Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

[[jQueryInclude?preset=slides]]

fot. MPRŻ

fot. MPRŻ

fot. MPRŻ

fot. MPRŻ

Ponad sto tysięcy zwiedzających odwiedziło już Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Stutysięczną turystką okazała się Małgorzata Kołodziej z Rzeszowa, która zwiedzała muzeum w miniony czwartek w południe. Placówka cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, wśród odwiedzających niemal 30% stanowią turyści z zagranicy, a nieco ponad 20% zwiedzających to grupy z Izraela (statystyka w oparciu o rezerwacje grupowe).

Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów jako samodzielne jednostka działa od nieco ponad roku. Wcześniej było oddziałem Muzeum-Zamku w Łańcucie. To pierwsza w Polsce placówka muzealna zajmująca się tematyką ratowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich podczas II wojny światowej. Wystawa główna pokazuje poznane i udokumentowane przypadki udzielania pomocy Żydom na terenie obecnego województwa podkarpackiego. Stopniowo MPRŻ swoim zainteresowaniem obejmuje także inne ziemie okupowanej Polski i jest ważnym głosem w dyskusji na temat postawy Polaków wobec Zagłady.

Przed budynkiem Muzeum znajduje się plac z podświetlanymi tabliczkami z nazwiskami Polaków zamordowanych za pomoc Żydom. Środek placu zajmuje płyta z inskrypcją – pomnik poświęcony pamięci żydowskich ofiar Zagłady i ich anonimowych polskich wspomożycieli. Na murze obok budynku Muzeum, z kolei, umieszczono tabliczki z nazwiskami pomagających Żydom mieszkańców Podkarpacia. W sąsiedztwie Muzeum sadzone są drzewka owocowe upamiętniające miejscowości, których mieszkańcy pomagali swoim żydowskich sąsiadom, tzw. Sad Pamięci. Jest to nawiązanie do pasji sadowniczej Józefa Ulmy, zaś miejscowości, w których ratowali Sprawiedliwi wśród Narodów Świata są w Sądzie Pamięci wymienione na szklanych podświetlanych tabliczkach.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego współprowadzi Muzeum Ulmów wspólnie z województwem podkarpackim.

Rodzina Ulmów

Józef i Wiktoria Ulmowie byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim. Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia, Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Niemcy najpierw zamordowali Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży), w końcu ich dzieci. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Obecnie toczy się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów.