Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - Archiwum

„Kultura w sieci” była specjalnie utworzonym programem dotacyjnym o wartości 80 mln zł, uruchomionym z inicjatywy wicepremiera, prof. Piotra Glińskiego, ze środków MKiDN w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej. Jego celem było wsparcie zarówno indywidualnych twórców, jak i instytucji kultury, organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów działających w sektorze kultury, a także zwiększenie powszechnego dostępu do dóbr kultury za pośrednictwem Internetu. W ramach programu wsparcie uzyskało 3405 podmiotów – zarówno instytucjonalnych, jak i indywidualnych twórców (2223).

80 mln zł na „Kulturę w sieci”

Program „Kultura w Sieci” został doceniony m.in. nagrodą specjalną Strażnika Pamięci 2020. 

Fundusz to odpowiedź MKiDN na apel środowiska o potrzebie udzielenia bezpośredniej pomoc dla samorządowych instytucji kultury, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców prowadzących działalność w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca. Zasadą Funduszu jest rekompensata utraconych – z powodu epidemii – przychodów w okresie od 12 marca do 31 grudnia 2020 roku. Łączny budżet programu wyniósł 400 mln zł. Jego celem jest podtrzymanie działalności firm, instytucji oraz zatrudnianych przez nich pracowników (utrzymanie miejsc pracy), zarówno etatowych, jak i pozaetatowych. Uzyskana rekompensata musi być przeznaczona na określone cele – np. wypłatę zaległych wynagrodzeń.

Fundusz Wsparcia Kultury

Wprowadzenie zmian w Narodowym Programie Rozwoju Czytelnictwa na lata 2016 -2020  podyktowane było trudną sytuacją w jakiej znaleźli się beneficjenci NPRCz w związku z ogłoszeniem  na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu epidemiologicznego wywołanego wirusem SARS-CoV-2.   

W wyniku przeprowadzonej w sierpniu nowelizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa został utworzony nowy Priorytet – czwarty – pn. Udostępnianie publikacji w formatach cyfrowych, którego celem jest uatrakcyjnienie zasobów cyfrowych i umożliwienia, jak najszerszego zdalnego dostępu do zbiorów bibliotecznych.

Budżet Priorytetu 4 wyniósł 13, 5 mln a  środki na jego realizację pochodzą z powstałych oszczędności  w Priorytecie 3. Instytucja odpowiedzialną za jego realizację została  Biblioteka Narodowa.

Udostępnienie publikacji w formatach cyfrowych. Nowelizacja Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa

W grudniu br. została przyjęta - druga w tym roku - uchwała zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa”. Zakres wprowadzonych zmian w uchwale, dotyczył  w szczególności:

• W priorytecie 1  – Zakup nowości wydawniczych do bibliotek publicznych - umożliwienia bibliotekom publicznym zakupu zdalnych dostępów do książek elektronicznych bez obowiązku wniesienia wkładu własnego.

•   W priorytecie 2 – Infrastruktura bibliotek 2016-2020 - wydłużenia terminu realizacji zadań do 31 grudnia 2021 r. przy założeniu realizacji zadania wyłącznie z wkładu własnego oraz przesuniecie w czasie wydatkowania części  środków z wkładu własnego na rok 2021.

Nowelizacja Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa

Wielokrotne zwiększona została pomoc socjalna MKiDN. Przyznanych zostało ponad 11 tys. zapomóg socjalnych po 1800 zł, a łączny budżet na zapomogi został podniesiony z planowanych ok. 500 tys. zł do blisko 45 mln zł.

W minionym roku, z związku ze szczególną sytuacją pandemii, zwiększona została pula stypendiów Ministra z 1,5 do 6,5 mln zł. Przyznano blisko 350 stypendiów.

Minister udzielił dodatkowych dotacji tzw. „covidowych” na działalność adaptacyjną instytucji kultury w związku ze zmniejszaniem negatywnych skutków ekonomicznych i społecznych wywołanych przez COViD-19 – w sumie 140 mln zł.

W związku z wprowadzonym na terenie kraju stanem epidemii, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. dr hab. Piotr Gliński, podjął decyzję o wprowadzeniu zmian w programach ministra realizowanych w 2020 roku. Wprowadzone zmiany miały na celu wsparcie wnioskodawców w realizacji projektów, które uzyskały dotację, a ze względu na sytuację epidemiologiczną musiały ulec zmianom.

Zmiany w zakresie zasad realizowania projektów w Programach MKiDN 2020

• dwa wyjątkowe filmy - projekt VR „Wiktoria 1920" oraz oparty na archiwalnych, nieznanych taśmach filmowych dokument „Wojna światów";
• nowoczesny serwis internetowy dostępny w 7 językach poświęcony Bitwie Warszawskiej - bitwa1920.gov.pl (portal podlinkowany)
• widowisko „1920 - Wdzięczni Bohaterom" na PGE Narodowym w Warszawie. Opowieść o wojnie 1920 r. przeplatana była utworami muzycznymi, pokazami archiwaliów i specjalnie przygotowanymi wizualizacjami multimedialnymi;
• konkurs literacki zachęcający do stworzenia panoramy tamtych niezwykłych czasów pod symbolicznym hasłem „1920";
• 9 konkursów na oddolne działania obywatelskie, w ramach których dofinansowanie otrzymało ponad 1000 projektów na kwotę ponad 4,5 mln zł.

Trwałą pamiątką po obchodach stulecia odzyskania niepodległości i naszego historycznego zwycięstwa w 1920 r. będzie wielka sieć nowoczesnych muzeów, do których należy nowo otwarte Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Siedziba Muzeum została otwarta w przede dniu 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej.

 „Oddając Muzeum Józefa Piłsudskiego, częściowo spłacamy dług wdzięczności”

Kalendarz wydarzeń zorganizowanych na 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej

Na warszawskiej Cytadeli trwają zaawansowane prace przy budowie stałej siedziby Muzeum Historii Polski. To jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów powstających obecnie w Polsce i Europie. Na 45 tys. m. kw. powstaną m.in. dwie powierzchnie wystawiennicze, sala kinowa i audytorium na ok. 600 osób. Na 7300 mkw. wystawy stałej znajdzie się ponad 3 600 oryginalnych obiektów.

Budowa Muzeum Historii Polski na zaawansowanym etapie

Otwarte 19 grudnia 2019 r. Muzeum Książąt Czartoryskich odwiedziło prawie 80 tys. osób. Zwiedzających przyciąga tu nie tylko Dama z gronostajem Da Vinci, ale także dzieła największych artystów i kolekcja narodowych pamiątek. Ponad 1300 eksponatów z kolekcji prezentowanych jest, w sposób spełniający standardy nowoczesnego, europejskiego muzealnictwa, w 26 salach odremontowanego Pałacu. Muzeum Książąt Czartoryskich zostało laureatem wielu konkursów i wyróżnień. Przebudowa i aranżacja zostały docenione w konkursie Property Design Award i konkursie SARP 2020. Rozwiązania związane z dostępnością otrzymały nagrodę “Kraków bez barier” oraz „Lider dostępności”.  Samo muzeum natomiast zostało nominowane do nagród: Wydarzenie Historyczne Roku, O!śnienia czy MocARTy. Do Muzeum Książąt Czartoryskich trafiła także najbardziej prestiżowa nagroda polskiego muzealnictwa - Grand Prix konkursu Sybilla 2019. W grudniu 2020 r. Muzeum zostało nominowane do przyszłorocznej edycji EMYA (Europejskiej Nagrody Muzealnej Roku), nazywanej muzealnym Oscarem. 

Muzeum Książąt Czartoryskich ma już rok

29 lutego 2020 r. otwarto dla zwiedzających Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie. To pierwsza instytucja poświęcona dwóm wybitnym ludziom polskiego Kościoła. Jej celem jest upamiętnienie roli jaką odegrali św. Jan Paweł II i kardynał Stefan Wyszyński w najnowszej historii Polski oraz świata poprzez gromadzenie pamiątek po obu Patronach, upowszechnianie wiedzy o ich dokonaniach i spuściźnie intelektualnej, jak również prowadzenie działalności edukacyjnej.

