Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

Wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków, dr hab. prof. IH PAN Magdalena Gawin, podpisała wniosek do wojewody małopolskiego o odwołanie Jana Janczykowskiego ze stanowiska Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. To wynik nieprawidłowości
w postępowaniach dotyczących inwestycji na krakowskim Stradomiu oraz zaniechań na terenie miasta Zakopane.

Zakopane słabo chronione

Minister Gawin wielokrotnie podnosiła kwestię braku skutecznej ochrony konserwatorskiej na terenie Zakopanego, gdzie tylko nieliczne obiekty zabytkowe objęte są wpisem do rejestru zabytków. Wpis do rejestru jest jedyną skuteczną formą ochrony zabytkowej architektury,
a w obowiązującym systemie prawnym tylko wojewódzki konserwator zabytków może dokonywać wpisu. Pomimo wytycznych Generalnego Konserwatora Zabytków,  w 2017 r. do rejestru został wpisany tylko jeden obiekt. Od początku tego roku wpisano dwa obiekty. Tymczasem w gminnej ewidencji zabytków Zakopanego znajduje się ponad 1300 obiektów zasługujących na zachowanie. Magdalena Gawin wielokrotnie zwracała się do Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o objęcie ochroną poprzez wpis do rejestru cennych obiektów architektury Zakopanego. Tym bardziej, że priorytetem prowadzonej przez Generalnego Konserwatora Zabytków polityki konserwatorskiej oraz nowego Krajowego Programu Ochrony Zabytków na lata 2018-2021 jest ochrona zabytków architektury drewnianej.

Willa w Zakopanem przy ulicy Witkiewicza 19B

Budynek przy ul. Witkiewicza 19 B w Zakopanem włączony jest do gminnej ewidencji zabytków oraz ujęty w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z 2010 roku. Niemniej zapisy tego planu dopuszczają rozbiórkę obiektów z gminnej ewidencji zabytków, będących w złym stanie technicznym, pod warunkiem odtworzenia wyburzonego budynku lub budowy nowego o podobnych gabarytach odpowiadającego cechom architektonicznym sąsiedztwa lub z nim współgrającego. Projekt rozbiórki budynku przy ul. ul. Witkiewicza 19 B nie był jeszcze uzgadniany z Miejskim Konserwatorem Zabytków w Zakopanem w trybie art. 39 ust. 3 prawa budowlanego, co oznacza, że jego rozbiórka nie jest jeszcze przesądzona. Podkreślić należy, że gdyby Urząd Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zrealizował wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 2017 r. - czyli rozważył wpis do rejestru zabytków - prawdopodobnie można byłoby uniknąć zaistniałego niebezpieczeństwa wyburzenia budynku.

Sprawa Stradomia

W lipcu dr hab. prof. IH PAN Magdalena Gawin, zdecydowała o wszczęciu trzech postępowań o stwierdzenie nieważności decyzji małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, wydanych w odniesieniu do inwestycji realizowanej przy ul. Stradomskiej 12-14 w Krakowie. Postępowania mają wyjaśnić, czy decyzje konserwatora dotyczące pozwoleń na badania archeologiczne zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa.

Inwestycja przy ul. Stradomskiej w Krakowie realizowana jest na terenie wpisanego do rejestru zabytków układu urbanistycznego Kazimierza ze Stradomiem, a także na obszarze pomnika historii „Kraków – historyczny zespół miasta”, objętego wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.