Upamiętnienie Bartosza Paprockiego – autora polskiej heraldyki
11.12.2020
„Dzisiejsza uroczystość poświęcona jest upamiętnieniu Bartosza Paprockiego – postaci zasłużonej dla polskiej i czeskiej heraldyki” – napisał wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. Uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej żyjącemu na przełomie XVI i XVII w. polskiemu heraldykowi odbyła się w piątek w Pałacu Arcybiskupów Ołomunieckich w czeskim Kromieryżu, w którym Bartosz Paprocki znalazł gościnę podczas przymusowej emigracji.
Wiceminister Sellin podziękował w liście Jego Ekscelencji Metropolicie Moraw, Arcybiskupowi Ołomunieckiemu Janowi Graubnerowi za przychylność i wsparcie dla projektu upamiętnienia Bartosza Paprockiego, które było wspólnym przedsięwzięciem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie. Wyraził także wdzięczność władzom samorządowym Kromieryża za udzielenie zgody na umieszczenie tablicy w zabytkowym obiekcie, jakim jest pałac Arcybiskupów Ołomunieckich, oraz Fundacji „Silva Rerum Polonarum” za wykonanie tablicy w tych jakże niełatwych warunkach panujących w okresie pandemii.
W wydarzeniu uczestniczyli m.in.: biskup pomocniczy Arcybiskupstwa Ołomunieckiego Mons. Antonín Basler, zarządca Pałacu Arcybiskupów Ołomunieckich Marek Kovář, starosta Kromieryża Jaroslav Němec, prof. PhDr. Aleš Zářický z Uniwersytetu w Ostrawie, Izabella Chwastowicz-Wołłejko, Konsul Generalny RP w Ostrawie oraz Krzysztof Czajkowski z Fundacji „Silva Rerum Polonarum”.
Bartosz Paprocki – rys biograficzny
Bartosz Paprocki zapisał się w dziejach piśmiennictwa jako autor pionierskiej na ówczesne czasy pracy pt. „Herby rycerstwa polskiego”, wydanej w 1584 r. Pojawiające się w tym okresie inne tytuły z zakresu heraldyki i genealogii służyły przede wszystkim zaspokojeniu ambicji poszczególnych rodów szlacheckich, „Herby rycerstwa polskiego” były pierwszym polskim opracowaniem i z tego względu Paprocki jest uważany za twórcę heraldyki polskiej.
W burzliwych latach kontrreformacji i walk wewnętrznych na ziemiach Rzeczypospolitej Bartosz Paprocki, będąc zwolennikiem partii Habsburgów w walkach o tron elekcyjny i zaangażowanym pisarzem politycznym, przeniósł się na ziemie Królestwa Czeskiego, gdzie znalazł gościnę m.in. u biskupa ołomunieckiego Stanisława Pawłowskiego w Kromieryżu. Lata przymusowej emigracji na Morawach, w Czechach i na Śląsku zaowocowały licznymi opracowaniami poświęconymi heraldyce morawskiej i czeskiej szlachty. Mogły one powstać dzięki materialnemu wsparciu oraz okazanej pomocy w gromadzeniu źródeł, udzielanej przez biskupa Stanisława Pawłowskiego. Zostały one docenione m.in. poprzez nadanie Bartoszowi Paprockiemu indygenatu czeskiego w 1598 r., a ich autor jest uważany także za twórcę heraldyki czeskiej.
Jego bogaty dorobek twórczy, również z zakresu geografii historycznej i publicystyki politycznej, stanowi zarazem część polskiego jak i czeskiego dziedzictwa historycznego i jest świadectwem wielowiekowych związków kulturowych i politycznych obu narodów. Pamiątkowa tablica w Pałacu Arcybiskupów Ołomunieckich z pewnością przyczyni się do popularyzacji dokonań Bartosza Paprockiego, a także zachowaniu pamięci o naszym rodaku, który znaczną część życia przebywał i tworzył poza granicami Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