Inauguracja obchodów stulecia urodzin Karola Wojtyły – otwarcie Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego 

Powstało w sąsiedztwie zabytkowego dworku Józefa Piłsudskiego, w którym Marszałek mieszkał wraz z rodziną. Oficjalne otwarcie Muzeum odbyło się sierpniu 2020 r., w przededniu 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej, niespełna cztery lata po wmurowaniu kamienia węgielnego. Autorzy koncepcji architektonicznej skryli większość kubatury nowoczesnego gmachu muzealno-edukacyjnego pod ziemią, by jego bryła nie zdominowała zabytkowego dworku i otoczenia. Cały muzealny kompleks został wpisany na listę Pomników Historii.

Oddając Muzeum Józefa Piłsudskiego, częściowo spłacamy dług wdzięczności

29 października 2020 r. Państwowe Muzeum na Majdanku otworzyło w swoim oddziale w Sobiborze wystawę stałą „SS-Sonderkommando Sobibor. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943”. Ekspozycja powstała w nowoczesnym pawilonie muzealnym, będącym częścią nowej aranżacji przestrzennej sobiborskiego miejsca pamięci. Wystawa unaocznia i przybliża realia funkcjonowania niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze jako części zakrojonego na szeroką skalę planu eksterminacji ludności żydowskiej w okupowanej przez III Rzeszę Europie. Centralną część ekspozycji zajmuje dwudziestopięciometrowa gablota, w której zgromadzono ponad 700 obiektów odnalezionych podczas prac archeologicznych. Ponadto na wystawie prezentowana jest niemal setka zdjęć i dokumentów, które ukazują topografię obozu, wygląd znajdujących się na jego terenie zabudowań, utrwalają dramat deportacji i transportu żydowskich rodzin, pokazują twarze sprawców zbrodni i ich ofiar.

„Pragniemy, aby ofiary i więźniowie obozów męczeństwa i zagłady odzyskali głos”. Otwarcie Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze

W Lublinie dobiega końca realizowany przez muzeum projekt „Muzeum Lubelskie – ochrona dziedzictwa przeszłości i nowe wyzwania przyszłości: edukacja, nauka, innowacyjność, promocja regionu, turystyka”. Projekt obejmował roboty budowlane, prace konserwatorskie i zakup wyposażenia dla dwóch obiektów należących do muzeum: głównej siedziby na Zamku Lubelskim w Lublinie oraz Muzeum XXIV Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego – Filii Oddziału Regionalnego w Kraśniku. Muzeum Lubelskie od 1 października zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego w Lublinie, a od 1 stycznia 2021 będzie instytucją państwową prowadzoną przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Muzeum Lubelskie, założone w 1906 r., to jedno z największych muzeów na wschodzie Polski. Od 1957 r. jego siedzibą główną jest Zamek Lubelski z unikalnym w skali Europy zabytkiem sztuki średniowiecznej – Kaplicą Trójcy Świętej.

Połączenie Muzeum Lubelskiego w Lublinie z Muzeum Narodowym w Lublinie – od 1 października

Po blisko dziesięciu latach na ponowne otwarcie czeka Galeria Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie.

W nowej galerii znalazło się około 1800 uporządkowanych chronologicznie zabytków starożytnych cywilizacji Egiptu, Bliskiego Wschodu, Grecji i Rzymu. Zostały one poddane niezwykle starannej i gruntownej konserwacji, dzięki czemu odzyskały swój starożytny blask. W nowej Galerii Sztuki Starożytnej będzie można odbyć wyjątkową podróż w głąb czasu, do starożytnych kultur Egiptu, Bliskiego Wschodu, Grecji  i Rzymu. Na wystawie można będzie zobaczyć m.in. tajemniczy sarkofag, skrywający w sobie mumię nieznanej kobiety. Zaprezentowany zostanie także niemal 10-metrowy, zapisany hieroglifami i ilustrowany papirus z Księgą Umarłych. Będzie też można spojrzeć w oczy szakalogłowego boga Anubisa, który – jak wierzyli Egipcjanie – pełnił rolę strażnika zaświatów. Będzie można podziwiać bogatą ekspozycję greckich waz, które opatrzono przedstawieniami z mitologii i życia codziennego.

