Zabytkowa stargardzka Kolegiata zostanie odrestaurowana
13.05.2019
- Ta wspaniała gotycka świątynia, która – jak mówią historycy sztuki – jest najznakomitszym przykładem gotyckich świątyń całego obszaru nadbałtyckiego, dla wielu detali architektonicznych również świątynią wzorcową, zasługuje na takie wsparcie – powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin przekazując umowę na dofinansowanie ze środków unijnych remontu Kolegiaty pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie. Kolegiata otrzymała dofinansowanie w wysokości prawie 21 mln zł.
Wiceminister Sellin podkreślił, że projekt „Rozwój zasobów kulturalnych poprzez prace konserwatorsko-restauratorskie w zabytkowej Kolegiacie pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie” jest pierwszą inwestycją w sektorze kultury złożoną do dofinansowania w trybie pozakonkursowym i pierwszą, która otrzymała w tym trybie dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Dofinansowanie było możliwe dzięki sprawnym i efektywnym działaniom w ramach VIII osi priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Umożliwiły one uruchomienie środków tzw. rezerwy w wysokości 110 mln zł, które pozwoliły na sfinansowanie sześciu inwestycji, w tym projektu remontu stargardzkiej Kolegiaty. Projekt ma zostać zrealizowany i rozliczony do połowy 2023 r.
Ze środków przekazanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeprowadzony zostanie m.in. remont elewacji i posadzki świątyni, remont konserwatorski wystroi malarskich wnętrza, iluminacja kolegiaty wraz z terenem przykościelnym, remont wewnętrznej instalacji elektrycznej, a także wykonanie nowych organów dla Kolegiaty.
- Zrealizowanie projektu pozwoli na udostępnienie do tej pory niedostępnej dla odwiedzających powierzchni. Po realizacji inwestycji i oddaniu powierzchni wokół ambitu, chóru i tzw. „przestrzeni dzwonnicy” oraz części prezbiterium będzie można podziwiać XVI-wieczny ołtarz „Jezus przed Piłatem”, a udostępniona przestrzeń zostanie poszerzona o 35% - poinformował wiceminister kultury.
Wiceszef resortu kultury, nawiązując do obchodzonej niedawno 15. rocznicy wejścia Polski do Unii Europejskiej, podkreślił, że przynależność do wspólnoty europejskiej otworzyła przed sektorem kultury wiele możliwości, w tym m.in. wsparcia finansowego dla inwestycji, których realizacja była wcześniej niemożliwa lub utrudniona ze względu na brak środków.
- Dotyczy to przede wszystkim funduszy strukturalnych, w tym VIII osi priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Zadania realizowane w ramach osi priorytetowej to inwestycje istotne z punktu widzenia całego kraju, ważne zabytki często wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lub uznane przez Prezydenta RP za Pomniki Historii, które są obiektami przyciągającymi rzesze turystów z kraju i zagranicy – powiedział minister Sellin.
Wiceminister przypomniał, że w wyniku przeprowadzonych przez MKiDN w tej perspektywie finansowej pięciu postępowań konkursowych dofinansowanie uzyskało 140 projektów, na terenie całej Polski na kwotę całkowitą 2,77 mld zł, w tym 1,89 mld zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Średnie dofinansowanie wyniosło 13,5 mln zł.
Jarosław Sellin zaznaczył również, że dofinansowane zostały różnorodne projekty: zamki i pałace, ekspozycje muzealne, teatry, obiekty sakralne, placówki propagujące sztukę współczesną, biblioteki czy szkoły i uczelnie artystyczne. Po raz pierwszy dofinansowano projekty będące odpowiedzią na zapotrzebowanie muzealników na przestrzenie magazynowe czy na mobilne laboratoria konserwatorskie, w tym projekt tzw. Pogotowia Konserwatorskiego Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
- Pierwszym zadaniem utworzonego dzięki projektowi Pogotowia Konserwatorskiego będą prace przy zabezpieczeniu i renowacji Katedry Notre Dame – poinformował minister Sellin.
W uroczystości przekazania umowy na dofinansowanie projektu „Rozwój zasobów kulturalnych poprzez prace konserwatorsko-restauratorskie w zabytkowej Kolegiacie pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie” uczestniczyli: proboszcz Kolegiaty ks. kan. dr Janusz Posadzy, który odebrał z rąk wiceministra umowę, oraz przedstawiciele lokalnych władz – wicewojewoda zachodniopomorski Marek Sobczuk, prezydent Stargardu Rafał Zając wraz wiceprezydent Ewa Sowa oraz poseł na Sejm RP Michał Jach.
Kolegiata w Stargardzie
Kolegiata pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie jest jedną z najstarszych i największych gotyckich świątyń Pomorza Zachodniego. Od ponad 700 lat istnieje w formie ceglanej trzynawowej bazyliki z prezbiterium otoczonym obejściem i wieńcem kaplic oraz dwoma wieżami przy fasadzie zachodniej.
Kościół zaliczany jest do wybitniejszych przykładów późnośredniowiecznego budownictwa sakralnego. Jego wznoszenie rozpoczęto w 1292 r. i prowadzono z przerwami do końca XV w. Mimo późniejszych przebudów, świątynia zachowała do naszych czasów kształt uzyskany w średniowieczu. W okresie od połowy XVI wieku do 1945 r. kościół służył protestantom.
W 1945 r. świątynia uległa częściowemu zniszczeniu. Przystąpiono do jej zabezpieczenia i odbudowy. W maju 1947 r. została poświęcona; w następnym roku władze wydały zakaz wchodzenia do środka i odprawiania mszy - zakaz trwał aż do czasu erygowania nowej parafii w 1957 r. Poświęcenia kościoła dokonał 30 listopada 1957 r. prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.
