Wystawa o bohaterach Stoczni Gdańskiej
06.07.2021
„Solidarność była ogromnym powiewem wolności. Ten wiatr wolności wiał ze Stoczni Gdańskiej na całą Europę i cały świat. W żadnym kraju nie powstał analogiczny, dziesięciomilionowy ruch społeczny i polityczny. Ruch ten doprowadził do ogromnego osłabienia i w rezultacie załamania komunizmu” - powiedziała wiceminister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. IH PAN Magdalena Gawin podczas otwarcia wystawy „Stocznia ludzi! Stocznia 1980 – historia zwykłych ludzi, którzy zmienili Polskę, Europę i świat” w Narodowym Instytucie Dziedzictwa. Ekspozycja przedstawia historię Stoczni Gdańskiej, widzianą oczami uczestników strajków z 1980 roku.
Wolność jest wartością, której na co dzień nie doceniamy. Brak wolności odczuwamy wtedy, kiedy nasze prawa są zagrożone, kiedy cały naród i całe państwo cierpi niewolę. Jest to trudne do wytłumaczenia młodemu pokoleniu. (…) Powstanie Solidarności to wydarzenie, które zmieniło nie tylko losy Polski, ale przede wszystkim losy Europy i świata. Obudziło inne narody i zainicjowało „Jesień Narodów”. Narody mogły w końcu upomnieć się o swoją wolność – podkreśliła wiceminister Magdalena Gawin.
14 sierpnia 1980 roku Stocznia Gdańska stała się centrum strajku, który szybko rozprzestrzenił się na pozostałe części kraju. Odwaga i nieustępliwość pracowników Stoczni zmusiła ówczesne władze do podjęcia negocjacji. Rezultatem było powstanie legendarnej „Solidarności” oraz podpisanie przez rządzących porozumienia ze strajkującymi. Po tamtych wydarzeniach Stocznia Gdańska stała się symbolem przemian społecznych i politycznych.
Musimy myśleć o tym, czy jesteśmy na tyle silnym narodem, aby bez kompleksów mówić o tym, co wydarzyło się w 1980 roku. Bo to tzw. zwykli ludzie, ludzie Solidarności - robotnicy i inteligencja -zmienili losy Europy. Europa potrzebuje Solidarności również dzisiaj. Te wartości, które zostały wypracowane w 1980 roku i które pozwoliły wybić się do wolności i do demokracji, są nadal aktualne – zaznaczyła wiceminister Magdalena Gawin.
W 2018 roku w rocznicę obchodów niepodległości Polski rozpoczęły się starania o wpisanie Stoczni Gdańskiej na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pod uwagę wzięto dwa kryteria: kryterium IV - dziedzictwo postprzemysłowe i kryterium VI – pamięć.
O wystawie
Wystawa „Stocznia ludzi! Stocznia 1980 – historia zwykłych ludzi, którzy zmienili Polskę, Europę i świat” to artystyczna instalacja oparta na archiwalnych zdjęciach Stoczni i stoczniowców, która oddaje swoim charakterem atmosferę 1980 roku. Architekt Piotr Lewandowski oparł ją na oryginalnych telewizorach, na których ludzie na całym świecie śledzili wydarzenia rozgrywające się na terenie Stoczni, a także na charakterystycznej dla stoczni blasze i płytach chodnikowych.
Wystawa przedstawia zdjęcia, na których prezentowani są bohaterowie Stoczni podczas działań podejmowanych – idący w pochodzie, obradujący przy stole negocjacyjnym oraz przemawiający wśród tłumów. Fotografie pochodzą m.in. ze zbiorów Europejskiego Centrum Solidarności oraz Galerii Kosycarz Foto Press.
Wystawie towarzyszy drukowana gazeta stylizowana na prasę sprzed czterdziestu lat. Jej treść stanowią historie bohaterów Stoczni – pracowników, którzy we wspomnieniach przywołują czasy strajków. W swoich opowieściach mówią o strachu, niepewności, ale też o wielkiej nadziei i poczuciu wspólnoty łączącej protestujących Stoczniowców.
Ekspozycję można oglądać codziennie w witrynie Narodowego Instytutu Dziedzictwa przy ul. Mikołaja Kopernika 36/40 w Warszawie.