Galeria Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie gotowa na otwarcie

1 stycznia 2020 r. weszły w życie podpisane  w 2019 r. umowy ws. współprowadzenia muzeów: Podlaskiego w Białymstoku i Okręgowego w Sandomierzu. 

Muzeum Podlaskie w Białymstoku kolejną instytucją współprowadzoną przez MKiDN

Muzeum Okręgowe w Sandomierzu będzie instytucją współprowadzoną przez MKiDN

19 lutego 2020 r. w obecności premiera Mateusza Morawieckiego została podpisana umowa o utworzeniu i wspólnym prowadzeniu wraz z Województwem Śląskim, Miastem Katowice i Archidiecezją Katowicką Panteonu Górnośląskiego w Katowicach.

Powstanie Panteon Górnośląski

8 czerwca 2020 r. został podpisany list intencyjny w sprawie zamiaru podjęcia przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspólnego z Gminą Miejską Kraków prowadzenia „Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow  w Krakowie. Niemiecki nazistowski obóz pracy i obóz koncentracyjny (1942 - 1945)”. Umowa ws. wspólnego prowadzenia Muzeum ma być zawarta na początku 2021 r. na 30 lat.

Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie rozpocznie działalność 1 stycznia 2021

25 czerwca 2020 r. Minister uczestniczył w podpisaniu Listu intencyjnego Muzeum Podlaskiego w Białymstoku oraz Fundacji im. ks. Jerzego Popiełuszko "Dobro" ws.  powołania Muzeum Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszko w Okopach – Oddziału Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Oddział został formalnie ustanowiony 7 grudnia br. po zmianie zmiany statutu Muzeum Podlaskiego.

Muzeum Bł. Księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach będzie oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku

20 listopada został podpisany list intencyjny z Województwem Dolnośląskim, w którym zadeklarowano  działania na rzecz przekształcenia Muzeum Narodowego we Wrocławiu w państwową instytucji kultury i zawarcie odpowiedniej umowy nie później niż do końca 2021 r. 

Muzeum Narodowe we Wrocławiu stanie się państwową instytucją kultury

30 grudnia 2020 r. wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński oraz marszałek województwa małopolskiego Witold Kozłowski podpisali umowę w sprawie prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.  Zawarcie umowy jest wypełnieniem zapisów listu intencyjnego podpisanego 25 czerwca br.

Od 1 stycznia Muzeum Tatrzańskie będzie współprowadzone przez MKiDN

1 stycznia 2021 na mocy umowy z Miastem Ostrołęka powstanie nowa instytucja pod dotychczasową nazwą Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce, która już od 1 lutego 2021 r. będzie instytucją państwową podległą jedynie Ministrowi Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu przejmuje odpowiedzialność za Muzeum Żołnierzy Wyklętych

Sieć muzeów

Od 1 lutego 2020 roku działalność prowadzi nowo powołane Centrum Archiwistyki Społecznej. Instytucja jest współprowadzona przez MKiDN oraz Fundację Ośrodka KARTA. Centrum Archiwistyki Społecznej dba o tę część polskiego dziedzictwa,  która znajduje się w archiwach społecznych (np. rodzinnych czy należących do różnych grup zawodowych). Dyrektorem CAS jest Katarzyna Ziętal.

Katarzyna Ziętal dyrektorem Centrum Archiwistyki Społecznej

Powołanie Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego

Powołanie Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej wpisuje się w realizowaną przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego politykę wypełniania „białych plam” polskiej pamięci. Instytut zajmuje się realizacją polityki pamięci w zakresie historii i dziedzictwa polskiej myśli politycznej, ze szczególnym uwzględnieniem myśli konserwatywnej, chrześcijańsko-demokratycznej i narodowej. Jego celem jest również tworzenie podstaw naukowych dla rozwoju wiedzy o historii i dziedzictwie polskiej myśli politycznej oraz jej dalsze upowszechnianie.

Podczas niespełna rocznej działalności Instytut nawiązał już ścisłą współpracę z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie, a także zorganizował m.in. konkurs na najciekawsze prace magisterskie i doktorskie związane z historią ruchu narodowego i katolicyzmu społecznego w Polsce.

Dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego jest prof. Jan Żaryn.

Powstanie Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J.Paderewskiego

W 2020 r. do grona instytucji współprowadzonych dołączyły dwie nowe instytucje, przedłużono też 9 umów o współprowadzeniu.

18 grudnia 2019 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego podpisał pięć aneksów do umów o współprowadzeniu następujących instytucji: Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie, Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karolinie, Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie oraz Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie.

Kontynuacja wsparcia instytucji kultury

28 lutego wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński i marszałek województwa łódzkiego Grzegorz Schreiber podpisali umowę o współprowadzeniu Teatru Wielkiego w Łodzi. Teatr Wielki jest trzecią placówką w Łodzi - po Teatrze Muzycznym i Filharmonii - która jest współprowadzona i współfinansowana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Teatr Wielki w Łodzi dołączył do instytucji współprowadzonych przez MKiDN

W 2020 roku do grona instytucji współprowadzonych dołączył również Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Podpisanie umowy – pierwsze w formule zdalnej – odbyło się 25 kwietnia.

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach kolejną instytucją współprowadzoną przez MKiDN!

Orkiestra Kameralna Polskiego Radia AMADEUS, AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy, Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży, Teatr Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie oraz Teatr Muzyczny w Łodzi pozostają nadal współprowadzone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczystość podpisania aneksów do umów, z udziałem wicepremiera Piotra Glińskiego, odbyła się 27 lipca 2020 r. w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie.

Przedłużenie wsparcia MKiDN dla 5 instytucji kultury

We współpracy z samorządami, organizacjami pozarządowymi, uczelniami artystycznymi oraz sektorem prywatnym, opierając się na istniejących instytucjach kultury, latem 2020 r. rozpoczęła się realizacja pilotażowego programu ogólnopolskiego „Przestrzenie Sztuki”. Interdyscyplinarne przestrzenie, których działalność jest koordynowana przez Instytut Muzyki i Tańca oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, pozwalają na stworzenie warunków dla rozwoju niezinstytucjonalizowanej aktywności artystycznej.

Edycja pilotażowa objęła siedem miast - Katowice, Kielce, Lublin, Łódź, Olsztyn, Rzeszów i Zieloną Górę.

Startuje pilotaż ogólnopolskiego programu Przestrzenie Sztuki

W centrum Torunia powstaje siedziba Europejskiego Centrum Filmowego CAMERIMAGE. Polski rząd przekaże na tę inwestycję 400 mln zł.  Budowa CAMERIMAGE to kolejny, znaczący krok w rozwoju polskiego rynku filmowego.

Europejskie Centrum Filmowe CAMERIMAGE powstanie w sercu Torunia. Jest uchwała rządu

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizuje bezprecedensowy projekt kompleksowej termomodernizacji szkół artystycznych w całym kraju, który łącznie obejmie 139 placówek. Na koniec 2020 roku odnowione zostały już 104 szkoły.

Ekologiczne inwestycje w ponad 100 szkołach artystycznych

Rozpoczęta modernizacja archiwów państwowych to kolejne systemowe zadanie inwestycyjne, obok projektu termomodernizacji budynków szkół artystycznych, realizowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.  Inwestycja obejmie 22 budynki należące do archiwów państwowych na terenie całego kraju

Rusza kompleksowa modernizacja archiwów państwowych

Zakończyła się budowa jednego z najnowocześniejszych archiwów w Europie – Archiwum Narodowego w Krakowie. Inwestycję w całości sfinansowało MKiDN. Jej koszt to 123 mln zł.

Minister kultury odwiedził nowo wybudowane Archiwum Narodowe w Krakowie

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko to największy w historii Unii Europejskiej program finansowany ze środków europejskich o budżecie 27,4 mld euro (ok 120 mld zł) pochodzących ze środków europejskich.  Program wspiera wiele dziedzin życia m.in. energetykę, gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, budowę dróg, a także inwestycje w ochronę zdrowia i kulturę. Projekty z sektora kultury są możliwe do realizacji w ramach VIII osi priorytetowej Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury zarządzanej przez MKiDN.

