Сустрэча з блізкімі салдат 2-га Польскага корпуса
20.01.2020
Блізкія салдат 2-га Польскага корпуса, якія паходзілі з тэрыторыі сучаснай Беларусі, сустрэліся ў суботу, 18 студзеня, у рэзідэнцыі Пасла Польшчы Артура Міхальскага. У сустрэчы ўдзельнічала Пасол Вялікабрытаніі Жаклін Перкінс, а таксама брытанскі і польскі вайсковыя аташэ. Салдат Арміі Андэрса, якія вярнуліся ў Беларусь пасля вайны, пераследавалі і цэлымі сем’ямі ссылалі ў Сібір.
Як падкрэсліў Пасол Польшчы ў Беларусі Артур Міхальскі, сустрэча стала нагодай для інтэграцыі асяроддзя нашчадкаў салдат Арміі Андэрса, якія жывуць у Беларусі. Прысутныя ўшанавалі памяць людзей, якіх пераследавалі, якія на працягу дзесяцігоддзяў былі забыты, а яны былі героямі Другой сусветнай вайны. „Час вярнуць памяць пра іх”, – сказаў Пасол Міхальскі. „Пасля нападу ў 1939 годзе і прызыву ў польскую армію яны пайшлі ваяваць з Гітлерам. Многія з іх пазней трапілі ў савецкія лагеры і турмы. Пасля амністыі ў 1941 годзе яны далучыліся да Арміі генерала Уладзіслава Андэрса, з якой пад брытанскім камандаваннем вельмі многія прайшлі ўвесь баявы шлях”, – дадаў дыпламат. Як адзначыў Пасол, тыя, хто вярнуўся пасля вайны на радзіму ў Беларусь, ужо занятую савецкімі ўладамі, чарговы раз сталі ахвярамі рэпрэсій. За службу ў замежнай арміі іх цэлымі сем’ямі ссылалі ў Сібір, на працягу многіх гадоў пра іх не гаварылі, іх не лічылі ветэранамі.
Пасол Вялікабрытаніі ўручыла спадарыням Антаніне і Ніне чатыры брытанскія медалі іх бацькі – сяржанта Васіля Лявончыка: Зорку „1939-1945”, Зорку Італіі, Медаль вайны 1939-1945 і Медаль абароны. Раней пасмяротна ён атрымаў польскі Крыж Монтэ-Касіна. Лявончык нарадзіўся ў 1911 годзе, прызваны ў армію ў 1939 годзе, змагаўся ў Вераснёвай кампаніі. Пазней трапіў у савецкі палон і лагер. У 1941 годзе папаў пад амністыю, далучыўся да Арміі Андэрса. Служыў у 4-м батальёне Карпацкіх стральцоў 2-га Польскага корпуса (у складзе 8-й Брытанскай арміі), ваяваў у Італіі, дзе ўдзельнічаў у бітве пад Монтэ-Касіна. У 1947 годзе вярнуўся на малую радзіму на тэрыторыі СССР, а ў 1951 годзе разам з сям’ёй быў сасланы ў Сібір.
На сустрэчы ў мундзіры салдата Арміі Андэрса прысутнічаў к. гіст. н. Ігар Мельнікаў, які даследуе гісторыю 2-га корпуса. У сваім выступленні ён падкрэсліў, што гісторыя Арміі Андэрса, а таксама салдат, якія ваявалі ў яе складзе, усё яшчэ мала вядома ў Беларусі. „Яе трэба паказваць, згадваць, перш за ўсё, праз гісторыі, лёсы людзей, якія прайшлі праз 1939 год, рэпрэсіі, дэпартацыі”, – сказаў гісторык. І падкрэсліў, што мундзіры Арміі Андэрса насілі не толькі палякі, але і беларусы. „Беларускія салдаты ў 2-м Польскім корпусе – гэта неад’емная і вельмі важная частка гісторыі Беларусі, пра якую трэба гаварыць. З яе таксама трэба рабіць вывады”, – дадаў Мельнікаў.