w przyczyniło się do zwycięstwa w wojnie 1920 roku. Wicepremier przypomniał, że 12 sierpnia 1920 r. na stację kolejową w Skierniewicach właśnie przyjechał pierwszy pociąg z amunicją i bronią z Węgier. Jak zapewnił, naród polski nigdy nie zapomni tego gestu, "który nie był tylko gestem; był realną pomocą dla bratniego narodu, który bronił wtedy świata przed zalewem bolszewickim".

Pomnik przypomina również o ówczesnym sojuszu polsko-ukraińskim, dzięki któremu 20 tys. żołnierzy ukraińskich walczyło u boku Polaków. Z kolei postać Charlesa de Gaulle’a upamiętnia wsparcie Francji w zwycięstwie nad bolszewikami, doradczą rolę późniejszego prezydenta tego kraju oraz jego bezpośredni udział w wojnie w polskiej jednostce bojowej w lipcu i sierpniu 1920 roku.

Dziękujemy także Francuzom, którzy od początku byli z nami, którzy wyposażyli armię Józefa Hallera. Wtedy razem z tą armią w pociągach przejeżdżających przez Niemcy był także Charles de Gaulle. On jest symbolem tej pomocy francuskiej. Byli z nami przedstawiciele Ukraińskiej Republiki Ludowej, wtedy razem walczyliśmy o niepodległość, Symen Petlura był przywódcą i on tutaj też stoi – wskazał prof. Piotr Gliński.

Zwrócił również uwagę, że na pomniku jest także marszałek Józef Piłsudski. "Ale pamiętamy też o generałach, Tadeuszu Rozwadowskim, Lucjanie Żeligowskim i Józefie Hallerze. Dzięki nim wszystkim i tysiącom patriotów obroniliśmy Europę, obroniliśmy wartości" – zaznaczył minister kultury.