W ramach VIII osi priorytetowej realizowane są  143  inwestycje dotyczące renowacji najważniejszych zabytków oraz rozwoju infrastruktury kultury, o wartości 3 mld zł. Do końca 2020 r.  zakończono prace w 81 projektach, kolejnych 21 ma zostać oddanych do końca 2021 r. Wśród zakończonych w 2020 r, projektów znajduje się m.in. Galeria Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie, Modernizacja zabytkowego dworca PKP na potrzeby funkcjonowania ETNOCENTRUM Ziemi Krośnieńskiej, Przebudowa zabytkowej Hali Targowej na Halę Kultury w Łomży czy modernizacja siedziby głównej Muzeum Narodowego w Lublinie.  

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak do tej pory, najlepiej radzi sobie z wdrażaniem środków europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z pośród wszystkich resortów. Do końca 2020 r. certyfikowaliśmy do KE, prawie 70% środków przeznaczonych na kulturę w ramach zarządzanej przez resort osi priorytetowej.

MKiDN z najlepszą oceną w zakresie wdrażania środków europejskich w ramach POIiŚ

Wyróżnienie „Znak Dziedzictwa Europejskiego” przyznawane jest obiektom, które odegrały szczególną rolę w kształtowaniu historii i kultury Europy. W  dniu 31 marca 2020 r. Komisja Europejska ogłosiła, że Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach znalazło się wśród 10 obiektów europejskich, które zostały uhonorowane Znakiem Dziedzictwa Europejskiego (edycja 2019). Na Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach składają się tereny poobozowe oraz cmentarze wojenne. Jest to obiekt szczególnie ważny, gdyż upamiętnia on ofiary wielu konfliktów zbrojnych pochodzących z zarówno z wielu krajów Europy, jak i ze świata. Obszar ten tworzą m.in. pozostałości poobozowe, cmentarze jenieckie, Pomnik Martyrologii Jeńców Wojennych, poświęcony wszystkim jeńcom alianckim Lamsdorf z lat 1939-1945, jak również Cmentarz Ofiar Obozu Pracy 1945–1946. Łambinowice to 5 polski obiekt uhonorowany tytułem EZD, w całej UE znak do tej pory otrzymało 48 obiektów

Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach wyróżnione Znakiem Dziedzictwa Europejskiego

Na przełomie 2019 i 2020 roku ruszyły prace nad przygotowaniem pionierskiego projektu mającego na celu wsparcie Wojewódzkich Konserwatorów Zabytów. Realizacja projektu jest możliwa dzięki zmianie w 2020 r. zapisów POIiŚ. Projekt wdrażany będzie przez MKIDN, a jego realizacja umożliwieniu wsparcie techniczne i kadrowe służb konserwatorskich w  celu przyspieszenia i usprawnienia prac prowadzonych przy dużych inwestycjach infrastrukturalnych finansowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz CEF. Projekt, przewidziany na lata 2021-2023, będzie finansowany w ramach X osi priorytetowej Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna POIiŚ 2014-2020. Umowa w sprawie projektu będzie podpisana na początku 2021 roku.

W pilotażowym projekcie uczestniczyć będzie pięć Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków obsługujących: Dolnośląskiego, Małopolskiego, Mazowieckiego, Śląskiego i Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W ramach funduszy norweskich przyznano ponad 240 mln zł, które zostaną przekazane na realizację 20 projektów. Wśród wybranych projektów jest m.in. budowa Interaktywnego Centrum Bajki i Animacji przy Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, a także konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce.

Projekty dofinansowane z funduszy norweskich w ramach Programu Kultura

Dzięki staraniom MKiDN od 2020 roku kultura bartnicza w Polsce została wpisana na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości. Decyzja o wpisie to kolejny sukces i drugi – po szopkach krakowskich – polski wpis na Reprezentatywnej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.

Kultura bartnicza na liście UNESCO

W roku 2020 zrealizowano II edycję programu Kultura inspirująca, którego strategicznym celem  jest promocja kultury polskiej za granicą,  skierowanego do instytucji podległych i nadzorowanych przez MKiDN. Dzięki wparciu MSZ, polskich placówek dyplomatycznych oraz partnerów zagranicznych, pomimo trudnej sytuacji wynikającej z pandemii, ograniczeń działalności instytucji kultury oraz restrykcji  związanych z przekraczaniem granic Instytucje zrealizowały 17 projektów na kwotę około 3 mln zł.

Kultura inspirująca – promocja kultury polskiej za granicą

Opublikowana baza, przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zawiera największy i najbardziej aktualny istniejący w sieci zbiór danych o polskich ofiarach Zbrodni Katyńskiej.

MKiDN udostępnia unikalną internetową bazę Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Od 2020 roku dostępna jest strona internetowa poświęcona Cmentarzowi Łyczakowskiemu we Lwowie. Zawiera ona ponad 8 000 rekordów w bazie danych nagrobków, informacje o najważniejszych twórcach łyczakowskich rzeźb, a także efekty prac konserwatorskich przeprowadzonych ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Cmentarz Łyczakowski online – strona internetowa poświęcona zabytkowej nekropolii już dostępna

• Ołtarz Pietas Domini

Ołtarz Pietas Domini po 78 latach wrócił do Polski

• Obraz „Przy fortepianie” Jacka Malczewskiego

Kolejna polska strata wojenna odzyskana – obraz Jacka Malczewskiego trafił do MNW  

• Obraz „Gryka” Stanisława Masłowskiego

Dwukrotnie zrabowany wrócił po 74 latach! Obraz Stanisława Masłowskiego „Gryka” ponownie w zbiorach MNW

• Obraz „Chata w śniegu” Michała Gorstkina-Wywiórskiego

„Chata w śniegu” Michała Gorstkina-Wywiórskiego po 81 latach wróciła do Muzeum Narodowego w Poznaniu

Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu przyznał też doroczne Nagrody Ministra w dziedzinie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.  Po raz pierwszy od kilkunastu lat ogłoszeniu laureatów nie towarzyszyła uroczysta gala z udziałem nagrodzonych.  Wśród laureatów Nagrody Ministra 2020 znaleźli się aktorzy Katarzyna Łaniewska i Wiesław Gołas oraz dyrygent Kazimierz Kord, a także m.in. rzeźbiarz i performer Jacek Adamas, reżyserka Maria Dłużewska, kompozytor Michał Lorenc oraz pisarz Wojciech Wencel. Nagrodę specjalną im. Tomasza Merty otrzymał historyk, prof. Wojciech Roszkowski.

Laureaci Nagrody Ministra 2020

Muzeum Narodowe w Krakowie otrzymało dwie nagrody w konkursie „Lider Dostępności”. Muzeum Książąt Czartoryskich zostało uhonorowane nagrodą główną w kategorii “obiekt zabytkowy”, a MNK otrzymało Grand Prix konkursu za konsekwentne działania na rzecz dostosowywania kolejnych budynków do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Muzeum otrzymało też nominację do Europejskiej Nagrody Muzealne 2021 r.

Muzeum Książąt Czartoryskich “Liderem Dostępności”, Grand Prix Muzeum Narodowego w Krakowie

Muzeum Książąt Czartoryskich nominowane do Europejskiej Nagrody Muzealnej Roku 2021

Odcinek specjalny serialu „Młody Piłsudski” (ang. „Conspirators”) został uznany za najlepszy pilot serialu telewizyjnego na międzynarodowym Festiwalu Filmowym Birmingham 2020. Zajął także pierwsze miejsce w kategorii scenografia. Serial został wyprodukowany przez Telewizję Polską przy wsparciu finansowym Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego.

Odcinek specjalny serialu „Młody Piłsudski” najlepszym pilotem serialu telewizyjnego

Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu odebrał nagrodę specjalną przyznaną programowi „Kultura w sieci” za wsparcie realizacji projektów upowszechniających dorobek kultury poprzez narzędzia online. Program „Kultura w sieci” był natychmiastową odpowiedzią MKiDN na sytuację, w której - z powodu pandemii - znaleźli się ludzie kultury. W ramach programu zostało dofinansowanych 3500 projektów online na łączną kwotę 80 mln zł.

Program „Kultura w sieci” wyróżniony nagrodą specjalną „Strażnik Pamięci 2020”